ABD Dışişleri Bakanlığı, Türkiye’ye toplam değeri yaklaşık 304 milyon dolar olan iki ayrı silah satışını onayladı. Bu satışlar, AIM-120C-8 AMRAAM ve AIM-9X Sidewinder Block II hava-hava füzelerini ve ilgili lojistik destek unsurlarını kapsıyor.
AIM-120C-8 AMRAAM Satışı Detayları
Savunma Güvenlik İşbirliği Ajansı (DSCA), 225 milyon dolar değerindeki olası satışa ilişkin gerekli bildirimi Kongre’ye iletti. Türkiye, bu kapsamda:
- 53 adet AIM-120C-8 AMRAAM füzesi
- 6 adet AIM-120C-8 güdüm bölümü talep etti.
Satış paketinde ayrıca şu unsurlar da yer alacak:
- AMRAAM konteynerleri, test ve yeniden programlama ekipmanları (CMBRE)
- Yedek parça ve sarf malzemeleri
- Gizli yazılım ve belgeler
- ABD hükümeti ve yüklenici desteği (lojistik, mühendislik, teknik hizmetler)
- Nakliye ve idari destek hizmetleri
Bu satış, Türkiye’nin hava savunma kapasitesini artırarak NATO uyumluluğunu güçlendirmeyi hedefliyor. Türkiye’nin bu sistemleri mevcut silahlı kuvvet yapısına entegre etmesinde herhangi bir zorluk öngörülmüyor.
AIM-120C-8, uzun menzili sayesinde pilotların görsel temas kurmadan düşman hedeflerine angaje olmasını sağlar. Bu, düşman uçaklarının radar menziline girmeden imha edilmesine olanak tanır, böylece pilotların güvenliği artar.
Türk Hava Kuvvetleri’nin Bahar Kalkanı Harekatı’nda AIM-120C-7 ile 30-45 km mesafeden hedefleri vurduğu örnekler, bu kabiliyetin sahadaki etkinliğini gösterir. AIM-120C-8, daha uzun menziliyle bu avantajı artırır.
AIM-9X Sidewinder Block II Satışı Detayları
Dışişleri Bakanlığı ayrıca, tahmini değeri 79,1 milyon dolar olan AIM-9X Sidewinder Block II satışını da onayladı. Bu kapsamda Türkiye;
- 60 adet AIM-9X Block II AUR füzesi
- 11 adet taktik rehberlik ünitesi talep etti.
Ek destek kapsamında:
- Füze konteynerleri ve destek ekipmanları
- Yedek parçalar
- ABD ve yüklenici teknik destek hizmetleri sağlanacak.
Satış sonrası yaklaşık 8 yıl boyunca üç ABD ve iki yüklenici temsilcisi, teknik destek ve denetim faaliyetleri için Türkiye’ye seyahat edecek.
Güvenlik ve Stratejik Katkılar
Her iki satış da, Avrupa’daki siyasi ve ekonomik istikrarın korunması, Türkiye’nin savunma kapasitesinin artırılması ve ABD’nin bölgesel güvenlik hedeflerinin desteklenmesi açısından kritik görülüyor. Satışların bölgesel askeri dengeyi değiştirmeyeceği belirtilirken, ABD savunma hazırlığı üzerinde olumsuz bir etki yaratmayacağı da vurgulandı.
Ana yüklenici, Arizona, Tucson merkezli RTX Corporation olacak. Şu anda satışa ilişkin herhangi bir offset (mahsup) anlaşması bulunmuyor; bu tür detaylar ileride yapılacak müzakerelerde şekillenecek.
AIM-120C-8 AMRAAM: Teknolojinin Zirvesi
AIM-120C-8, orta menzilli havadan havaya füze kategorisinde en ileri teknolojiyle geliştirildi.
- Uzunluk: ~12 fit (3,65 m)
- Çap: ~7 inç
- Ağırlık: 356 pound (161 kg)
- Hız: Mach 4’ün üzerine çıkabilir (~4.900 km/s)
- Menzil: Yaklaşık 160 km
Füze, aktif radar arayıcı, atalet navigasyonu ve GPS düzeltmesi gibi sistemlerin birleşimiyle “ateş et ve unut” (fire-and-forget) özelliğine sahiptir. Bu sayede pilotlar, hedefe kilitlendikten sonra manevra yapabilir veya yeni tehditlere yönelebilir.
Geliştirilmiş Güç: Link 16 ve Elektronik Savaş Kabiliyeti
AIM-120C-8, Link 16 veri bağlantısı ile gerçek zamanlı uçuş güncellemeleri yapabilir, bu da hareketli hedeflere karşı isabet oranını artırır.
