Fransa Savunma Bakanı Sebastien Lecornu, Perşembe günü yaptığı açıklamada, Washington’un Ukrayna Devlet Başkanı Volodymyr Zelenskiy üzerindeki baskıyı artırmak amacıyla Kiev ile istihbarat paylaşımını askıya almasının ardından Fransa’nın Ukrayna’ya istihbarat sağlamaya devam ettiğini belirtti.
ABD, Zelenskiy’nin Başkan Donald Trump’ın Şubat 2022’de Ukrayna’yı işgal eden Rusya ile barış görüşmeleri yapma teklifine destek vermesi için baskı yapıyor. Lecornu, France Inter radyosuna yaptığı açıklamada, “Ukraynalılara yardım etmek için istihbarat kaynaklarımız var” dedi. Ayrıca ABD’nin istihbarat paylaşımını durdurmasına değinerek, “Dün öğleden sonra askıya alındı” ifadesini kullandı. ABD ile istihbarat paylaşımında bulunan İngiltere’nin de bu durumdan etkileneceğini düşündüğünü ekledi.
Lecornu, Fransa’nın Soğuk Savaş döneminde bağımsız bir strateji ile geliştirdiği nükleer silah stokunun yeterli olduğunu vurguladı. Cumhurbaşkanı Emmanuel Macron ise Çarşamba günü yaptığı açıklamada, Avrupa’nın Rusya kaynaklı tehditlere karşı korunması için Fransa’nın nükleer cephaneliğinin Avrupalı ortaklara genişletilmesini tartışmaya açık olduğunu söyledi.
ABD’nin İstihbarat Desteğini Askıya Almasının Etkileri
New York Times’ın 5 Mart tarihli haberine göre, ABD’nin Kiev ile istihbarat paylaşımını durdurması, Rus insansız hava araçları ve füzelerinin Ukrayna’daki askeri ve sivil hedefleri vurmasını engellemeye yönelik erken uyarı sistemlerini olumsuz etkiliyor. ABD, Kiev’i Rusya ile hızlı müzakerelere zorlamak amacıyla askeri yardımları dondurduktan kısa bir süre sonra, 5 Mart’ta istihbarat paylaşımını da askıya aldı.
Rus güçleri düzenli olarak Ukrayna şehirlerini ve kritik altyapıyı hedef alıyor. İstihbarat paylaşımının durdurulmasının ardından, 5 Mart’ta Kryvyi Rih’te bir otele düzenlenen Rus füze saldırısında dört kişi hayatını kaybederken, en az 30 kişi yaralandı.
Kiev’in açıkladığı veriler, BM istatistikleri ve BBC Rusya tarafından derlenen açık kaynaklı bilgilere göre, Şubat 2024 itibarıyla Ukrayna’da toplam ölü sayısı 148.000’i aştı. New York Times’a konuşan üst düzey bir Ukraynalı yetkili, istihbarat paylaşımındaki duraklamanın Ukrayna güçlerinin Rus hedeflerini vurmasını zorlaştıracağını ifade etti. Yetkili, Kiev’in diğer uydu görüntülerine hala erişimi olduğunu da belirtti.
Ukrayna’nın eski istihbarat şefi Valerii Kondratiuk, istihbarat paylaşımının esas olarak uydu görüntülerinin değişimiyle ilgili olduğunu vurguladı. Avrupalı şirketlerin de kendi uydularına sahip olduğunu ancak bunların askeri hareketlere odaklanmadığını ekledi.
ABD Yetkililerinin Beklentileri ve CIA’nin Rolü
ABD’li yetkililer, istihbarat paylaşımındaki kesintinin kısa süreli olacağını ve etkisinin sınırlı kalacağını umduklarını belirtti. Trump yönetiminden üst düzey bir yetkili, askeri ve istihbarat paylaşımının bir ya da iki hafta boyunca askıya alınarak Zelenskiy üzerinde baskı oluşturulmasının planlandığını açıkladı.
New York Times’a göre, Merkezi İstihbarat Teşkilatı (CIA), Ukrayna’da önemli bir varlığa sahip ve bazı görevlileri, Ukrayna’nın hedef belirleme süreçlerine yardımcı olmak için sahada bulunuyor. CIA ayrıca Ukrayna’nın ABD istihbaratına bağımlılığını azaltmak için en az üç gizli sinyal istihbarat üssünün kurulmasına destek verdi.
Washington-Kiev Arasındaki Gerginlik ve Sonuçları
ABD Başkanı Donald Trump’ın Zelenskiy’e yönelik giderek daha sert bir tutum sergilemesi ve Moskova ile diplomatik temaslarını artırması, Washington ile Kiev arasındaki anlaşmazlığın derinleşmesine neden oldu. En dikkat çekici gelişmelerden biri, 28 Şubat’ta Trump ve ABD Başkan Yardımcısı JD Vance’in Oval Ofis’te Zelenskiy’i alenen azarlayarak bir maden anlaşmasını engellemesi oldu.
