Lockheed Martin ve F-35 Pax River Entegre Test Gücü (ITF), 4 Mart 2025 tarihinde, AGM-158C Uzun Menzilli Gemisavar Füzesi (LRASM) sistemini F-35B Lightning II’ye entegre eden ilk uçuş testini gerçekleştirdi. Bu test, Eylül 2024’te F-35C üzerinde başlatılan LRASM testlerinin devamı niteliğindedir.
Silah, iç silah yuvalarına sığmayacak kadar büyük olduğu için uçağın en içteki kanat sert noktalarına harici olarak entegre edilmiştir. Lockheed Martin, bu testin F-35B AGM-158 saldırı sistemleri uçuş bilimleri test programının başlangıcını temsil ettiğini ve hem kara saldırısı hem de gemi karşıtı varyantlarının entegrasyonuna ışık tuttuğunu belirtti.
Blok 4 Yükseltmesi ile Yeni Kabiliyetler
Lockheed Martin, F-35 Blok 4 yükseltmesi ile JASSM (Müşterek Havadan Karaya Standoff Füzesi) ve LRASM dahil olmak üzere AGM-158 vurucu sistemlerinin eklenmesinin, F-35’in çok rollü görev kabiliyetlerini artırdığını vurguluyor. Lockheed Martin Füzeler ve Atış Kontrol Bölümü Başkan Yardımcısı ve Hava Hâkimiyeti ve Vurucu Silahlar Genel Müdürü Jon Hill, “AGM-158 vurucu sistem ailesinin entegrasyonu, ağır korunan stratejik hedeflere karşı daha fazla erişim ve etkinlik sağlıyor” dedi.
F-35B’nin AGM-158C ile test edilmesi, Lockheed Martin’in dünya çapındaki F-35 filosunun toplam bir milyon uçuş saatine ulaştığını açıkladığı günün hemen sonrasında duyuruldu. Bu başarı on ülkedeki 48 üste bulunan 1.100’den fazla uçağı kapsayan 16 farklı birimin toplam uçuş saatlerine dayanmaktadır.
Test Uçuşu ve Sonuçlar
F-35 Pax River Entegre Test Filosu (Pax ITF) tarafından yürütülen entegrasyon testlerinde, F-35B kanat uçlarında iki atıl AIM-9X ve en iç sert noktalarda harici olarak iki LRASM taşıdı. Bu konfigürasyon, daha önce F-35C için gerçekleştirilen test ile aynıydı.
En iç sert nokta” (hardpoint) uçağın kanatlarında bulunan bağlantı noktaları arasında gövdeye en yakın olanları ifade eder. Yani, kanatların gövdeye en yakın bölgesinde yer alan hardpointlerdir. Bu noktalar genellikle daha ağır ve büyük mühimmatların taşınabilmesi için kullanılır, çünkü bu konum uçağın aerodinamik dengesini daha az etkiler.
Bu testler, “esir taşıma” olarak adlandırılan aşamada gerçekleştirildi. Bu aşamada, farklı uçuş zarflarında ve parametrelerinde silahın uçağa etkisi test edilerek, sistemlerin yapısal bütünlüğü doğrulandı. Silah ayrılma testleri ve tam angajman profili kontrol testleri, ilerleyen aşamalarda gerçekleştirilecek.
“Esir taşıma” (captive carry), bir savaş uçağının bir mühimmatı veya sensörü ateşlemeden ya da bırakmadan test amacıyla taşıması anlamına gelir. F-35B’nin AGM-158C LRASM ile yapılan test uçuşları da önce “esir taşıma” aşamasında gerçekleştirilmiş, yani füze sadece harici sert noktalarda taşınarak uçağın performansına etkisi incelenmiştir. Bu aşamadan sonra, ayrılma testleri ve gerçek mühimmat testleri yapılır.
Test uçuşu, 14 Ocak 2025 tarihinde F-35B BF-3 test uçağı ile gerçekleştirildi. Daha önce F-35C’nin harici istasyonlarına yüklenmiş iki AGM-158 ile test edilmesi, benzer bir değerlendirme yürütmek için yapılmıştı. Aynı durum şimdi F-35B için de geçerli.
AGM-158C LRASMın Özellikleri
AGM-158B Joint Air-to-Surface Standoff Missile – Extended Range (JASSM-ER) bazlı AGM-158C LRASM, ABD Hava Kuvvetleri ve ABD Donanması için DARPA tarafından geliştirilen yeni nesil, düşük gözlemlenebilir gemisavar seyir füzesidir.
ABD Donanma Hava Sistemleri Komutanlığı (NAVAIR), LRASM’ın yüksek tehdit oluşturan deniz hedeflerine karşı esnek, uzun menzilli ve gelişmiş bir anti-yüzey kabiliyeti sunduğunu belirtmektedir. Ayrıca, elektronik harp ortamlarında İstihbarat, Gözetleme ve Keşif (ISR) platformlarına, ağ bağlantılarına ve GPS navigasyonuna bağımlılığını azaltmaktadır.
Füzeye entegre edilen yarı otonom güdüm algoritmaları, düşman bölgelerde hedeflerin belirlenmesini ve angajmanın başarılı bir şekilde gerçekleştirilmesini sağlar.
LRASM Varyantları ve Gelecek Planlar
Şu anda OASuW Increment 1 programı kapsamında geliştirilen LRASM’ın üç varyantı bulunmaktadır:
- LRASM 1.0: 2019’da operasyonel hale getirildi ve B-1B Lancer ile F/A-18E/F Super Hornet’e entegre edildi.
- LRASM 1.1: 2023’te sahaya sürüldü ve İlk Operasyonel Test ve Değerlendirme aşamasından geçiyor.
- LRASM C-3: Gelecekte genişletilmiş menzil kabiliyeti eklenerek geliştirilecek.
ABD Donanması, LRASM C-3’ün erken operasyonel kabiliyetini 2026’ın dördüncü çeyreğinde sağlamayı planlıyor.
