Bayraktar KIZILELMA, aviyonik entegrasyon sürecinde önemli bir eşiği geride bıraktı. ASELSAN tarafından geliştirilen MURAD-100 AESA radarının performans testleri, uçuş sırasında başarıyla gerçekleştirildi. Test uçuşuna ait görüntüler, radarın aktif olarak çalıştığı anları gösterdi.
Videoda uçağın kalkışı, uçuşu ve Yer Kontrol İstasyonu’nda (YKİ) radar ekranı yansımaları yer aldı. Operatörlerin dikkatle izlediği testte, MURAD-100’ün radar arayüzünde çoklu hedeflerin kare ve elmas sembolleriyle gösterildiği görüldü. Alt ekranda ise KIZILELMA’nın 3D modeli ve telemetri verileri yer aldı.
Bu test, KIZILELMA’nın milli AESA radar ile donatıldığı ilk uçuş olarak kayda geçti. Uzmanlara göre, radarın entegrasyonu sonrası süreç yoğun testlerle devam edecek ve farklı senaryolarda sistemin performansı optimize edilecek.
Testte, KIZILELMA’nın TOYGUN Elektro-Optik Hedefleme Sistemi (EOTS)’nin de ilk denemelerini gerçekleştirdiği değerlendiriliyor. TOYGUN, KAAN ve KIZILELMA gibi düşük görünürlüklü (stealth) platformlar için özel olarak geliştirildi. Harici pod yerine gövde içine entegre edilen sistem, uçağın radar kesit alanını (RCS) minimumda tutuyor.
MURAD-100 AESA Radarı
ASELSAN’ın geliştirdiği MURAD-100-A, GaN (Gallium Nitride) mimarisine sahip aktif elektronik taramalı dizi (AESA) radar olup, eşzamanlı hava-hava ve hava-yer görevleri yürütebiliyor. Yaklaşık 200 km menzile kadar hava hedefi tespiti yapabilen radar, çoklu hedef takibi, SAR haritalama ve GMTI (Ground Moving Target Indicator) kabiliyetleriyle modern muharebe sahasında üstün farkındalık sağlıyor.
MURAD AESA radarın elektronik hüzme yönlendirme yeteneği, jam ve karıştırma girişimlerine karşı yüksek direnç sunuyor. Böylece KIZILELMA, BVR (Beyond Visual Range) füze güdüm kapasitesine kavuşarak hedefi görmeden etkili atış yapabiliyor.
Yeni Nesil Platformlara Entegrasyon
MURAD 100-A radarı yalnızca KIZILELMA’da değil, aynı zamanda:
- F-16 Özgür modernizasyonu,
- Bayraktar AKINCI TİHA,
- TUSAŞ ANKA-3,
- HÜRJET,
- ve Milli Muharip Uçak (MMU) KAAN projelerinde de kullanılacak.
Bu sayede Türkiye, ortak radar mimarisi sayesinde üretim, bakım ve eğitim süreçlerinde maliyet avantajı ve taktik bilgi paylaşımında uyum elde edecek.
ASELSAN Genel Müdürü Ahmet Akyol, 2025 Paris Airshow’da yaptığı açıklamada, “MURAD radarımız şu ana kadar beş farklı platformda başarıyla uçtu. Seri üretim süreci başladı ve yeni özellikler sürekli ekleniyor” dedi.
Savunma Sanayii Başkanı Prof. Dr. Haluk Görgün ise, “Bu radar, Türkiye’nin radar teknolojilerinde dışa bağımlılığını bitiren kritik bir kilometre taşıdır.” ifadelerini kullandı.
MURAD ailesi, dünyadaki muadilleriyle aynı ligde konumlanıyor. ABD’nin AN/APG-83 SABR (F-16V), Avrupa’nın Captor-E (Eurofighter Typhoon) ve Raven ES-05 (Gripen E), İsrail’in EL/M-2052, Fransa’nın RBE2-AA (Rafale), Rusya’nın N036 Byelka (Su-57), Çin’in KLJ-7A (JF-17 Blk III) ve KLJ-10A/ASEA (J-10C) gibi radarlarıyla benzer şekilde AESA, çok modlu, TWS/SAR/GMTI yetenek seti sunuyor; yeni nesil sistemlerde yaygınlaşan GaN verici/alıcı modül trendi MURAD’da da benimsenmiş durumda.
Captor-E’nin genişletilmiş görüş açısı gibi platforma özgü çözümler bulunsa da, MURAD’ın eşzamanlı hava-hava/hava-yer işletimi, elektronik hüzme yönlendirme çevikliği ve ECCM dayanımı Türkiye’nin insanlı-insansız hava platformlarında ortak bir sensör omurgası kurmasına imkân veriyor; bu da bakım-lojistikte ölçek ekonomisi ve ağ merkezli harekâtta birlikte çalışabilirlik avantajı sağlıyor.
