İtalya Başbakanı Giorgia Meloni’nin ABD Başkanı Donald Trump ile savunma harcamaları konusunda görüşmesinden sadece saatler önce, İtalya Maliye Bakanı Giancarlo Giorgetti, ülkenin savunma harcamalarının bu yıl GSYH’nin %2’sine ulaşacağını açıkladı.
Perşembe günü parlamentoda konuşan Giorgetti, “Mevcut uluslararası gerilimler ışığında, önümüzdeki yıllarda bu harcamaları artırmamız gerektiğinin tamamen farkındayız,” dedi.
Meloni ise aynı gün Beyaz Saray’da yaptığı açıklamada, “İtalya taahhütlerini yerine getiriyor. Biz ciddi bir ulusuz,” ifadelerini kullandı.
Savunma Harcamalarındaki Artış Neden Ani Geldi?
Savunma Bakanı Guido Crosetto’ya göre, İtalya’nın GSYH’sinin yalnızca %1,54’ünü savunmaya ayırmasına rağmen, NATO’ya yıllardır daha fazla harcama yapma taahhüdü bulunuyordu. İtalya’nın, NATO’ya uzun süredir %2 savunma harcama sözü verip bu hedefe ulaşamamış olmasına rağmen, Trump ile görüşmeden hemen önce bu hedefe ulaştığını açıklaması, “son anda yapılan bir hamleyle itibarını ya da güvenilirliğini koruma çabası” olarak yorumlanıyor.
Ancak bu hedefe ulaşmak kolay olmadı. Rusya tehdidine rağmen, İtalyan kamuoyu savunma harcamalarına karşı mesafeli duruyor. Yapılan anketler, İtalyanların çoğunluğunun bütçenin artırılmasına sıcak bakmadığını gösteriyor. Muhalefetteki Beş Yıldız Hareketi bu ay Roma’da harcamalara karşı bir yürüyüş düzenledi. Koalisyon ortağı ve Başbakan Yardımcısı Matteo Salvini de yedek paranın “bombalara değil hastanelere gitmesi gerektiğini” belirterek eleştirilerini dile getirdi.
Trump ve NATO’nun Baskısı Sonuç Verdi
Her ne kadar %2’lik oran, Başkan Trump’ın talep ettiği %5 ya da NATO’nun Haziran’daki zirvede isteyebileceği %3’lük orandan uzak olsa da, ABD ve NATO baskısının etkili olduğu görülüyor.
İtalya’nın savunma harcamalarını %2’ye çıkarması, mevcut %1,54 seviyesinden 8,7 milyar avroluk bir artış anlamına geliyor. Bu durumda toplam savunma bütçesinin 2024 sonunda 37,9 milyar avroya ulaşması bekleniyor.
İtalyan medyasına göre hükümet, Sahil Güvenlik gibi bazı kurumlara yapılan harcamaları savunma bütçesi olarak göstermek suretiyle muhasebede yaratıcı yöntemler uygulamayı planlıyor. Ancak Roma merkezli IAI düşünce kuruluşundan savunma analisti Alessandro Marrone, bu yaklaşımın NATO kriterlerine uymayacağını belirterek, “Bu bir çıkmaz sokak. NATO’nun savunma harcaması tanımında esneklik yok,” dedi.
AB’den 150 Milyar Avroluk Kredi Seçeneği
Bir başka seçenek ise Avrupa Birliği’nin savunma harcamaları için üye ülkelere sunduğu 150 milyar avroluk kredi teklifi. AB ayrıca, savunma harcamalarının GSYH’nin %1,5’ine kadar olan kısmını borç kurallarından muaf tutmayı planlıyor. İtalya yıllardır bu kural için mücadele ediyordu. Marrone, “İtalya şimdi istediği kaçış maddesini elde etti. Artık mazeret kalmadı,” ifadelerini kullandı.
Ancak Maliye Bakanı Giorgetti, Roma’nın bu planı kullanmasının düşük bir ihtimal olduğunu söyledi.
ABD’den Silah Alımına Yönelik Baskı Artıyor
İtalya’nın nasıl bir harcama planı uygulayacağı belirsizliğini korurken, ABD’nin Roma üzerinde Amerikan yapımı savunma ekipmanları alımı yönündeki baskısı da artıyor. 2023’te İtalya’nın Avrupa Birliği dışı savunma ithalatının dörtte biri, yani yaklaşık 184 milyon avroluk kısmı ABD’den gerçekleştirildi.
2024 yılında İtalya, halihazırda sipariş ettiği 90 F-35 savaş uçağına ek olarak 25 F-35 için daha 7 milyar avroluk taahhütte bulundu. Ayrıca, erken uyarı, sinyal istihbaratı ve elektronik harp versiyonlarına sahip Gulfstream uçakları da ABD’den satın alınıyor.
Avrupa ile Denge Arayışı
İtalya, aynı zamanda Rheinmetall iş birliğiyle yeni tank ve zırhlı araçların montajını yaparken, gemi inşasını Fincantieri yürütüyor ve Avrupalı MBDA şirketiyle yeni SAMP/T hava savunma sistemlerini sipariş ediyor.
Marrone, “AB, bu 150 milyar avroluk kredinin üçte ikisinin Avrupa ürünlerine harcanmasını isteyebilir. Bu da İtalya açısından ABD-Avrupa dengesini kurmak adına faydalı bir denge oluşturabilir,” yorumunu yaptı.
