Bir savaş gözlemcisi ve görgü tanıkları, Çarşamba günü Suriye’nin çeşitli bölgelerinde binlerce kişinin protesto gösterileri düzenlediğini bildirdi. Protestolar, ülkenin kuzeyindeki bir Alevi türbesine yapılan saldırıyı gösteren bir videonun yayılmasının ardından patlak verdi.
Suriye’nin yeni yönetimi, videonun “eski” olduğunu ve saldırının arkasında “bilinmeyen grupların” bulunduğunu öne sürdü. Yetkililer, Şam’da bir Noel ağacının yakılmasının protesto edilmesinden bir gün sonra bu videonun “yeniden yayınlanmasının” “fitne çıkarmaya” hizmet ettiğini belirtti.
Suriye İnsan Hakları Gözlemevi, Çarşamba günü “binlerce insanın” sokaklara döküldüğünü ve devrik lider Beşar Esad’ın mensubu olduğu Alevi azınlığın merkezi olan Tartus ve Lazkiye gibi sahil kentlerinde büyük protestolar düzenlendiğini açıkladı. İngiltere merkezli gözlemevi, Humus’un merkezi bölgeleri ile Esad’ın memleketi Kardaha gibi yerlerde de protestoların yaşandığını bildirdi.
AFP’ye konuşan görgü tanıkları, Tartus, Lazkiye ve Jableh gibi şehirlerde de kalabalıkların “Alevi, Sünni, barış istiyoruz” gibi sloganlar atarak sokaklarda yürüdüğünü belirtti. Devlet haber ajansı SANA ise Humus’un merkezinde akşam saat 18:00’den (1500 GMT) Perşembe sabahı 08:00’e kadar sokağa çıkma yasağı ilan edildiğini, Jableh’deki yerel yetkililerin de benzer bir tedbir aldığını duyurdu.
Gözlemevi, protestoların, Halep’in Maysaloon bölgesindeki önemli bir Alevi türbesine “savaşçılar tarafından yapılan bir saldırıyı” gösteren videonun dolaşıma girmesiyle başladığını ifade etti. Videoya göre saldırıda beş işçi öldü ve türbe ateşe verildi.
Gözlemevi Başkanı Rami Abdül Rahman, videonun bu ayın başlarında çekildiğini ve Heyet Tahrir El Şam (HTŞ) liderliğindeki militanların 1 Aralık’ta Halep dahil büyük şehirlerin kontrolünü ele geçirip bir hafta sonra Esad’ı devirmelerinden sonra kaydedildiğini söyledi. Ancak AFP, görüntülerin doğruluğunu bağımsız olarak teyit edemedi.
Yeni yönetimin içişleri bakanlığı, görüntülerin “eski” olduğunu ve Halep’in bu ay içinde yeniden kontrol altına alınması sırasında çekildiğini belirtti. Bakanlık, görüntülerin yeniden yayınlanmasının “bu hassas dönemde Suriye halkı arasında fitne çıkarmaya yönelik” olduğunu vurguladı.
Protestocu Ali Daoud, Jableh’deki gösterilere binlerce kişinin katıldığını söyleyerek, “Türbeye saldıranlardan hesap sorulmasını istiyoruz,” dedi. Görüntülerde, kalabalığın bağımsızlık dönemine ait üç yıldızlı bayrağı sallayarak yürüdüğü görüldü. Bir pankartta ise “Kutsal yerlerin yakılmasına ve dini ayrımcılığa hayır, mezhepçiliğe hayır, özgür bir Suriye’ye evet” ifadeleri yer aldı.
Lazkiye’deki protestocular, Alevi toplumuna yönelik “ihlalleri” kınadı. Protestocular arasında yer alan 30 yaşındaki Ghidak Mayya, “Şimdilik sükûnet çağrılarına uyuyoruz, ancak toplum üzerindeki baskının patlama riski taşıdığı” uyarısında bulundu. Tartus’ta yaşayan 33 yaşındaki Alaa ise “Tek bir damla kan bizi kötü bir senaryoya geri götürebilir,” diyerek endişelerini dile getirdi.
Esad, uzun süredir kendisini Sünni Müslümanların çoğunlukta olduğu Suriye’deki azınlık grupların koruyucusu olarak sunuyor. Aleviler, hem azınlık bir dini grup olmaları hem de Esad ailesiyle uzun süredir süregelen ilişkileri nedeniyle toplumlarına karşı tepkilerden endişe duyuyor.
Salı günü, Şam’ın Hristiyan bölgelerinde yüzlerce kişi, Hama yakınlarında bir Noel ağacının yakılmasını protesto etti. HTŞ, ağacın yeniden yerine konulacağını duyurdu.
