İsrail kabinesi, Pazartesi günü Gazze Şeridi’nin tamamını kontrol altına alma ve bu bölgede süresiz kalma planını onayladı. Planın hayata geçirilmesi halinde, İsrail’in operasyon alanı genişleyecek ve uluslararası kamuoyundan ciddi tepkiler gelmesi muhtemel olacak.
Onay süreci, İsrail ordusu komutanının on binlerce yedek askerin göreve çağrıldığını açıklamasından saatler sonra, sabahın erken saatlerinde yapılan kabine oylamasıyla gerçekleşti.
Yeni plan, İsrail’in Hamas’ı etkisiz hale getirme ve rehineleri kurtarma hedeflerine ulaşmasına yönelik bir strateji olarak sunuluyor. Ancak yüz binlerce Filistinlinin Gazze’nin güneyine sürülmesi, hâlihazırda derinleşen insani krizi daha da kötüleştirme riski taşıyor.
Ateşkesin Çöküşü ve Artan Saldırılar
Mart ortasında çöken ateşkesten bu yana İsrail, Gazze’de yüzlerce can kaybına yol açan yoğun saldırılar düzenledi. Gazze’nin yaklaşık %50’sini kontrol altında tutan İsrail, bölgeye yönelik insani yardımı tamamen durdurdu. Gıda, su ve yakıt girişinin engellenmesi, yaklaşık 19 aydır süren savaşın en ağır insani krizine neden oldu.
Yardım yasağı nedeniyle açlık yaygınlaştı, kıtlık ise yağmalamalara yol açtı.
Hamas’a Baskı ve Yardımların Kontrolü
İsrailli yetkililere göre plan, “şeridin ele geçirilmesini ve Hamas’ın insani yardımlar üzerindeki etkisinin kırılmasını” amaçlıyor. İsrail, yardım malzemelerinin Hamas tarafından siyasi güç aracı olarak kullanıldığını savunuyor.
Plan ayrıca, ABD’nin eski Başkanı Donald Trump tarafından desteklenen “Gönüllü Göç” stratejisiyle uyumlu şekilde nüfusun yeniden yerleştirilmesini de içeriyor. Bu yaklaşım, İsrail’in hem Arap dünyasında hem de Avrupa’da tepki almasına neden oldu.
BM ve Yardım Kuruluşları Tepkili
İsrail’in yardım dağıtımını özel güvenlik şirketlerine devretme planı, Birleşmiş Milletler tarafından reddedildi. BM, planın “insani yardım ilkeleriyle çeliştiğini” ve savunmasız kesimleri yardımsız bırakacağını bildirdi.
Sızan belgelere göre, yardımlar Kerem Şalom geçişinden girerek özel lojistik merkezlerde dağıtılacak. Yardım alıcılarının yüz tanıma sistemiyle kimliklerinin doğrulanacağı, yardımların SMS ile bildirileceği belirtildi. Yardım görevlileri, bu sistemin insanların zorla yerlerinden edilmesine neden olabileceğini söylüyor.
Savaşın Gidişatı
Gece boyunca devam eden saldırılarda kuzey Gazze’de en az 17 kişi hayatını kaybetti. Şifa Hastanesi’ne ulaşan cesetler arasında sekiz kadın ve çocuk olduğu bildirildi.
Savaş, Hamas’ın 1.200 kişiyi öldürdüğü ve yaklaşık 250 kişiyi rehin aldığı 7 Ekim saldırısıyla başlamıştı. İsrail, Gazze’de halen 59 rehinenin bulunduğunu, bunlardan yaklaşık 35’inin ölmüş olabileceğini değerlendiriyor.
Filistinli sağlık yetkililerine göre, bugüne kadar Gazze’de 52.000’den fazla kişi hayatını kaybetti. Ölümlerin çoğunun kadın ve çocuk olduğu belirtiliyor. Ancak veriler savaşçı ve siviller arasında ayrım yapmıyor.
İsrail, Gazze’yi 1967 Ortadoğu Savaşı’nda işgal etmiş, 2005’te ise askerlerini ve yerleşimcilerini bölgeden çekmişti. Ancak 2007’den bu yana bölge Hamas kontrolünde bulunuyor.
