ABD Başkanı Donald Trump, F-35 Joint Strike Fighter’ın çift motorlu yeni bir versiyonu olan “F-55” konsepti üzerinde çalışıldığını açıkladı. F-35 ve F-22’ye yönelik “süper yükseltme” planlarının da gündemde olduğunu belirtti.
Trump, Katar’daki Al Udeid Hava Üssü’nde yaptığı açıklamada, “Basit bir yükseltme yapıyoruz ama aynı zamanda F-55’i geliştiriyoruz. Ben buna F-55 adını vereceğim. F-35 tek motorlu ve ben tek motorlu uçakları sevmiyorum. Bu nedenle F-55 iki motorlu olacak,” dedi.
Bu açıklamalar, ABD Hava Kuvvetleri’nin gelecekteki savaş uçağı stratejisine ilişkin yeni soruları beraberinde getirdi. Henüz bu projenin teknik olarak ne kadar ilerlediği bilinmese de, çift motorlu F-35 fikri ilk kez bu denli ciddi şekilde gündeme geldi.
Lockheed Martin sözcüsü yaptığı açıklamada, “Başkan Trump’a F-35 ve F-22’ye verdiği destek için teşekkür ederiz. Hava üstünlüğü vizyonunu gerçekleştirmek için yönetimle yakın iş birliği içinde çalışmaya devam edeceğiz,” dedi.
Trump, iki motorun sağladığı güvenlik avantajına dikkat çekerken, bu konfigürasyonun sağladığı ek itiş gücü sayesinde uçuş performansı, hız, irtifa ve taşıma kapasitesinde artış sağlanabileceği değerlendiriliyor. Ancak menzil gibi diğer performans değerleri, yapılacak tasarım değişikliklerine bağlı olarak olumlu ya da olumsuz etkilenebilir.
Böyle bir uçak için motor seçenekleri arasında, Yeni Nesil Uyarlanabilir Tahrik (NGAP) programı kapsamında geliştirilen sistemler öne çıkıyor. Bu motorlar, aynı zamanda yeni nesil hayalet avcı uçağı F-47 için de kullanılacak. NGAP kapsamında General Electric ve Pratt & Whitney’e toplamda 3,5 milyar dolarlık sözleşme verildi.
Hava Kuvvetleri daha önce F-35’in motorlarını Adaptive Engine Transition Program (AETP) kapsamında yenilemeyi düşünüyordu. 2023 yılında bu fikirden vazgeçilerek mevcut F135 motorunun yükseltilmesine karar verilmişti. Ancak Kongre, AETP’ye ek bütçe onayladı. Bu gelişme, XA102 ve XA103 gibi NGAP tasarımlarının devreye alınmasını sağladı.
Çift motorlu bir F-35 daha fazla ağırlık, maliyet ve bakım yükü getirecek. Bu nedenle uçağın gövdesi ve alt sistemlerinin büyük ölçüde yeniden tasarlanması gerekecek. Kısa kalkış ve dikey iniş kabiliyetine sahip F-35B versiyonu için ise böyle bir dönüşümün gerçekçi olmadığı düşünülüyor.
Donanma ve F/A-XX Programı
Donanma açısından çift motorlu bir F-35, özellikle uçak gemilerinden operasyonlarda daha yüksek güvenlik ve yük kapasitesi sunacağı için cazip olabilir. Ancak şu ana kadar F-35C motor arızası nedeniyle uçak gemilerinde kayıp yaşanmadı.
Trump’ın açıklamaları, Donanma’nın altıncı nesil F/A-XX hayalet savaş uçağı programıyla bağlantılı olabilir. Bu programın yüz milyarlarca dolarlık potansiyel sözleşmeyle Pentagon, Beyaz Saray ve Kongre’de hâlâ değerlendirme aşamasında olduğu biliniyor.
Mart ayında, Lockheed Martin’in F/A-XX teklifinin belirlenen kriterleri karşılamadığı gerekçesiyle yarıştan elendiği iddia edilmişti. Trump’ın F-55 açıklamaları, bu teklifin yeniden gündeme gelme olasılığını da gündeme taşıdı.
Hava Kuvvetleri, F-47 ile birlikte çalışabilecek, daha uygun maliyetli bir mürettebatlı savaş uçağı arayışında. Bu bağlamda F-55, NGAD (Yeni Nesil Hava Hakimiyeti) kapsamında değerlendirilebilir bir alternatif olabilir.
