ABD, İsrail’in İran’a olası saldırısı beklentisiyle Orta Doğu’daki güvenlik önlemlerini artırdı. ABD ve Iraklı kaynaklara göre, Washington yönetimi güvenlik tehditlerinin artması nedeniyle Bağdat’taki büyükelçiliğini kısmen tahliye etmeyi planlıyor. Pentagon da bölgedeki asker ailelerinin ayrılmasına onay verdi.
Dört ABD’li ve iki Iraklı kaynak, bu kararın arkasındaki güvenlik risklerinin detaylarını paylaşmadı. Ancak tahliye ihtimali, petrol fiyatlarında %4’ün üzerinde artışa neden oldu.
Dışişleri Bakanlığı, İran’ın füze menzili içinde bulunan tüm büyükelçiliklere — Orta Doğu’nun yanı sıra Doğu Avrupa ve Kuzey Afrika’daki misyonlar dahil — Acil Eylem Komiteleri (EAC) kurmalarını ve risk azaltıcı önlemleri Washington’a bildirmelerini emretti.
Bu prosedür kapsamında, Dışişleri Bakanı Marco Rubio, Irak’taki gereksiz personelin tahliyesine onay verdi. Bakanlık sözcüsü, “Tüm misyonlarımızda personel durumunu düzenli olarak gözden geçiriyoruz. Irak’taki varlığımızı azaltma kararı aldık” açıklamasında bulundu.
Pentagon’dan Ailelere Ayrılma Onayı
Savunma Bakanı Pete Hegseth ise, Orta Doğu’daki askeri üslerde görev yapan personelin ailelerinin “gönüllü olarak” ayrılmasına izin verdi. ABD Merkez Komutanlığı (CENTCOM) da, Dışişleri Bakanlığı ve müttefiklerle iş birliği içinde olası gelişmelere karşı hazırlıklı olduklarını bildirdi.
Bölgedeki üst düzey bir diplomat, “Durumu dikkatle izliyoruz. Bu kez daha ciddi bir tabloyla karşı karşıyayız” ifadelerini kullandı.
Beyaz Saray Sözcüsü Anna Kelly, konuyla ilgili yaptığı açıklamada, “Dışişleri Bakanlığı, yurtdışındaki Amerikan personelini düzenli olarak değerlendiriyor. Bu karar da son gözden geçirme sonucunda alındı.” dedi. Ancak daha fazla bilgi vermedi. Beyaz Saray’dan üst düzey bir yetkili ise ABD Başkanı Donald Trump’ın gelişmelerden haberdar olduğunu doğruladı.
Bu gelişme, Gazze’de yaklaşık 18 aydır süren çatışmaların bölgedeki tansiyonu yükselttiği ve ABD ile İsrail’in İran ve müttefikleriyle daha geniş çaplı bir çatışmaya sürüklenebileceği endişelerinin arttığı bir döneme denk geldi.
Gerginlik, Başkan Donald Trump’ın, İran’ın nükleer programını sınırlamaya yönelik diplomatik çabalara dair umutlarının azaldığını açıklamasıyla daha da arttı. Trump, New York Post gazetesine verdiği demeçte, “Birkaç ay öncesine göre çok daha az umutluyum. Onlarla bir şey oldu ama bir anlaşma sağlanacağına dair inancım azaldı” dedi.
İran Savunma Bakanı Aziz Nasirzadeh ise, olası bir saldırıya karşılık bölgedeki ABD üslerini hedef alacaklarını açıkladı.
ABD’nin Irak, Kuveyt, Katar, Bahreyn ve Birleşik Arap Emirlikleri gibi önemli petrol üreticisi ülkelerde askeri üsleri bulunuyor. ABD Savunma Bakanı Pete Hegseth, bu üslerde görev yapan askerlerin ailelerine gönüllü ayrılma izni verildiğini, bu kararın özellikle Bahreyn’deki askerlerin ailelerini kapsadığını belirtti.
Bir başka yetkili, Bağdat’taki büyükelçiliğin düzenli ve ticari yollarla tahliye edilmesinin planlandığını, ancak gerekmesi halinde ABD ordusunun müdahale için hazır beklediğini söyledi.
Irak devlet haber ajansı ise hükümet kaynaklarına dayanarak Bağdat’ta tahliyeyi gerektirecek bir güvenlik ihlaline rastlanmadığını bildirdi.
ABD’nin Kuveyt Büyükelçiliği, personel statüsünde herhangi bir değişiklik olmadığını ve faaliyetlerin kesintisiz sürdüğünü duyurdu. Katar’daki Al Udeid Hava Üssü ve Doha’daki büyükelçilikte de tahliyeye dair bir adım atılmadığı belirtildi.
İsrail’in Tek Taraflı Hamlesinden Endişe
Son aylarda, ABD istihbarat yetkilileri, İsrail’in ABD onayı olmadan İran’ın nükleer tesislerine saldırabileceği ihtimali üzerine endişelerini artırdı. Böyle bir saldırı, Trump yönetiminin sürdürdüğü hassas nükleer müzakereleri sekteye uğratabilir ve İran’ın ABD üslerine misilleme yapmasına neden olabilir.
Tahran yönetimi, ABD’yi, İsrail’in İran’a saldırması durumunda bunun sonuçlarını üstlenmek zorunda kalacağı yönünde uyardı.
Gerilimin Etkisi: Petrol ve Deniz Taşımacılığı
Tahliye haberlerinin ardından Brent tipi ham petrolün fiyatı 3 dolar artarak varil başına 69,18 dolara yükseldi.
İngiltere’nin denizcilik ajansı da çarşamba günü yaptığı uyarıda, bölgede artan askeri faaliyetlerin, stratejik öneme sahip deniz yollarında taşımacılığı tehdit edebileceğine dikkat çekti. Ajans, Körfez, Umman Körfezi ve Hürmüz Boğazı gibi noktalarda seyreden gemilere dikkatli olmaları çağrısında bulundu.
