İsrail, Cuma günü Şam’daki başkanlık sarayının yakınlarında yer alan bir bölgeye hava saldırısı düzenledi.
İsrail Başbakanı Binyamin Netanyahu ve Savunma Bakanı Israel Katz, saldırının yeni kurulan Suriye hükümetine yönelik bir “mesaj” taşıdığını ve Şam’ın güneyine asker konuşlandırılmaması uyarısını içerdiğini belirtti.
Yetkililer, saldırının aynı zamanda Dürzi azınlığa yönelik tehditlere karşı caydırıcı bir hamle olduğunu iddia etti. Bu gelişme, geçtiğimiz hafta Şam’ın güneyinde hükümet yanlısı milisler ile yerel Dürzi silahlı gruplar arasında çıkan ve onlarca kişinin yaşamını yitirdiği çatışmaların ardından geldi.
Gerginliğin fitilini, bir Dürzi din adamının Hz. Muhammed’e hakaret ettiği iddia edilen ancak daha sonra yalanlanan bir ses kaydı ateşledi.
İsrail, Aralık ayında Beşar Esad’ın devrilmesinin ardından Suriye’ye yönelik hava saldırılarını ve kara harekâtlarını yoğunlaştırdı. İsrailli yetkililer, ülkenin yeni Cumhurbaşkanı Ahmed el-Şaraa’ya karşı tehdit içeren açıklamalarda bulunmayı sürdürüyor.
İsrail’den Dürzi Toplumu Üzerinden Mesaj
Çarşamba günü İsrail, Şam çevresindeki kırsal bölgeleri hedef alan insansız hava aracı saldırıları düzenledi. İsrail ordusu, saldırıların Dürzi sivilleri koruma amacı taşıdığını savunurken, Genelkurmay Başkanı Eyal Zamir’in Dürzilere yönelik şiddetin sürmesi halinde “Suriye’deki hedeflere yönelik hazırlıklı olunması” emrini verdiği bildirildi.
Suriye’deki Dürziler, Esad rejimi öncesinden bu yana merkezi otoriteyle mesafeli bir ilişki sürdürmekte. Dürziler ağırlıklı olarak Sweida vilayeti ile Şam’ın kuzey banliyölerinde yaşıyor.
İsyancı grup Heyet Tahrir el-Şam’ın Esad’ı devirmesinin ardından kurulan yeni hükümet, Batı ile diplomatik ilişkileri yeniden tesis etmeye çalışıyor ve İsrail’le çatışma istemediğini belirtiyor. Ancak Mart ayında Esad yanlıları ile hükümet destekçileri arasında çıkan çatışmalar, Alevi topluluğa yönelik katliamlarla sonuçlandı. Bu durum, Cumhurbaşkanı Şaraa’nın ülkenin etnik ve dini gruplarıyla diyaloğu yeniden kurma çabalarına ağır bir darbe vurdu.
Bölgesel Tepkiler ve Siyasi Gerilim
İsrail’in Suriye’ye müdahalesi, Lübnan’daki Dürzi toplumunun da tepkisini çekti. Dürzi siyasi lideri Velid Canbolat, sakin olunması çağrısı yaparken, İsrail’in Suriye içişlerine müdahalesini sert sözlerle eleştirdi. Al Jazeera Arabic’e konuşan Canbolat, “İsrail, Suriye’de iç kargaşa çıkarmak için Dürzileri istismar etmeye çalışıyor” dedi. Canbolat, “Biz birleşik bir Suriye istiyoruz. İsrail, Dürzileri yerinden etmeyi ve sömürmeyi amaçlıyor.” ifadelerini kullandı.
Türkiye ise saldırıları kınayan ülkeler arasında yer aldı. Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan, İsrail’in İHA saldırılarını “kabul edilemez bir provokasyon” olarak niteledi ve bu konuyu ABD Başkanı Donald Trump ile görüşeceğini belirtti. Erdoğan, “Farklı düşündüğümüz konularda uzlaşma arayışımız sürecek,” diyerek önceki temaslarını “samimi, verimli ve dostane” olarak tanımladı.
İsrail, aylardır Suriye’nin zayıf ve bölünmüş kalması yönünde ABD nezdinde lobi faaliyetleri yürütüyor. Bu çerçevede, İsrail Maliye Bakanı Bezalel Smotrich, Salı günü yaptığı açıklamada, Gazze savaşının ancak “yüz binlerce Filistinli yerinden edildiğinde ve Suriye parçalandığında” sona ereceğini söyledi.
