M23 isyancıları, Kongo Demokratik Cumhuriyeti’nin doğusundaki stratejik öneme sahip Goma şehrini ele geçirdiklerini iddia etti. Görgü tanıkları, isyancıların silah sesleri arasında şehrin merkezine girdiğini aktarırken, Birleşmiş Milletler (BM) saldırıların durdurulması çağrısında bulundu.
Ruanda destekli olduğu öne sürülen M23 isyancıları, BM Güvenlik Konseyi’nin (BMGK) ateşkes çağrılarına rağmen ilerleyişlerini sürdürdü. Goma’daki bazı bölgelerden silah sesleri yükselirken, şehrin ele geçirildiği haberi, Demokratik Kongo Cumhuriyeti (DKC) ve Ruanda sınırındaki çatışmaların hızla tırmanabileceği endişesini artırdı.
DKC hükümeti, isyancıların ilerleyişini Ruanda’nın bir “savaş ilanı” olarak nitelendirirken, BM, şehrin düşmesinin iki milyonluk Goma nüfusunda büyük bir paniğe yol açtığını bildirdi. M23’ün açıklaması, Kongolu askerlere silahlarını bırakmaları için verilen 48 saatlik sürenin dolmasına dakikalar kala geldi. Örgüt, Goma halkını sakin kalmaya çağırırken, ordu mensuplarının şehir merkezindeki stadyumda toplanmasını istedi.
M23’ün ilerleyişi, mineral zengini doğu DKC’de binlerce kişiyi evlerini terk etmeye zorladı. Bölgedeki çatışmaların, on yıllardır süren etnik ve siyasi gerilimleri yeniden alevlendirerek daha geniş çaplı bir bölgesel savaşa dönüşebileceği endişesi doğdu.
DKC hükümet sözcüsü Patrick Muyaya, X platformunda yayınladığı videoda sivillerin korunması çağrısında bulunurken, ülkenin “savaş durumunda” olduğunu ifade etti. Gelişmelerin ardından DKC, Ruanda ile diplomatik ilişkileri kesti ve BM’ye Ruanda’ya yaptırım uygulanması çağrısında bulundu.
Kenya Devlet Başkanı William Ruto, DKC Devlet Başkanı Felix Tshisekedi ve Ruanda Devlet Başkanı Paul Kagame’nin iki gün içinde bir zirvede bir araya geleceğini duyurdu. Ruto, liderlere uluslararası toplumun barış çağrılarına kulak vermeleri çağrısında bulundu. Kenya Dışişleri Bakanlığı, Doğu Afrika Topluluğu’nun durumu ele almak için acil bir toplantı düzenleyeceğini açıkladı.
Pazar günü düzenlenen BMGK acil toplantısında, DKC’nin en üst düzey diplomatı Therese Kayikwamba Wagner, Ruanda askerlerinin sınırı geçişinin ülkenin egemenliğine yönelik “açık ve kasıtlı bir ihlal” olduğunu vurguladı. Wagner, bu saldırıları bir “savaş ilanı” olarak nitelendirdi. Ruanda ise suçlamaları reddederek, DKC’yi gerilimi artırmakla suçladı.
BM uzmanları, Ruanda’nın M23’e destek sağlamak için 3.000-4.000 asker konuşlandırdığını ve füzeler ile keskin nişancılar da dahil olmak üzere önemli askeri destek verdiğini belirtti. BM Başkanı Antonio Guterres, Ruanda’ya güçlerini DKC’den çekme çağrısında bulunurken, Kigali bu çağrıyı reddetti.
Bölgede tırmanan çatışmalarda yaklaşık bir düzine yabancı barış gücü askeri hayatını kaybetti. BM, “dış güçlerin” bölgeden çekilmesi gerektiğini ifade ederken, açıklamada doğrudan ülke isimleri verilmedi.
