Leonardo, 31 Mart – 2 Nisan 2025 tarihleri arasında İtalya’da düzenlenen Askeri Uçuş Eğitim Konferansı 2025 kapsamında, geçen yıl duyurulan M-346 Blok 20 için geliştirilen yeni nesil kokpit tasarımını tanıttı.
Yeni kokpit, F-35 ve gelecekteki Küresel Muharip Hava Programı (GCAP) gibi beşinci nesil savaş uçaklarının operasyonel ortamını taklit etmek amacıyla Geniş Alan Ekranı (LAD) ve gelişmiş bir İnsan-Makine Arayüzü (HMI) ile donatıldı.
Leonardo, yeni kokpitin pilotların durumsal farkındalığını artırdığını, bilişsel iş yükünü azalttığını ve sezgisel, yüksek gerçeklikli bir eğitim ortamı sunduğunu belirtiyor. Bu özellikler sayesinde, pilotlar ön hat görev uçaklarına sorunsuz bir geçiş yapabiliyor. Küresel Muharip Hava Programı ile ilgili son çalışmalar da yeni uçaklar hizmete girerken uçuş eğitiminin dönüşmesi gerektiğine işaret ediyor.
Geniş Alan Ekranı ve HMD Entegrasyonu
Yeni konfigürasyonda kokpitte, mevcut üç adet çok işlevli ekran (MFD) yerine 20×8 inç dokunmatik LAD ve düşük profilli bir Baş Üstü Ekranı (HUD) bulunacak. NVG (Gece Görüş Gözlüğü) uyumlu bu yapı, hem ön hem de arka koltuklarda çoğaltılacak ve hem eğitim hem de savaş varyantlarında kullanılacak.
Uçağa ayrıca henüz seçilmemiş bir Kaska Monte Ekran (HMD) sistemi entegre edilecek. Mevcut M-346’lar, Thales Scorpion HMD’yi destekliyor. Blok 20’de bu sistemin geliştirilmiş versiyonu olan Scorpion Hibrit Optik Tabanlı Ataletsel İzleyici (HObIT) kullanılabilir.
Yeni kokpitin, 2027 ortalarında bir M-346 Blok 20 prototipine entegre edilmesi, ilk uçağın ise 2028 sonunda teslim edilmesi planlanıyor. Yükseltilmiş varyantın ilk müşterisi muhtemelen geçen yıl M-346’yı seçen Avusturya olacak. Öte yandan, İtalya’nın yeni M-346’ları mevcut Blok 10 konfigürasyonunda kalacak.
M-346 Programının Güncel Durumu
Leonardo, M-346 programı kapsamında şimdiye kadar 126 uçak ve 21 simülatör sattığını ve bu sistemlerin dünya genelinde 19 farklı operatör tarafından kullanıldığını açıkladı. Ancak tüm operatörler uçağa fiziksel olarak sahip değil. Bazı ülkeler, İtalyan Hava Kuvvetleri ve Leonardo iş birliğiyle kurulan Uluslararası Uçuş Eğitim Okulu (IFTS) üzerinden eğitime katılıyor.
Kanada, İngiltere, Almanya, Japonya, Avusturya, Suudi Arabistan, İsveç, Hollanda, Macaristan, İspanya, Singapur ve Katar, pilotlarını IFTS’ye gönderiyor. Katar ayrıca kendi M-346’larını da burada konuşlandırmış durumda. Uçağa sahip olan ülkeler arasında Singapur, İsrail, Polonya, Yunanistan, Katar, Türkmenistan ve Nijerya bulunuyor. Avusturya ise seçim yapmasına rağmen henüz resmi bir sözleşme imzalamadı.
M-346 filosu bugüne kadar 130.000 saatin üzerinde uçuş gerçekleştirdi.
Dijitalleşme ve Yeni Teknolojiler
Leonardo, ileri jet eğitim sistemlerinin hızla değişen operasyonel ihtiyaçlara ve teknolojilere uyum sağlaması gerektiğini vurguluyor. M-346’nın bu değişime uygun şekilde esnek ve sürdürülebilir olarak tasarlandığı belirtiliyor.
M-346 Entegre Eğitim Sistemi, tamamen kapsayıcı bir deneyim sunan IFTS’nin temelini oluşturuyor. Güvenlik, esneklik, maliyet etkinliği ve gerçekçilik gibi unsurlar, bu sistemin öne çıkan avantajları arasında yer alıyor.
Yeni Blok 20 versiyonu, uçakla entegre çalışan Yer Tabanlı Eğitim Sistemi (GBTS) ile birlikte Yapay Zeka (AI), Artırılmış Gerçeklik (AR) ve Sanal Gerçeklik (VR) teknolojilerini eğitim sürecine dahil edecek. Ayrıca, Canlı Sanal Yapıcı (LVC) ortamının gelişmiş versiyonu ile “hibrit eğitim” modeli hayata geçirilecek.
AR teknolojisi, HMD’de simüle edilen ama fiziksel olarak mevcut olmayan tehditlerin görselleştirilmesi gibi gelişmiş temsil kabiliyetlerini de beraberinde getirecek. Ek olarak, Performansa Dayalı Navigasyon (PNB) ve Link 16 veri bağlantısı gibi modern sistemler de uçakta yer alacak.
M-346 Blok 20, yeni nesil navigasyon, silah yönetimi, uçuş kontrol sistemi ve Dost veya Düşman Tanıma (IFF) sistemleriyle donatılacak. Özellikle M-346F varyantında AESA radar, füze veri bağlantıları ve havadan havaya ile havadan yere görevler için yeni silah sistemlerinin entegrasyonu planlanıyor.
