İsrail, Salı günü Lübnan’daki Hizbullah ile Gazze’deki savaşın bağlantılı çatışmalarını sona erdirecek ateşkesi onayladı. Çarşamba sabahı yerel saatle 04.00’te ateşkes yürürlüğe girdi, Hamas’ın 7 Ekim 2023’te İsrail’e saldırmasının ardından artan gerginliğe karşı önemli bir adım olarak görülüyor. Ancak anlaşma, Gazze’de devam eden yıkıcı çatışmaları kapsamıyor.
Ateşkesten önce İsrail, Beyrut ve güney banliyölerine yönelik çatışmanın başlangıcından bu yana en yoğun saldırı dalgasını gerçekleştirdi. Bu saldırılarda en az 42 kişi hayatını kaybetti. Beyrut, ateşkes ilanının ardından büyük bir hava saldırısıyla sarsıldı.
Ateşkes, iki aylık çatışmasızlık ve Hizbullah’ın güney Lübnan’daki silahlı varlığını sonlandırmasını içeriyor. İsrail, Hizbullah’ın ateşkesi ihlal etmesi durumunda güçlü bir şekilde karşılık vereceğini belirtti. Başbakan Netanyahu, anlaşmayı Bakanlar Kurulu’na sunarken ateşkesin Hamas’ı izole edeceğini ve İran’a odaklanmayı kolaylaştıracağını vurguladı.
Lübnan Ordusu ve BM Barış Gücü Devrede
ABD’li ve Arap yetkililere göre, ateşkesin başlangıçta 60 gün sürmesi planlanıyor. İsrail güçlerinin güney Lübnan’dan çekileceği belirtilirken, Başbakan Netanyahu, ateşkesin süresinin “Lübnan’da yaşanacak gelişmelere” bağlı olacağını ifade etti. Kaynaklar, Hizbullah’ın sınırdaki silahlı varlığına son vermeyi ve ağır silahlarını Litani Nehri’nin kuzeyine taşımayı kabul ettiğini açıkladı.
Lübnan ordusunun güneyde konuşlanması, 5.000 askerin mevcut BM barış gücüyle birlikte sınır bölgesinde devriye gezmesi bekleniyor. Fransız askerleri de bu güce destek verecek. ABD ve Fransa’nın liderliğinde uluslararası bir komite, ateşkesi ve BM Güvenlik Konseyi’nin 1701 sayılı kararını denetlemekle görevlendirilecek.
ABD, Lübnan’a teknik askeri danışmanlar gönderecek ve Lübnan ordusuna ek fon sağlayacak. Yetkililer, ABD’nin ateşkes kapsamında Lübnan’daki etkisini artıracağını ve ordunun tüm topraklar üzerinde kontrol sağlamasına yardımcı olacağını belirtti.
Anlaşmaya göre, İsrail, şüpheli hareketler tespit ettiğinde doğrudan müdahalede bulunamayacak. Bu tür durumlar, ABD liderliğindeki uluslararası komiteye bildirilecek ve komite, gerekli önlemleri alması için Lübnan ordusunu bilgilendirecek. Lübnan ordusu harekete geçmezse, İsrail’in anlaşmayı geçersiz sayarak saldırılarına devam edebileceği bildirildi. Ancak Netanyahu, İsrail’in “tam askeri hareket özgürlüğünü” koruyacağını ve “her ihlale güçlü bir şekilde karşılık vereceğini” vurguladı.
ABD, Gazze’de Ateşkes İçin Türkiye’yi Arabulucu Olarak Dahil Ediyor
İsrail Güvenlik Kabinesi, ABD ve Fransa’nın arabuluculuğundaki ateşkesi onayladı. ABD Başkanı Joe Biden, anlaşmayı olumlu bir gelişme olarak nitelendirirken Gazze için de benzer bir girişim planladıklarını açıkladı. Biden, Hizbullah’ın şartları ihlal etmesi durumunda İsrail’in operasyonlara devam etme hakkını saklı tuttuğunu belirtti.
ABD Başkanı Joe Biden, önümüzdeki günlerde Gazze’ye yönelik dikkatlerini artıracaklarını ve ilk kez Türkiye’yi arabulucu rolüne dahil ettiklerini belirtti.
Biden, “Önümüzdeki günlerde ABD, Gazze’de ateşkes sağlanması için Türkiye, Mısır, Katar, İsrail ve diğer ülkelerle birlikte yeni bir girişimde bulunacak,” açıklamasında bulundu.
Hizbullah, ateşkesi kabul ettiğini duyurdu ancak detaylara dair çekincelerini dile getirdi. Grup yetkililerinden Mahmud Kamati, anlaşmanın Lübnan’ın egemenliğini koruması gerektiğini vurguladı. Bu süreçte İsrail’in saldırıları nedeniyle binlerce kişi yerinden edildi.
Ateşkesin, İran ile İsrail arasında doğrudan bir savaş olasılığını azaltması bekleniyor. İsrail, ateşkes sürecinde Hizbullah’ın silahlanmaya devam etmesi durumunda müdahalede bulunacağını ifade etti. Son 13 ayda Lübnan’da yaşanan çatışmalarda 3.760’tan fazla kişi hayatını kaybederken, 1.2 milyon kişi evlerinden oldu.