Birleşik Krallık, savunma bütçesinde kapsamlı kesintilere giderek, eskiyen ve verimliliği azalan askeri araç ve sistemleri hizmet dışı bırakacağını açıkladı. İngiltere Savunma Bakanı John Healey, parlamentoda yaptığı açıklamada bu adımın önümüzdeki beş yıl içinde 500 milyon sterlin (632 milyon dolar) tasarruf sağlayacağını belirtti. Ancak karar, muhalefet milletvekillerinden sert eleştiriler aldı.
Birleşik Krallık’ın planları, beş savaş gemisi, 31 helikopter ve 46 insansız hava aracından (İHA) oluşan bir filonun hizmet dışına çıkarılmasını içeriyor. Savunma Bakanı Healey, bu hamlenin “modası geçmiş kabiliyetlerden kurtulma” amacı taşıdığını ifade etti. Ayrıca, donanmadaki iki amfibi hücum gemisi HMS Albion ve HMS Bulwark, yıl sonunda emekli edilecek. Healey, bu gemilerin yıllık 9 milyon sterlin maliyet oluşturduğunu ve fiilen kullanım dışı olduğunu belirtti.
HMS Northumberland adlı Tip 23 fırkateyni, yapısal hasar nedeniyle tamir edilemez durumda olduğu için envanterden çıkarılacak. Ayrıca, denize açılmayan iki Wave sınıfı tanker de hizmet dışı bırakılacak.
Helikopterler ve İHA Programlarında Büyük Kesintiler
Birleşik Krallık Ordusu’nun Watchkeeper İHA filosu, uzun yıllar süren gecikmeler, maliyet aşımları ve operasyonel kazalar nedeniyle emekliye ayrılıyor. Eylül 2022 itibarıyla programa 1.31 milyar sterlin harcanmasına rağmen, sistemin askeri operasyonlardaki katkısı sınırlı kaldı. Watchkeeper, 2014 yılında Afganistan’da devreye alınmış ancak o tarihten sonra etkin şekilde kullanılmamıştı.
Helikopter tarafında, 14 CH-47 Chinook ağır yük helikopteri ve 17 Puma helikopteri emekliye ayrılacak. Puma helikopterlerinin, 1 milyar sterlin değerindeki Yeni Orta Ölçekli Helikopter (NMH) alım programı kapsamında değiştirilmesi planlanıyordu. Ancak, Lockheed Martin ve Airbus’ın ihaleden çekilmesi nedeniyle bu süreçte aksaklıklar yaşandı. Eski Chinook’lar ise 2027’den itibaren H-47ER (Extended Range) platformlarıyla değiştirilecek.
Tepkiler ve Uzman Görüşleri
Kraliyet Birleşik Hizmetler Enstitüsü’nden (RUSI) askeri bilimler direktörü Matthew Savill, yapılan kesintilerin savunma kaynaklarının ne kadar kısıtlı olduğunun açık bir göstergesi olduğunu belirtti. Savill, “Bunlar zaten emekliliği yaklaşan ve düşük hazırlık seviyelerinde olan sistemler. Ancak mevcut uluslararası ortamda bu kabiliyetlere sahip olunamaması endişe verici” dedi.
Healey, kesintilerin toplamda Savunma Bakanlığı’na önümüzdeki iki yılda 150 milyon sterlin, beş yılda ise 500 milyon sterlin tasarruf sağlayacağını ve bu kaynakların savunma yatırımlarına yönlendirileceğini vurguladı.
