Hamas liderliğindeki militanlar, Cumartesi günü üç İsrailli sivili Kızıl Haç’a teslim etti. İsrail ise Gazze Şeridi’ndeki savaşı durduran kırılgan ateşkes anlaşmasının bir parçası olarak onlarca Filistinli mahkûmu serbest bıraktı.
ABD Başkanı Donald Trump’ın, Filistin nüfusunun Gazze’den tahliye edilmesine yönelik tartışmalı önerisi, Mart ayı başına kadar sürecek ateşkesin mevcut aşamasını doğrudan etkilemiş görünmüyor. Ancak, Hamas’ın kalıcı bir ateşkes karşılığında daha fazla rehine serbest bırakmayı değerlendirdiği ikinci aşama için müzakereleri zorlaştırabilir.
Hamas, ABD ve İsrail’in, insan hakları gruplarının uluslararası hukuka aykırı olarak nitelendirdiği Gazze’yi insansızlaştırma konusunda ciddi olduğuna inanırsa, daha fazla rehineyi serbest bırakmaya isteksiz olabilir ve bu elindeki en önemli pazarlık kozunu kaybetmesine neden olabilir.
Serbest Bırakılan Rehineler Kimlerdi?
Serbest bırakılan üç rehine, Eli Sharabi (52), Ohad Ben Ami (56) ve Or Levy (34) idi. Hamas savaşçıları, silahlı militanlar eşliğinde rehineleri beyaz bir minibüsle Deir Al-Balah’taki bir sahneye getirdi. Rehineler, sağlık durumlarının kötü olduğu izlenimi vererek oldukça zayıf ve solgun göründü.
Hepsi, 7 Ekim 2023’te Hamas’ın İsrail’e düzenlediği ve savaşın fitilini ateşleyen saldırı sırasında kaçırılmıştı.
Rehineler, Kızıl Haç yetkililerine teslim edilmeden önce, yüzlerce kişilik bir kalabalığın önünde kamuoyuna açıklama yaptı. Bu, ateşkes sürecinde ilk kez bir rehine serbest bırakılırken kamuoyuna açıklama yapması gereken bir durum olarak kayda geçti.
Beşinci Rehine Takası Gerçekleşti
Bu, 19 Ocak’ta başlayan ateşkesten bu yana gerçekleştirilen beşinci rehine takasıydı. Cumartesi gününe kadar 18 rehine ve 550’den fazla Filistinli mahkûm serbest bırakılmıştı.
Ateşkesin ilk aşaması kapsamında:
- 33 rehinenin ve yaklaşık 2.000 Filistinli mahkûmun serbest bırakılması,
- Filistinlilerin kuzey Gazze’ye dönüşüne izin verilmesi,
- Harap olmuş bölgeye insani yardımların artırılması öngörülüyordu.
Ayrıca, geçtiğimiz hafta yaralı Filistinlilerin, Mayıs ayından bu yana ilk kez Gazze’den Mısır’a geçişine izin verildi.
Serbest Bırakılan Filistinli Mahkûmlar
İsrail’in Cumartesi günü serbest bıraktığı 183 Filistinli mahkûm arasında:
- Ölümcül saldırılardan dolayı ömür boyu hapis cezası alan 18 kişi,
- Uzun süreli hapis cezasına çarptırılan 54 kişi,
- 7 Ekim saldırısından sonra gözaltına alınan 111 Filistinli bulunuyor.
Serbest bırakılanların tamamı erkek olup, yaşları 20 ile 61 arasında değişiyor.
İsrail bu kişileri “terörist” olarak tanımlarken, Filistinliler ise onları “İsrail işgaline karşı savaşan kahramanlar” olarak görüyor. Bölgede neredeyse her Filistinlinin hapsedilmiş bir yakını ya da tanıdığı bulunuyor.
Ateşkesin Geleceği Belirsiz
Kasım 2023’te bir hafta süren ateşkes sırasında 100’den fazla rehine serbest bırakılmıştı. Ancak, halen 70’ten fazla kişi Gazze’de tutuluyor. İsrail, 34 rehinenin ya kaçırıldıkları saldırıda ya da esaret altında öldüğünü düşünüyor.
İsrail ve Hamas’ın, kalan rehinelerin serbest bırakılmasını ve ateşkesin süresiz olarak uzatılmasını kapsayan ikinci aşama müzakerelerine başlayıp başlamadığı belirsizliğini koruyor. Anlaşmaya varılamazsa savaş, Mart ayı başında yeniden başlayabilir.
İsrail, Hamas’ı yok etmeye kararlı olduğunu belirtirken, Netanyahu’nun koalisyonundaki aşırı sağcı ortaklar, ateşkesin ilk aşamasının ardından savaşın yeniden başlamasını savunuyor.
Hamas ise, savaş tamamen sona ermeden ve İsrail Gazze’den çekilmeden rehineleri serbest bırakmayacağını açıkladı.
