Ukrayna’daki savaş, modern orduların bir sonraki çatışmalarda savaşma şeklini kökten değiştirdi. İngiltere Silahlı Kuvvetler Bakanı Alistair Carns, bu durumu “Hava Kuvvetleri anı” olarak tanımlayarak, I. Dünya Savaşı döneminde hava gücünün savaşın gidişatını değiştirdiği yıllara benzetti.
2022 yılında dönemin Ukrayna Savunma Bakanı Oleksii Reznikov, savaşın yeni silah sistemleri için bir “deneme alanı” haline geldiğini belirtmişti. ABD Kara Kuvvetleri Sekreteri Dan Driscoll ise Ukrayna’yı “savaşın Silikon Vadisi” olarak nitelendirdi.
Ukrayna Cumhurbaşkanı Volodymyr Zelensky, bu hafta Tomahawk füzeleri temin etme umuduyla Beyaz Saray’ı ziyaret edecek. Zelensky, Ukrayna’nın “acımasız bir zorunluluk nedeniyle 21. yüzyılın savaşını yürütmeyi öğrenmek zorunda kaldığını” ifade etti.
Elektronik Savaşta Yeni Dönem
İngiltere Silahlı Kuvvetler Bakanı Carns, cephede edindiği gözlemlerini şöyle özetledi:“Ukrayna’daki elektronik harp (EW), dünyadaki en etkili erişim engelleme ve alan reddetme kalkanıdır. Taktikten stratejik seviyeye kadar çok katmanlı bir yapı içinde çalışıyor. Kendi EW kapasitemizi yeniden inşa etmeliyiz; Soğuk Savaş döneminde bu konuda çok iyiydik, ancak kas hafızamızı kaybettik.”
ABD Genelkurmay Başkanı General Charles “CQ” Brown Jr. da benzer şekilde, elektronik harp kabiliyetinin geleceğin savaş alanlarında belirleyici olacağını vurgulamıştı.
İnsansız Sistemler ve Robot Kanat Adamları
Carns, geleceğin hava savaş konseptini şöyle yorumladı: “F-35, geleceğin Spitfire’ıdır, ancak onu it dalaşında göremeyeceksiniz. Cephenin 200 mil gerisinde, çok amaçlı ve çok hedefli insansız hava aracı sürülerini koordine ederken göreceksiniz.”
Kraliyet Hava Kuvvetleri, StormShroud adını verdiği yeni sisteminde Tekever AR3 İHA’larını ve Leonardo U.K. BriteStorm elektronik harp yüklerini birleştirdi. Bu sistem, düşman radarlarını körleştirmeyi ve hedef üzerine yoğun ateş çekmeyi amaçlıyor.
ABD Hava Kuvvetleri de General Atomics ve Anduril Industries ile İşbirlikçi Savaş Uçağı (CCA) programını yürütüyor. ABD Donanması ise bu yarışa Boeing ve Northrop Grumman’ı da dahil etti.
Zırhlı Araçların Geleceği
Carns, zırhlı platformların modern savaşta hâlâ vazgeçilmez olduğunu vurguladı. Carns, “Zırh her zaman gerekli olacaktır, ancak gelişmiş insansız sistemlerle entegre edilmezse, uzun süre dayanamayacaktır” dedi.
Ukrayna’da Batı tarafından gönderilen Abrams ve Challenger tanklarının kayıpları, klasik zırhlı doktrinlerin etkinliği konusunda yeni soru işaretleri oluşturdu.
Uzmanlar, 2026 yılında savaşın 2022’ye kıyasla çok daha farklı bir hal alacağını öngörüyor. Elektronik harp, yapay zekâ destekli komuta sistemleri, otonom araçlar ve dijital savaş alanı yönetimi gibi konseptler, geleceğin çatışmalarını şekillendirecek.
