ABD Başkanı Donald Trump, İran’ın başlangıçta dolaylı yollarla görüşmeyi tercih ettiğini ancak sonrasında tutum değiştirmiş olabileceğini belirtti. Trump, iki ülke arasındaki gerilime ve karşılıklı tehditlere rağmen Tahran yönetiminin doğrudan görüşmeyi kabul edebileceğini öne sürdü.
Perşembe günü gazetecilere açıklamalarda bulunan Trump, İran ile yüz yüze diplomasi konusunda iyimser olduğunu ifade etti. “Doğrudan görüşmelerin daha verimli olacağını düşünüyorum. Daha hızlı sonuç alınıyor ve karşı tarafı daha iyi anlıyorsunuz. Başta aracıları tercih ettiler, ancak artık bunun doğru bir yöntem olduğunu sanmıyorum,” dedi.
Trump geçtiğimiz ay İran’a bir mektup göndererek nükleer programın ele alınması için müzakere çağrısında bulundu. Öte yandan, ABD Başkanı sık sık İran’a yönelik askeri saldırı tehditlerinde bulunmaya devam ediyor.
Tahran ise Washington ile doğrudan görüşmelere kapalı olduğunu bildirirken, dolaylı diplomasiye açık olduğunu ifade etti. Ancak İran’ın tutumunu gerçekten değiştirip değiştirmediği veya Trump’ın bu konuda yalnızca tahmin yürütüp yürütmediği henüz netlik kazanmış değil.
ABD yönetimi, özellikle Çin’e yönelik petrol satışlarını tamamen engellemek amacıyla İran üzerindeki yaptırımları artırıyor. Trump, 2018 yılında görevinin ilk döneminde, İran’ın nükleer programını sınırlamasına karşılık uluslararası yaptırımların kaldırılmasını öngören çok taraflı nükleer anlaşmadan çekilmişti.
Tahran, nükleer silah peşinde olmadığını savunurken, ABD’nin bölgedeki en yakın müttefiki olan İsrail’in gizli bir nükleer cephaneliğe sahip olduğuna inanılıyor.
Ocak ayında göreve geldiğinden bu yana küresel çatışmalara “barış” getirme sözü veren Trump, İran’a hem diplomatik mesajlar vermeye hem de sert uyarılar yapmaya devam ediyor. Geçtiğimiz hafta yaptığı açıklamada, “Anlaşma sağlanmazsa bombardıman olur,” ifadesini kullandı.
İranlı yetkililer de buna karşılık olarak, ülkenin saldırıya uğraması durumunda ABD birliklerine ve Orta Doğu’daki çıkarlarına misillemede bulunacaklarını belirtti.
İran’ın yarı resmi Tasnim Haber Ajansı’na göre, İran Dini Lideri Ayetullah Ali Hamaney, “ABD, İran’la karşı karşıya geldiğinde tehditlerin işe yaramayacağını anlamalıdır. ABD ve müttefikleri, İran halkına yönelik herhangi bir kötü niyetli eylemde bulunmaları halinde ağır bir darbe alacaklardır,” dedi.
Ancak Tahran’ın bölgedeki etkisi, Gazze’de ve çevresinde devam eden savaş nedeniyle zayıflamış görünüyor. İsrail, İran’ın önemli müttefiklerinden Lübnan Hizbullahı’nın üst düzey isimlerini hedef aldı. Ayrıca silahlı muhalif grupların Suriye Devlet Başkanı Beşar Esad’ı devirmesinin ardından, İran bir diğer stratejik ortağını kaybetmiş oldu.
Trump, Perşembe günü yaptığı açıklamada, “Bence endişeliler. Kendilerini savunmasız hissediyor olabilirler. Onların bu şekilde hissetmesini istemem,” dedi.
