F-15EX ve F-15E programları, ABD Kongresi’nin yeni harcama tasarısından en büyük payı alan platformlar arasında yer alıyor. Cumhuriyetçi liderlerin önerdiği tasarıda, savunmaya yapılacak 150 milyar dolarlık ek yatırımın 7,2 milyar doları taktik hava gücüne, özellikle de bu iki uçak tipi için ayrıldı.
Bu yasa tasarısı hâlâ Demokratların Temsilciler Meclisi Bütçe Komitesi’nde değiştirme şansı bulabileceği bir aşamada. Ancak sürecin “uzlaşma” yöntemiyle ilerlemesi, Senato’daki olası engellemeleri (filibuster) bertaraf etmek amacı taşıyor.
Toplam 7,2 milyar dolarlık fonun en büyük payını F-15EX alıyor. Programın üretim kapasitesini artırmak amacıyla 3,1 milyar dolarlık ek bütçe ayrıldı. Geçtiğimiz yıl tam oranlı üretim onayı alan F-15EX için Hava Kuvvetleri, 98 adetlik bir tedarik planı açıkladı. Bu miktar, beş operasyonel filo (18’er uçak) ve eğitim/test görevleri için yeterli kabul ediliyor.
Daha önce 144 uçakla sınırlandırılması planlanan programda bu yeni fonun, 98 adedin üzerindeki uçaklar için mi kullanılacağı yoksa mevcut üretim hızını artırmaya mı yönelik olduğu henüz netlik kazanmadı. Bir F-15EX’in birim maliyeti 90 ila 95 milyon dolar arasında değişiyor. Eğer tamamı yeni uçak alımına ayrılırsa 32 ila 34 adet jet tedarik edilebilir. Ancak ilave personel ve altyapı maliyetleri için farklı kaynaklara da ihtiyaç duyulabilir.
Önerilen bütçe, aynı zamanda F-15E Strike Eagle’ların erken emekliliğini önlemeye yönelik 127,46 milyon dolarlık bir kaynağı da içeriyor. 2025 Mali Yılı Ulusal Savunma Yetkilendirme Yasası (NDAA), bu uçakların 1 Ekim 2027’den önce emekli edilmesini zaten yasaklamıştı. Söz konusu fon, özellikle yaşlanan motorlara sahip eski F-15E’lerin bakımını mümkün kılarak, hizmette kalmalarını sağlayabilir.
Hava Kuvvetleri hâlihazırda, 281 F-15E’den 119’unu 2028’e kadar emekliye ayırmayı planlıyor. Ancak bu plan, Kongre’de tartışmalara neden oldu. NDAA, uçuşa elverişli olmayan veya onarımı ekonomik olmayan münferit uçaklar için istisnalar tanıyor.
F-15E’ler, sahip oldukları uzun menzil, yüksek hız, büyük faydalı yük kapasitesi ve iki kişilik mürettebat avantajı ile Hava Kuvvetleri’nin en çok talep gören taktik jetleri arasında yer alıyor. F-15EX’in öncelikle tek pilotlu hava-hava görevleri için geliştirilmiş olması, F-15E’lerin birebir ikamesinin henüz bulunmadığı anlamına geliyor.
Modernizasyon ve Gelecek Programlar
F-15E’lerin modernizasyon çalışmaları EPAWSS (AN/ALQ-250 Eagle Pasif/Aktif Uyarı ve Beka Sistemi) entegrasyonu ile devam ediyor. Öte yandan tasarı, Hava Kuvvetleri’nin yeni nesil projelerine de önemli kaynak ayırıyor:
- Altıncı nesil F-47 mürettebatlı avcı uçağı geliştirme için 678 milyon dolar
- Collaborative Combat Aircraft (CCA) insansız sistem programı için 400 milyon dolar
- Donanmanın F/A-XX programı için 500 milyon dolar
Ayrıca, eski blok F-22’lerin emekli edilmesini önlemek amacıyla 361 milyon dolar kaynak ayrılması da dikkat çekiyor. F-22 filosunun da, diğer öncelikli projeler için kaynak yaratma amacıyla küçültülmesi daha önce gündeme gelmişti.
