Türk Dışişleri Bakanlığı’nın açıklamasına göre, Ukrayna ve Rusya heyetleri arasında İstanbul’da yapılan görüşmeler sona erdi.
Yaklaşık iki saat süren toplantıya ne Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin ne de Ukrayna Devlet Başkanı Volodymyr Zelenskyy katıldı. ABD’li yetkililer görüşmelere dair beklentileri düşük tutarken, Moskova tarafının da uzlaşma konusunda gönülsüz olduğu gözlemlendi. Toplantı, iki ülke arasında üç yıl aradan sonra gerçekleşen ilk resmi temas olma özelliği taşıyor.
Ukrayna heyeti, görüşmelerde esir takası konusunda anlaşmaya varıldığını ve ateşkes konusunun da gündeme geldiğini bildirdi.
Esir Takasında Anlaşma: 1.000’e Karşı 1.000
Ukrayna Savunma Bakanı Rustem Umerov, ülkesinin kamu yayın kuruluşu Suspilne‘ye verdiği demeçte, Ukrayna ve Rusya’nın 1.000’e 1.000 esir takası üzerinde mutabakata vardığını açıkladı. Umerov, “Bu takas için alternatif yöntemler üzerinde de çalışıyoruz” ifadelerini kullandı.
Rusya’nın Şubat 2022’de başlattığı tam kapsamlı işgalden bu yana, iki ülke arasında birçok esir değişimi gerçekleştirilmişti.
Ukrayna Savunma Bakanı Rustem Umerov, bir sonraki adımın liderler düzeyinde doğrudan temas olması gerektiğini söyledi. Umerov, önceliklerinin “insanlar” olduğunu vurgulayarak esir takası anlaşmasını “önemli bir başarı” olarak nitelendirdi. Ukrayna Dışişleri Bakanlığı ise Rus heyetinin İstanbul’daki görüşmelerde “kabul edilemez taleplerde” bulunduğunu belirtti.
Umerov, ayrıca Cuma günü yapılan görüşmelerde ateşkes ihtimali ve Devlet Başkanları Volodymyr Zelensky ile Vladimir Putin arasında olası doğrudan görüşmenin de gündeme geldiğini belirtti.
Görüşmelerin tek somut sonucu, iki ülkenin 1.000’er savaş esirini karşılıklı olarak serbest bırakma konusunda anlaşmaya varması oldu. Bu takas, savaşın başlangıcından bu yana yapılan en büyük esir değişimi olarak kayda geçti. Ukrayna heyeti, toplantı öncesinde 30 günlük ateşkes talebinde bulundu ancak Moskova bu talebi reddederek Ukrayna’nın egemenliğini sınırlayıcı taleplerinde ısrarcı olduğunu ortaya koydu.
Rusya’dan Açıklama: “Her Ülke Ateşkes Vizyonunu Sunacak”
Rus delegasyonunun başkanı Vladimir Medinsky, büyük çaplı esir takası anlaşmasını doğruladı ve her iki ülkenin, olası bir ateşkes sürecine ilişkin yazılı vizyonlarını sunacağını belirtti.
Ukrayna tarafıyla doğrudan görüşmeler az önce tamamlandı. Sonuçtan memnunuz ve temaslarımızı sürdürmeye hazırız diyen Medinsky, “birincisi, önümüzdeki günlerde 1.000’e karşı 1.000 kişilik büyük bir esir takası yapılacak. İkincisi, Ukrayna tarafı liderler arasında doğrudan görüşme yapılmasını talep etti. Bu talep değerlendirme aşamasında. Üçüncüsü, her iki taraf, ateşkes konusundaki vizyonlarını yazılı olarak sunma konusunda anlaştı. Bu belgeler sunulduktan sonra müzakerelere devam edilmesini uygun görüyoruz” ifadlerini kullandı.
Zelensky: “Barış İçin En Hızlı Adımları Atmaya Hazırız”
İngiltere, Fransa, Almanya ve Polonya liderleri, Cuma günü ABD eski Başkanı Donald Trump ile Ukrayna konulu bir telefon görüşmesi gerçekleştirdi. İngiltere Başbakanı Keir Starmer, Avrupa liderlerinin Rusya’nın “kabul edilemez” tutumuna karşı ortak bir duruş sergilemeye başladığını belirtti.
Kremlin’in ateşkesi reddetmesi durumunda, Batılı ülkelerin yaptırımları yoğunlaştırarak özellikle Rus enerji sektörünü hedef alabilecekleri ifade edildi.
Zelensky, görüşmenin ardından yaptığı açıklamada, “Ukrayna, gerçek ve kalıcı barış için mümkün olan en hızlı adımları atmaya hazır. Dünya güçlü bir duruş sergilemeli” ifadelerini kullandı.
Toplantı, Rusya lideri Putin için sembolik bir kazanım olarak yorumlanırken, Ukrayna cephesi açısından geri adım olarak değerlendiriliyor. Putin’in, ABD Başkanı Donald Trump’a yakın durarak barış sürecine destek veriyor gibi görünse de, Ukrayna’ya ağır şartlar dayattığı iddia ediliyor.
Moskova, görüşmelerin sonucundan memnuniyet duyduğunu belirtti ve Kiev ile müzakerelere devam etmeye hazır olduğunu açıkladı. Rus heyetine başkanlık eden Vladimir Medinsky, Ukrayna’nın, Zelenskyy ile Putin arasında doğrudan görüşme talebinin “not alındığını” ifade etti.