- Aktif radar: Düşük radar kesitli uçakları tespit edebilir
- Yüksek patlayıcı savaş başlığı: 18,1 kg
- Yakınlık fünyesi: En uygun mesafede patlayarak etkili imha sağlar
- Elektronik karşı önlemler: Parazitlere karşı dayanıklılık sağlar
AIM-120C-8 ile Modernizasyon ve Uyumluluk
Raytheon tarafından geliştirilen bu varyant, AIM-120C-7’nin güncellenmiş versiyonu olarak ortaya çıktı.
- 15 yeniden tasarlanmış devre kartı: Artırılmış işlem gücü
- Yazılım güncellemesi imkânı: Yeni tehditlere karşı hızlı adaptasyon
- Uzatılmış roket motoru ve gelişmiş navigasyon: %50 menzil artışı
- Off-boresight kabiliyeti: Yüksek açılı hedeflere kilitlenme yeteneği
AIM-120C-8, farklı platformlara kolay entegre edilebilir yapısıyla geniş uyumluluk sunar.
1990’ların başında hizmete giren AMRAAM ailesi 42 ülke tarafından tercih edildi. 4.900 test atışı gerçekleştirdi ve ispatlanmış 13 hava hedefini düşürdü.
AIM-9X Sidewinder Block II
AIM-9X Sidewinder Block II, ABD yapımı kısa menzilli, kızılötesi güdümlü bir hava-hava füzesi olup, 1950’lerden bu yana geliştirilen Sidewinder ailesinin en modern versiyonudur.
eknik Özellikler
| Özellik | Bilgi |
|---|---|
| Uzunluk | 3.02 m |
| Çap | 127 mm (5 inç) |
| Ağırlık | ~85.3 kg |
| Menzil | ~35+ km (hedefin profiline bağlı) |
| Başlık | 9.4 kg yüksek patlayıcılı parçacık |
| Güdüm | Kızılötesi arayıcı başlık + INS |
| Atış-Öncesi Lançer | Evet (LOAL/LOBL) |
| Üretici | RTX Corporation (eski Raytheon) |
Block II ile Gelen Yenilikler
- INS (Ataletsel Navigasyon Sistemi) sayesinde füze hedefi kilitlenmeden fırlatılabiliyor (LOAL – Lock-on After Launch).
- Yazılım güncelleme kabiliyeti artırıldı.
- Yüksek manevra kabiliyeti (20-30G’ye kadar).
- Daha hızlı hedef angajmanı ve daha geniş hedefleme alanı.
Kabiliyetler ve Kullanım Senaryoları
- Kısa menzilli hava-hava muharebeleri
- Helikopter, jet, insansız hava aracı gibi hava hedeflerine karşı
- “Shoot & Forget” (Ateşle ve Unut) yeteneği
- Helmet-Mounted Cueing Systems (JHMCS vb.) ile hedef belirleme
Block II versiyonu, fırlatma sonrası kilitlenme (LOAL) özelliği ve orta rota veri bağlantısı sayesinde, pilotların doğrudan görüş hattı dışında bile hedefleri vurmasını mümkün kılar. Bu sayede yakın hava muharebelerinde esneklik ve hayatta kalma kabiliyeti önemli ölçüde artar.
AIM-9X, yakın hava muharebelerinde ilk atışta ilk vuruş (First Shot, First Kill) prensibiyle tasarlanmıştır. Gelişmiş arayıcı, manevra kabiliyeti ve veri bağlantısı sayesinde hem saldırı hem de savunma durumlarında avantaj sağlar. Ayrıca füze, Görüş Ötesi Operasyonlarda da tamamlayıcı bir rol oynar.
Bu füze satışı, Türkiye’nin savunma portföyünü çeşitlendirdiği kritik bir dönemde gerçekleşmiştir. Ankara, ABD’den yapılan alımlara ek olarak Eurofighter Typhoon gibi yeni uçak platformlarını araştırmakta ve TAI TF Kaan adlı yerli beşinci nesil savaş uçağının geliştirme çalışmalarına devam etmektedir. Bu yaklaşım, milli savunma özerkliği ile uluslararası iş birliğini dengeleyen stratejik bir çizgi izlemektedir.
Türk Hava Kuvvetleri, AIM-9X Block II füzelerini:
- F-16 Blok 40/50+ uçaklarında
- Eurofighter Typhoon gibi yeni uçak platformlarında
- Gelecekte KAAN ve HÜRJET platformlarında
entegre biçimde kullanmayı planlamaktadır.
2025 itibarıyla 60 füze ve 11 güdüm ünitesi içeren yeni bir paket ABD tarafından onaylanmıştır.
