Pakistan hükümeti, Çin’in kendisine 40 adet beşinci nesil Shenyang J-35 hayalet uçağı, Shaanxi KJ-500 Hava Erken Uyarı ve Kontrol (AEW&C) uçağı ile HQ-19 hava savunma sistemi teklifinde bulunduğunu açıkladı.
Bu bilgi, Pakistan Başbakanı Shehbaz Sharif’e atfedilen diplomatik başarıların yer aldığı bir gönderiyle kamuoyuna duyuruldu. Aynı gönderide, Azerbaycan ve Pakistan’ın Pakistan Aeronautical Complex (PAC) tarafından üretilen 40 adet JF-17 savaş uçağını kapsayan 4,6 milyar dolarlık bir anlaşma imzaladığı bilgisi de yer aldı. Anlaşmanın bölgesel savunma iş birliklerini derinleştirmesi bekleniyor.
Çin’in J-35 teklifi ilk kez Aralık ayında, ismi açıklanmayan Pakistanlı yetkililerin teslimatların “aylar içinde” başlayacağını belirtmesiyle gündeme gelmişti. Ocak ayında Pakistan Hava Kuvvetleri Komutanı, bu satın alımın yakında gerçekleşeceğini doğruladı.
J-35, Çin Halk Kurtuluş Ordusu Hava Kuvvetleri (PLAAF) ve Deniz Hava Kuvvetleri (PLANAF) için geliştiriliyor. PLANAF versiyonunun uçak gemilerinde görev yapması bekleniyor. Uçak, katlanabilir kanatlar ve mancınık fırlatma sistemleri ile gemi konuşlu operasyonlara uyumlu hale getirildi.
J-35’in, ABD’nin beşinci nesil savaş uçağı F-35 Lightning II’ye benzerliği dikkat çekiyor. Her iki uçak da düşük radar izi ile ön plana çıkıyor. Ancak J-35, çift motorla çalışırken F-35 tek motorla faaliyet gösteriyor. Çin, uçağın AESA radarı ile donatıldığını ve ağ merkezli savaş konseptine uygun olarak geliştirildiğini belirtiyor. Silahlar ise gövde içi bölmelerde taşınıyor.
J-35 serisi, Çin hava ve deniz kuvvetleri için farklı varyantlara sahip tek bir platform olarak geliştirildi. Teknolojilerin yeniden kullanımı sayesinde J-35, oldukça olgun sistemlere sahip olup güvenilirliğini artırıyor. J-35A’daki “A” harfi, bu uçağın gelişim aşamasındaki kabiliyet durumunu simgeliyor.
J-35A’nın, gelecekte J-35B adıyla uçak gemilerinde kullanılabilecek bir deniz versiyonu geliştirilebilir. Bu durumda, Çin Halk Kurtuluş Ordusu Donanması (PLAN) için deniz havacılığında yeni bir sayfa açılmış olacak. PLAN, geçmişte uçak gemisi operasyonlarında deneyimsizken, artık üç işleyen uçak gemisi ile denizlerde daha güçlü bir konumda.
Çin’in ihracat pazarı için geliştirilen beşinci nesil savaş uçağı FC-31 (Shenyang FC-31 Gyrfalcon) Resmî olarak Çin ordusu envanterine girmedi; tanıtımı daha çok yabancı alıcılara yönelik. J-35 ise ilk kez 2021 yılında ortaya çıktı. FC-31’in geliştirilmiş ve donanma (uçak gemisi) versiyonudur. Çin Halk Kurtuluş Ordusu Deniz Kuvvetleri (PLANAF) ve muhtemelen Hava Kuvvetleri (PLAAF) tarafından kullanılacak.
Pakistan medyasında yer alan haberlerde, Pakistanlı pilotların Çin’de FC-31 uçağını kullanmak üzere eğitime başladıkları da iddia edilmişti. Bol News dahil olmak üzere Pakistan medyasında yer alan haberlerde, Pakistanlı pilotların Çin’de FC-31 kullanımı üzerine eğitime başladıkları iddia edilmiştir.
FC-31, Pakistan’a tartışmalı hava sahasında taktiksel bir avantaj sağlayabilir. Ancak bu avantaj, tedarik edilen uçak sayısı, pilot eğitiminin etkinliği ve uçağın PAF’ın genel operasyonel çerçevesine entegrasyonuna bağlı olarak değişecektir.
Eylül 2023’te, Çin’in hayalet uçağının yeni bir prototipi olduğu düşünülen görüntüler ortaya çıkmıştır. Bu spekülasyonlara göre, bu uçak Halk Kurtuluş Ordusu Donanması (PLAN) için başka bir J-35 modeli ya da kara operasyonlarına uyarlanmış bir versiyon olabilir. Alternatif olarak, ihracat için FC-31 ya da Halk Kurtuluş Ordusu Hava Kuvvetleri (PLAAF) tarafından benimsenirse J-31 olarak adlandırılabilir. Ancak, PAF’ın filosuna katılmayı bekleyen FC-31/J-31 halen geliştirilme aşamasındadır.
Çin’in teklifinde yer alan Shaanxi KJ-500, PLAAF’ın en yeni hava erken uyarı uçağı. Y-9 turboprop nakliye uçağı temel alınarak geliştirilen platform, üzerindeki döner AESA radar sistemi sayesinde 360 derece radar kapsama kabiliyetine sahip. Bu platform, Çin’in entegre hava savunma yeteneklerini artırmak üzere tasarlandı.
