ABD ile Nijerya, Noel döneminde Afrika’nın en kalabalık ülkesi Nijerya’nın kuzeybatısında IŞİD bağlantılı terör unsurlarına yönelik ortak bir hava operasyonu gerçekleştirdi. Operasyon, özellikle Sokoto eyaletinde faaliyet gösteren cihatçı grupları hedef aldı.
ABD Başkanı Donald Trump, saldırıların Hristiyanlara yönelik şiddet iddialarıyla bağlantılı olduğunu savunurken, Nijerya hükümeti operasyonun dini değil, tamamen terörle mücadele odaklı olduğunu vurguladı.
Nijerya: Operasyonun Dinle İlgisi Yok
Nijerya Dışişleri Bakanlığı, saldırıların ABD ile istişare ve işbirliği içinde, “terörizm ve şiddet içeren aşırılıkçılığın devam eden tehdidine karşı” gerçekleştirildiğini açıkladı. Yetkililer, operasyonun herhangi bir dini topluluğu hedef almadığını, hem Hristiyanlara hem Müslümanlara hem de diğer gruplara yönelik tüm terörist şiddetin reddedildiğini belirtti.
Sokoto eyaleti, Nijer sınırına yakın konumu nedeniyle, Nijerya’nın kuzeybatısında faaliyet gösteren silahlı gruplar için kritik geçiş ve barınma bölgelerinden biri olarak değerlendiriliyor.
Pentagon’dan Video, Trump’tan Sert Mesajlar
ABD Savunma Bakanlığı (Pentagon), bir ABD savaş gemisinden füze fırlatıldığını gösteren görüntüler paylaştı. Ancak ne Washington ne de Abuja, ölü sayısı veya kesin hedefler konusunda detay vermedi.
Trump, sosyal medya paylaşımlarında, Hristiyanlara yönelik saldırıların sürmesi halinde “çok daha sert askeri karşılıklar” verileceği mesajını paylaştı. ABD Savunma Bakanı Pete Hegseth ise, Nijerya hükümetiyle işbirliğinin süreceğini belirterek sivillere yönelik şiddetin sona ermesi gerektiğini vurguladı.
Uzun Süredir Gündemde Olan Müdahale
Trump yönetimi, Kasım ayında Nijerya’ya yönelik askeri müdahale ihtimalini açıkça dile getirmiş, ABD ise Nijerya’yı daha önce “din özgürlüğü ihlallerinin ciddi olduğu ülkeler” listesine almıştı. Bu adımlar, Abuja yönetimi tarafından “ülkenin iç dinamiklerinin yanlış okunması” şeklinde eleştirilmişti.
Nijerya Cumhurbaşkanı Bola Ahmed Tinubu, ülkesinin dini zulmü reddettiğini ve Nijerya’nın yapısal olarak çok dinli ve çok etnikli bir devlet olduğunu vurgulamıştı.
Şiddet Çok Katmanlı ve Bölgesel
Uzmanlara göre Nijerya’daki güvenlik krizi tek boyutlu değil.
- Kuzeydoğuda Boko Haram ve IŞİD bağlantılı yapılar,
- Kuzeybatıda haydut gruplar ve cihatçı unsurlar,
- Orta bölgelerde ise çiftçi–çoban çatışmaları öne çıkıyor.
Şiddet olayları zaman zaman dini kimlikler üzerinden okunuyor olsa da, ekonomik çöküş, zayıf devlet kapasitesi, silahlı suç şebekeleri ve sınır aşan militan ağlar çatışmanın temel itici unsurları arasında yer alıyor.
ABD’nin Afrika’daki İlk Saldırısı Değil
Bu operasyon, ABD’nin Afrika’da İslamcı terör örgütlerine yönelik ilk askeri müdahalesi değil. ABD, son yıllarda Somali’de hem IŞİD hem de El Kaide bağlantılı El Şebab hedeflerine karşı çok sayıda hava saldırısı düzenledi. Nijerya operasyonu ise, Sahel ve Batı Afrika’da artan güvenlik boşluğu bağlamında yeni bir aşama olarak değerlendiriliyor.
