New York Times’ın haberine göre, İsrail, ABD desteğiyle İran’ın nükleer tesislerine saldırmayı planladı. Ancak dönemin ABD Başkanı Donald Trump, Tahran’la diplomatik süreci önceleyerek saldırıyı durdurdu. Karar, Washington’da aylar süren iç tartışmaların ardından geldi.
CENTCOM Komutanı General Michael E. Kurilla, saldırı planını desteklerken; bazı üst düzey yetkililer, ABD’nin bölgesel bir savaşa sürüklenmesinden endişe ederek diplomasiye şans verilmesini savundu. Başbakan Benjamin Netanyahu’nun Beyaz Saray’a yaptığı acele ziyaretin, Trump’ı saldırıya ikna etme amacı taşıdığı ancak sonuçsuz kaldığı bildirildi.
ABD-İsrail Operasyon Planı: Ayrıntılar
İsrailli yetkililer, İran’ın nükleer programını en az bir yıl geriletmeyi hedefleyen Mayıs ayı saldırısı için kapsamlı bir plan geliştirdi. Plan; hava saldırısı ile yeraltı tesislerine yönelik bir komando operasyonunu içeriyor ve ABD desteğine büyük ölçüde bağımlıydı.
Trump, saldırı planından haberdar olduktan sonra Netanyahu’yu Washington’a davet etti. Ziyaret sırasında Oval Ofis’te yapılan açıklamada, İran’la doğrudan müzakerelerin başlatıldığı ilan edildi. Trump, özel görüşmede ise saldırıya destek vermeyeceğini Netanyahu’ya iletti.
Pentagon Hazırlık Yapmıştı
Trump’ın saldırıya kapıyı kapatmasına rağmen ABD, bölgede askeri hazırlıklarını artırdı:
- USS Carl Vinson uçak gemisi Basra Körfezi’ne konuşlandırıldı
- Kızıldeniz’deki USS Harry Truman destekledi
- İsrail’e THAAD, Diego Garcia’ya ise altı B-2 hayalet bombardıman uçağı gönderildi
Bu hazırlıklar, yalnızca İran destekli Husilere değil, aynı zamanda olası bir İsrail-İran çatışmasına karşı acil durum planlarının parçasıydı.
Oval Ofis’te Dönüm Noktası
Ulusal İstihbarat Direktörü Tulsi Gabbard, toplantıda İran ile çatışmanın büyüyebileceği konusunda uyarılarda bulundu. Genelkurmay Başkanı Susie Wiles, Savunma Bakanı Pete Hegseth ve Başkan Yardımcısı J.D. Vance gibi isimler, saldırıya temkinli yaklaşılması gerektiğini savundu.
Netanyahu’nun önerdiği plan, Eylül 2024’te Suriye’de Hizbullah’a karşı yapılan bir baskının genişletilmiş haliydi. İsrail, bu tür bir operasyonun başarılı olabilmesi için ABD’nin hava desteğine ve kara korumasına ihtiyaç duyacağını bildirdi.
İran’ın Karşılığı ve ABD’nin Desteği
İsrail’in geniş kapsamlı hava harekâtı planı, Mayıs ayına kadar operasyonel hale gelmesi için güncellendi. İran’ın S-300 hava savunma sistemleri geçen yıl yapılan bir saldırıda imha edilmişti, ancak kalan sistemlerin etkisiz hale getirilmesi gerektiği belirtildi.
ABD, Biden döneminde olduğu gibi, İran’ın olası karşı saldırılarına karşı İsrail’e destek sağlamayı planladı. Önceki saldırılarda ABD ve müttefikleri, İran’ın fırlattığı neredeyse tüm füze ve İHA’ları etkisiz hale getirmişti.
Yetkililere göre, İran’ın nükleer tesislerine büyük çaplı bir saldırı, rejimi daha da istikrarsızlaştırabilir ve kesinlikle daha geniş çaplı bir tepkiyi tetikleyebilir.
