Suriye’deki Rus üslerinin geleceği konusunda ne Kremlin ne de geçici Suriye hükümeti net bir duruş sergilemiyor. Bu belirsizlik, geçici Suriye hükümetinin Rus üs haklarını genişletebileceğine dair iddialara rağmen, Rusya’nın Hmeymim Hava Üssü ve Tartus Limanı’ndaki güçlerini geri çekmeye yönelik hazırlıklarına devam etmesinden kaynaklanıyor.
HTŞ’ye bağlı çeşitli kaynaklar, Batılı medya kuruluşlarına yaptığı açıklamalarda, Rus üslerinin statüsüyle ilgili çelişkili bilgiler verdi. Bu durum, geçici Suriye hükümeti içinde bile Rus üsleriyle ilgili planlarda uyumsuzluk olduğunu ortaya koyuyor.
The Economist, 17 Aralık tarihli haberinde, bir HTŞ kaynağına dayanarak, Rusya ve HTŞ’nin “müzakerelere başladığını” ve HTŞ’nin, “Rusya’nın üslerinin bir kısmını veya tamamını elinde tutmasına izin vermeyi kabul edebileceğini” belirtti.
Öte yandan, İngiltere merkezli Katar’a ait haber kuruluşu Al Araby al Jadeed, 16 Aralık’ta, HTŞ liderliğindeki askeri operasyonlar departmanına yakın kaynakların, Rusya’nın tüm askeri güçlerini bir ay içinde Suriye’den çekeceğini söylediğini aktardı. HTŞ’ye bağlı farklı haberler, örgütün Rus üsleri konusunda henüz bir karara varmadığını ve uluslararası baskılarla karşı karşıya olduğunu gösteriyor.
Avrupa Birliği Dış İlişkiler ve Güvenlik Politikası Yüksek Temsilcisi Kaja Kallas, 16 Aralık’ta yaptığı açıklamada, AB’nin, Suriye’deki tüm Rus üslerinin kapatılması olasılığını “ülkenin yeni liderliğiyle” gündeme getireceğini belirtti. Rusya Dışişleri Bakanlığı ise aynı tarihte, Suriye’deki gelişmeleri yakından izlediğini ve sürdürülebilir bir normalleşme için kapsayıcı bir Suriye içi diyaloğun başlatılması gerektiğine inandığını ifade etti.
Görsel Kanıtlar ve Saha Haberleri
Görsel kanıtlar ve Suriye kaynaklı haberler, Rus güçlerinin Suriye’den önemli ölçüde çekilmeye hazırlandığını ortaya koyuyor. Şam merkezli bir kaynak, 17 Aralık’ta Rus güçlerinin Lazkiye’deki Hmeymim Hava Üssü’nden ayrılmaya başladığını ve Tartus Limanı üzerinden büyük bir askeri konvoy hazırladığını bildirdi.
Maxar uydu görüntülerinde, Hmeymim Hava Üssü’nde bir Rus Il-76 nakliye uçağı ile düzinelerce askeri araç, Tartus Limanı’nda ise toplanmış çok sayıda Rus askeri aracı tespit edildi. Bu durum, Rusya’nın, HTŞ’nin Suriye’deki Rus askeri varlığını sona erdirme ihtimaline karşılık bazı varlıklarını geri çektiğini gösteriyor. Ancak HTŞ’nin nihai kararı belirsizliğini koruyor.
Suriye’deki Geri Çekilme, Rusya’nın Afrika’daki Operasyonlarını Etkiler
Rusya için Suriye’deki askeri varlığının kaybı, stratejik ve coğrafi açıdan büyük bir kayıp olarak değerlendirilebilir. Suriye, Moskova’nın Afrika’da operasyon yürüttüğü ülkelere askeri varlık aktarımı açısından kritik bir nokta konumundadır. Bu nedenle Suriye’den zorunlu bir geri çekilme, yalnızca bölgesel değil, küresel ölçekte de ciddi sonuçlar doğurabilir. Özellikle Rusya’nın Libya ve Sahra Altı Afrika’daki operasyonları ve güç projeksiyonu üzerinde önemli bir zayıflamaya yol açacağı öngörülmektedir. Bu durum, Kremlin’in hem bölgesel etkisini azaltabilir hem de uluslararası operasyonel kapasitesini zayıflatabilir.
Bazı analistler, Rusya’nın Akdeniz ve Afrika’daki askeri varlığını güçlendirmek için Suriye’deki üslerinden Libya’ya geçiş yapabileceğini öne sürüyor.
