Bir ABD’li üst düzey savunma yetkilisi, Perşembe günü yaptığı açıklamada, uydu görüntülerinin Çin’in nükleer enerjiyle çalışan en yeni saldırı denizaltısının yapım aşamasında, bir iskele yanında battığını gösterdiğini belirtti.
Zhou sınıfı olarak bilinen bu denizaltının batışı, dünyanın en büyük donanmasını kurmaya devam eden Çin için önemli bir geri adım olarak değerlendiriliyor. Pekin, Güney Çin Denizi üzerindeki hak iddialarını sürdürme konusunda daha da iddialı hale gelirken, bu olay dikkat çekiyor. Bu bölge, uluslararası ticaret için stratejik bir öneme sahip. Çin, Brunei, Malezya, Filipinler, Tayvan ve Vietnam gibi ülkelerle uzun süredir devam eden toprak anlaşmazlıkları yaşıyor. ABD ise bu bölgedeki müttefikleriyle bağlarını güçlendirerek, seyrüsefer özgürlüğünü korumaya çalıştığını belirtiyor ve bu durum Pekin’i rahatsız ediyor.
ABD’li yetkili, isminin açıklanmaması kaydıyla verdiği demeçte, denizaltının muhtemelen Mayıs ve Haziran aylarında battığını, uydu görüntülerinin denizaltıyı nehir tabanından çıkarmak için kullanılan vinçleri gösterdiğini söyledi. Çin, deniz kuvvetlerini hızla genişletirken, ABD bu yükselişi gelecekteki güvenlik kaygılarının başında görüyor. Pekin’deki basın toplantısında Çinli yetkililer, bu konuya ilişkin bilgi sahibi olmadıklarını ifade etti.
Batık denizaltı olayı, ilk olarak The Wall Street Journal tarafından rapor edildi. Eski bir ABD Deniz Kuvvetleri denizaltıcısı ve analist Thomas Shugart, bu olayı Temmuz ayında fark etti, ancak o dönemde denizaltının yeni Zhou sınıfı olduğu kamuoyunca bilinmiyordu.
Associated Press tarafından analiz edilen uydu görüntüleri, Yangtze Nehri üzerindeki Shuangliu tersanesinde bir denizaltının batık olduğunu gösteriyor. 15 Haziran’da çekilen görüntülerde denizaltının kısmen suyun altında olduğu ve çevresinde kurtarma ekipmanları ile vinçlerin yer aldığı gözlemleniyor. Etrafı, olası petrol sızıntılarını önlemek için bomlarla çevrili.
25 Ağustos’ta çekilen bir başka uydu görüntüsü ise aynı rıhtımda başka bir denizaltının olduğunu gösteriyor, ancak bunun aynı gemi olup olmadığı net değil. Ayrıca, denizaltının nükleer yakıt içerip içermediği ve olay sırasında reaktörünün çalışıp çalışmadığı belirsizliğini koruyor. Ancak, bölgeden herhangi bir radyasyon sızıntısı bildirilmedi.
ABD ordusunun bir raporuna göre, Çin’in geçen yıl itibariyle altı nükleer balistik füze denizaltısı, altı nükleer saldırı denizaltısı ve 48 dizel saldırı denizaltısı bulunuyor. Bu denizaltının batış haberi, Çin’in Pasifik Okyanusu’ndaki uluslararası sulara nadiren kıtalararası balistik füze fırlattığı bir dönemde ortaya çıktı. Uzmanlar, Çin’in 1980’den bu yana böyle bir deneme yapmadığını belirtiyor.
