Stockholm Uluslararası Barış Araştırmaları Enstitüsü (SIPRI), 2024 yılında en fazla silah ve askeri hizmet satışı yapan ilk 100 savunma sanayii şirketini açıkladı. Listeye ASELSAN, Türk Havacılık ve Uzay Sanayii (TUSAŞ), Baykar, Roketsan ve Makine ve Kimya Endüstrisi AŞ (MKE) olmak üzere 5 Türk şirketi girdi.
SIPRI verilerine göre, dünyanın en büyük 100 savunma şirketinin 2024 yılı silah ve askeri hizmet satışları, bir önceki yıla kıyasla %5,9 artarak 579 milyar dolara yükseldi. Bu rakam, küresel savunma harcamalarında yeni bir rekor anlamına geliyor.
Artış; Rusya-Ukrayna Savaşı, İsrail’in Gazze’ye yönelik saldırıları, bölgesel gerilimler ve birçok ülkenin hızla artan savunma bütçeleriyle ilişkilendirildi. Avrupa ve ABD merkezli şirketler bu büyümede başrol oynadı.
ABD Şirketleri Zirveyi Bırakmıyor
2018’den bu yana listenin ilk üç sırasında yine ABD’li şirketler yer aldı:
- Lockheed Martin
- RTX (eski adı Raytheon Technologies)
- Northrop Grumman
Listede toplam 39 ABD şirketi, 2024’te 334 milyar dolarlık satış yaparak tüm satışların yarısını gerçekleştirdi. Elon Musk’ın sahibi olduğu SpaceX, savunma gelirlerini bir yılda iki katından fazla artırarak 1,8 milyar dolarla 77. sıradan listeye ilk kez girdi.
Buna karşın, F-35 savaş uçağı, Columbia sınıfı denizaltılar ve Sentinel ICBM programlarında gecikmeler ve maliyet aşımları yaşandığı raporda vurgulandı.
Avrupa Şirketlerinde Güçlü Artış
Avrupa merkezli 26 savunma şirketi, satışlarını yüzde 13 artırarak 151 milyar dolara ulaştı. Almanya, savaş sonrası artan güvenlik kaygıları nedeniyle önemli bir sıçrama yaşadı:
- Rheinmetall
- ThyssenKrupp
- Hensoldt
- Diehl
Bu şirketlerin toplam satışları bir yılda %36 artışla 14,9 milyar dolara yükseldi.
Almanya’nın en büyük savunma şirketi Rheinmetall, satışlarını %46,6 artırarak 8,24 milyar dolara çıkardı ve listede 20. sıraya yerleşti.
Rusya ve Ukrayna’da Karışık Görünüm
Rusya-Ukrayna Savaşı her iki ülkenin savunma gelirlerini de doğrudan etkiledi.
- Ukrayna’nın JSC Ukrainian Defense Industry şirketi satışlarını %40,7 artırarak 3,01 milyar dolara taşıdı.
- Rus şirketleri Rostec ve United Shipbuilding, toplamda %23’lük artışla 31,2 milyar dolar gelir elde etti. Rus ordusunun artan talebi, ihracattaki düşüşü fazlasıyla karşılamış görünüyor.
Türk Şirketleri Listede Güçlü Konumunu Korudu
SIPRI’nin 2024 listesinde Türkiye’den 5 şirket yer aldı. Türk savunma sanayii şirketlerinin toplam gelirleri %11 artarak 10,1 milyar dolara ulaştı.
Türk şirketlerinin sıralaması:
- ASELSAN – 3,47 milyar dolar ile 47.
- TUSAŞ – 2,16 milyar dolar ile 65.
- Baykar – 1,9 milyar dolar ile 73.
- Roketsan – 1,39 milyar dolar ile 87.
- MKE – 1,21 milyar dolar ile 93. (Listeye ilk kez girdi)
SIPRI, 1966’dan bu yana çatışmalar, silahlanma ve silahsızlanma üzerine araştırmalar yayımlıyor. Enstitünün küresel silah satış veritabanı ise 1989’dan bu yana düzenli olarak güncelleniyor.
