Çin Devlet Başkanı Xi Jinping, Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin ve Kuzey Kore lideri Kim Jong Un’un katılımıyla düzenlenen askeri geçit töreninde yeni nesil silah sistemleri tanıtıldı. Tören, ABD’nin küresel liderliğine meydan okuyan açık bir mesaj niteliği taşıdı.
Xi, Tiananmen Meydanı’ndaki konuşmasında, Çin’in “hiçbir zorba tarafından sindirilemeyeceğini” belirtti. Putin ve Kim’in yanı sıra 26 ülke liderinin katıldığı törende, İkinci Dünya Savaşı’nda Çin ve Sovyetler Birliği’nin katkıları öne çıkarıldı. ABD’nin rolünü küçümseyen Pekin, kendi tarih anlatısını güçlendirmeye devam ediyor.
ABD Başkanı Donald Trump, geçit töreni sırasında Truth Social hesabından yaptığı açıklamada Xi Jinping’e, “Amerika Birleşik Devletleri’nin Çin’in özgürlüğünü korumak için verdiği muazzam destek ve kan’dan bahsetmesini” istedi. Trump, ayrıca “Amerika Birleşik Devletleri’ne karşı komplo kurarken Vladimir Putin ve Kim Jong Un’a en içten selamlarımı iletin” ifadeleriyle tepki gösterdi.
J-35 ve H-6: Hava Gücünde Yeni Nesil
Çin Halk Kurtuluş Ordusu Hava Kuvvetleri, törende gizli savaş uçakları J-35 ve nükleer kapasiteli H-6 bombardıman uçaklarını sergiledi.
- 100’den fazla uçak havalandı.
- Komuta-kontrol uçakları ve stratejik nakliye uçakları gösteride yer aldı.
- Helikopter filosu ise gökyüzünde “80” rakamını ve “Barış Galip Gelecek” yazılı bayraklarla sembolik bir düzenleme yaptı.
YJ-17 Hipersonik Gemi Savar Füze
Çin’in sergilediği YJ-17 hipersonik füze, ABD uçak gemilerine karşı doğrudan bir tehdit olarak öne çıktı.
- DF-17 balistik füzesinin deniz konuşlu versiyonu olarak değerlendiriliyor.
- Nükleer kapasiteye sahip olabileceği belirtiliyor.
- YJ-15, YJ-19 ve YJ-20 ile birlikte Çin donanmasının en güçlü caydırıcı sistemlerinden biri haline geldi.
JL-3 ve DF-61: Kıtalararası Balistik Füze Gücü
Geçit töreninde dikkat çeken bir diğer unsur, yeni ICBM DF-61 oldu.
- Sekiz tekerlekli mobil platformda taşınan füze ilk kez halka tanıtıldı.
- JL-3 denizaltı fırlatmalı balistik füze ve DF-31’in yeni versiyonlarıyla birlikte sergilendi.
- Çin, “kara-deniz-hava üçlü nükleer caydırıcılığını” resmi olarak ortaya koydu.
V-Day askeri geçit töreninde yeni nesil DF-5C sıvı yakıtlı kıtalararası stratejik nükleer füzeyi ilk kez sergiledi. Uzmanlara göre füze, 20.000 kilometreden fazla menziliyle tüm dünyayı kapsayabiliyor.
DF-5C’nin öne çıkan 6 özelliği şöyle:
- Yeni Yapı ve Hızlı Hazırlık – Üç nakliye aracıyla taşınan füze, önceki DF-5’lere göre daha kısa hazırlık süresi ve hızlı tepki kabiliyeti sunuyor.
- 20.000 km+ Menzil – Dünyadaki herhangi bir askeri hedefi vurma kapasitesine sahip.
- Çeşitli Fırlatma Yöntemleri – Önceki DF serilerinden geliştirilen farklı fırlatma opsiyonlarına sahip.
- Onlarca Mach Uçuş Hızı – Balistik füze önleme sistemlerine çok az reaksiyon süresi bırakıyor.
- MIRV Taşıma Kabiliyeti – Nükleer veya konvansiyonel başlıklarla donatılmış, bağımsız hedeflenebilen çoklu yeniden giriş araçları taşıyabiliyor.
- Yüksek Hassasiyet – Beidou navigasyon sistemiyle desteklenen güdüm teknolojisi, uzun menzilde bile kısa ve orta menzilli füzeler kadar hassasiyet sağlıyor.
XLUUV: Devasa İnsansız Denizaltılar
Çin, ilk kez halka ekstra büyük denizaltı insansız hava araçlarını (XLUUV) tanıttı.
- Uzunluğu 20 metreye ulaşan AJX002 modeli öne çıktı.
- İkinci modelin ise daha geniş gövde yapısıyla torpido veya mayın taşıyabileceği değerlendiriliyor.
- Analistlere göre bu projeyle Çin, sayısal üstünlüğüyle dünya lideri konumuna geldi.
Anti-Drone Tanklar ve Yapay Zekâlı Sistemler
Törende yapay zekâ destekli anti-drone tanklar sahne aldı. Bu sistemler, Çin’in elektronik harp ve insansız sistemlere karşı koyma kapasitesini artırmayı hedefliyor.
Lazer ve Yönlendirilmiş Enerji Silahları
Çin, hem kara hem deniz konuşlu lazer silah sistemlerini tanıttı.
- Sekiz tekerlekli kamyon üzerine entegre edilen kara versiyonu öne çıktı.
- Lazer ve mikrodalga tabanlı yönlendirilmiş enerji silahlarının, özellikle drone sürülerine karşı etkili olduğu belirtildi.
- Düşük maliyet ve kolay lojistik avantajlarıyla klasik mühimmata alternatif oluşturuyor.
Tarihi ve Siyasi Sembolizm
Geçit töreni sadece askeri güç değil, siyasi mesajlarla da öne çıktı:
- Xi, Hongqi “Red Flag” limuziniyle töreni yönetti.
- Goose-step yürüyüşü Çin disiplinini sembolize ederken, tarihsel tartışmaları da yeniden gündeme taşıdı.
- Tiananmen Meydanı’ndaki tank geçişi, 1989’daki baskının acı hatıralarını hatırlattı.
