İran devlet medyası, ülkenin iletişim uydusu Nahid-2’nin 26 Temmuz Cuma günü, Rus yapımı Soyuz-2.1b roketiyle Vostochny Uzay Üssü’nden başarıyla fırlatıldığını duyurdu. Bu gelişme, İran ile Rusya arasındaki uzay işbirliğinin devam ettiğini ve iki ülke arasındaki stratejik ilişkilerin güçlendiğini ortaya koyuyor.
Soyuz roketi, Nahid-2’nin yanı sıra iki İyonosfer-M Dünya gözlem uydusu ve 17 adet daha küçük Rus uydusunu da taşıyarak önceden belirlenen yörüngelere başarıyla yerleştirdi. Fırlatma planlandığı gibi Rusya’nın uzak doğusundaki Vostochny Kozmodromu’ndan gerçekleşti.
İran Uzay Ajansı Başkanı Hassan Salariyeh, Nahid-2’nin görev ömrünün yaklaşık iki yıl olarak planlandığını belirtti. Salariyeh, “Genellikle alçak yörüngedeki (LEO) uyduların ömrü beş yıl, yüksek yörüngedeki (GEO) uydularınki ise on yıldır,” açıklamasını yaptı.
İran-Rusya Uzay Ortaklığı Derinleşiyor
Nahid-2’nin fırlatılması, İran ile Rusya’nın son yıllarda giderek artan uzay işbirliğinin bir parçası. Daha önce Kasım 2024’te, Rusya Kowsar ve Hodhod isimli iki İran uydusunu da yörüngeye yerleştirmişti. Bu uydular, İran özel sektörü adına fırlatılan ilk örneklerdi.
Nahid serisi (Nahid-1 ve Nahid-2), İran Uzay Ajansı tarafından İran Uzay Araştırmaları Enstitüsü ile iş birliği içinde, iletişim ve veri aktarımı görevleri için geliştirildi. Uydu, enerji ihtiyacını gövdesine entegre edilen güneş panelleri ile karşılıyor.
Nahid-1’in fırlatılması ise 2018’de yaşanan teknik aksaklık ve uluslararası koordinasyon eksikliği nedeniyle ertelenmişti. Proje kapsamında İran genelinde dört yer istasyonu inşa edildi. İranlı yetkililer ayrıca daha gelişmiş özelliklere sahip olacak Nahid-3 projesinin de devam ettiğini açıkladı.
Uydu Fırlatma Faaliyetleri ve Nükleer Görüşmelerin Gölgesi
İran’ın bu adımı, İngiltere, Fransa ve Almanya ile İstanbul’da yeniden başlatılması planlanan nükleer görüşmelerden hemen önce gerçekleşti. Ayrıca Tahran, Pazartesi günü gerçekleştirdiği suborbital roket testiyle uydu fırlatma kabiliyetlerini geliştirmeye devam ettiğini gösterdi.
Ocak ayında “stratejik ortaklık” anlaşması imzalayan İran ve Rusya, son dönemde askeri, ekonomik ve teknolojik alanlarda yakınlaşma içinde. Geçtiğimiz ay Rusya, İsrail ve ABD’nin İran’a yönelik saldırılarını şiddetle kınamıştı. Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin, İsrail’in güvenlik endişelerini gözetirken İran’ın barışçıl nükleer programını da destekleyen bir müzakere çerçevesi sunabileceklerini ifade etmişti.
Putin ayrıca, İran’ın Moskova’dan askeri yardım talebinde bulunmadığını ve yapılan stratejik ortaklık anlaşmasının böyle bir yardım içermediğini vurguladı. Rusya, Orta Doğu’da hem İran hem İsrail ile denge politikası sürdürmeye devam ediyor.
İran’ın Uzay Hedefleri
İran Uzay Ajansı, Nahid projelerinin yerli üretim, teknolojik bağımsızlık ve ticari uygulamaların geliştirilmesi gibi hedeflerle uyumlu olduğunu belirtiyor. İran’ın uzay programı, Batılı analistler tarafından stratejik kapasitesini artırmaya yönelik bir hamle olarak yorumlanıyor.
