Nijerya, Benin Cumhuriyeti’nde hafta sonu yaşanan darbe girişimini bastırmak amacıyla hava ve kara unsurlarını kapsayan acil bir askeri müdahalede bulundu. Nijerya Hava Kuvvetleri’ne (NAF) ait savaş uçaklarının, isyancı askerleri etkisiz hâle getirmek için Benin hava sahasına girdiği doğrulandı.
Cumhurbaşkanı’nın Bilgi ve Strateji Özel Danışmanı Bayo Onanuga tarafından Pazar gecesi yapılan açıklamada, ulusal televizyon kanalını ele geçiren ve bir askeri kampta toplanan isyancı askerlerin dağıtılması için hava harekâtı icra edildiği belirtildi.
Açıklamaya göre Benin Cumhuriyeti Dışişleri Bakanlığı, “durumun aciliyeti ve ciddiyeti” gerekçesiyle Nijerya’dan, anayasal düzenin korunması, devlet kurumlarının güvence altına alınması ve sivillerin güvenliğinin sağlanması amacıyla acil hava desteği talep eden bir nota gönderdi.
Bu ilk talebin ardından ikinci bir başvuruda, Benin komutasıyla koordinasyon içinde gözetleme ve hızlı müdahale görevleri için Nijerya’ya ait hava araçlarının konuşlandırılması istendi. Benin yönetimi ayrıca, yalnızca Benin Komuta Otoritesi tarafından onaylanacak görevler kapsamında Nijerya kara kuvvetlerinin de sahaya intikal etmesini talep etti.
Nijerya Genelkurmay Başkanı General Olufemi Oluyede, tüm taleplerin yerine getirildiğini doğrulayarak, “Silahlı Kuvvetlerimizin görevi, Başkomutanımız Cumhurbaşkanı Bola Ahmed Tinubu’nun emirlerini uygulamaktır” dedi. Oluyede, Nijerya askerlerinin hâlihazırda Benin topraklarında bulunduğunu da teyit etti.
Darbe girişimi ve bastırılması
Siyasi kriz, Pazar günü erken saatlerde Albay Pascal Tigri liderliğindeki bir grup askerin devlet televizyonuna çıkarak Cumhurbaşkanı Patrice Talon’un görevden alındığını ve demokratik kurumların askıya alındığını duyurmasıyla başladı.
Nijerya Hava Kuvvetleri’nin sağladığı hava desteğiyle harekete geçen sadık birlikler kısa sürede devlet televizyonu binasını geri aldı ve isyancı askerleri kontrol altına aldı. Darbe girişiminin bastırılmasının ardından Başkan Tinubu, Batı Afrika’da demokrasinin korunmasına verdikleri destek nedeniyle Nijerya ordusunu tebrik etti.
Tinubu, “Nijerya Silahlı Kuvvetleri, Benin Cumhuriyeti hükümetinin daveti üzerine anayasal düzenin savunucusu olarak hareket etmiştir. Bu adım ECOWAS Demokrasi ve İyi Yönetişim Protokolü kapsamında atılmıştır” ifadelerini kullandı.
Son gelişme: Nijerya’ya ait C-130 uçağı Burkina Faso’ya indi
Operasyonun ardından yaşanan en dikkat çekici gelişme, Nijerya Hava Kuvvetleri’ne ait bir C-130 Hercules askeri nakliye uçağının Burkina Faso’nun Bobo-Dioulasso kentinde acil iniş yapması oldu.
Sahel Devletleri İttifakı’na (AES) bağlı kaynaklar, uçağın önceden diplomatik veya askeri uçuş izni almadan hava sahasına girdiğini öne sürerek, bunun bir “hava sahası ihlali” olduğunu savundu. Burkina Faso güvenlik birimleri, uçakta bulunan 11 Nijeryalı askeri geçici olarak gözaltına aldı.
AES tarafından yapılan açıklamada, söz konusu inişin üye ülkelerin egemenlik haklarının ihlali anlamına geldiği belirtilirken, Nijerya yönetiminden konuya ilişkin henüz ayrıntılı bir resmi açıklama yapılmadı. Olay, Benin’deki darbe girişiminin ötesine geçerek bölgesel diplomatik bir krize dönüşme riski doğurdu.
Benin’den ilk açıklamalar ve ECOWAS tepkisi
Benin İçişleri Bakanı Alassane Seidou, yayımladığı video mesajda darbe girişiminin “engellendiğini” açıkladı. Bakan, “Benin Silahlı Kuvvetleri, anayasaya ve cumhuriyete sadakatini koruyarak isyan girişimini bastırmıştır” dedi.
Yerel medyaya göre, darbe girişimine katılan en az 13 asker gözaltına alındı. Darbe lideri olduğu belirtilen Yarbay Pascal Tigri’nin yakalanıp yakalanmadığına ilişkin resmi bir doğrulama henüz yapılmadı. Başkent Cotonou’nun bazı bölgelerinde silah sesleri duyulsa da genel güvenlik durumunun kontrol altında olduğu bildirildi.
Batı Afrika Devletleri Ekonomik Topluluğu (ECOWAS) ise yaptığı açıklamada darbe girişimini sert bir dille kınadı ve Benin’in anayasal düzenine destek verileceğini duyurdu.
Benin, 1960 yılında Fransa’dan bağımsızlığını kazanmasından bu yana birçok askeri darbeye sahne olmuş olsa da, 1991’dan bu yana görece istikrarlı bir siyasi dönem yaşamıştı. Cumhurbaşkanı Patrice Talon’un görev süresinin önümüzdeki Nisan ayında sona ermesi bekleniyor.
Kaynak: Ajanslar
