NATO Genel Sekreteri Mark Rutte, 9 Haziran 2025 Pazartesi günü Londra’daki Chatham House düşünce kuruluşunda yaptığı konuşmada, NATO’nun hava ve füze savunma kapasitesinin %400 oranında artırılması gerektiğini vurguladı. Bu çağrı, 24-25 Haziran tarihlerinde Lahey’de düzenlenecek NATO zirvesinin ana gündem maddeleri arasında yer alıyor.
Konuşmasında Rutte, NATO üyesi ülkelerin savunma harcamalarını gayrisafi yurt içi hasılanın (GSYİH) %3,5’ine çıkarması gerektiğini ifade etti. Ayrıca, ABD Başkanı Donald Trump’ın %5’lik savunma harcama hedefi doğrultusunda güvenlik bütçelerinde %1,5’lik ek artış yapılmasını önerdi. Geçtiğimiz ay yaptığı açıklamada, bu hedefin Lahey Zirvesi’nde kabul edilmesini beklediğini dile getirmişti.
Rutte, NATO’nun savunma planlarını tam anlamıyla hayata geçirebilmesi için üyelerin “kuantum sıçrama” yapması gerektiğini vurguladı. Bu sıçrama yalnızca askeri kapasitenin artırılmasını değil, aynı zamanda savunma sanayisinin üretim gücünün genişletilmesini de kapsıyor. Rutte, “Binlerce zırhlı araç, milyonlarca top mermisi ve etkili lojistik zincirine ihtiyacımız var” diyerek mevcut hazırlıkların yetersiz olduğunu ifade etti.
Rutte, “NATO’nun inandırıcı bir caydırıcılık ve savunma kapasitesine sahip olmaya devam etmesi için hava ve füze savunmamızda %400’lük bir artışa ihtiyaç var,” dedi.
Konuşma metninden paylaşılan alıntılara göre Rutte, “Rusya’nın Ukrayna’da havadan terör estirdiğini görüyoruz. Bu nedenle, gökyüzümüzü koruyan savunma kalkanını güçlendirmeliyiz,” ifadesini kullandı.
Rutte, Ukrayna’daki savaş sona erse bile Avrupa’nın güvenlik risklerinin ortadan kalkmayacağına dikkat çekti.
Ayrıca, Rusya’nın yaklaşık 5 yıl içinde NATO topraklarına karşı kapsamlı bir saldırı düzenleme kapasitesine ulaşabileceğine dair analizlerin ciddiyetle ele alınması gerektiğini söyledi. Bu bağlamda, kolektif savunmanın artık sadece caydırıcılıkla değil, gerçek savaş hazırlıklarıyla da desteklenmesi gerektiğini savundu.
Rusya’nın saldırılarının devam etmesi, Avrupa ülkeleri üzerinde savunma bütçelerini artırma yönünde ciddi bir baskı oluşturuyor. ABD’nin Avrupa’nın güvenliğini kendi sorumluluğuna alması gerektiği yönündeki politikası da bu baskıyı artıran bir diğer unsur.
Konuşmasında dikkat çeken bir diğer unsur ise nükleer caydırıcılığın güçlendirilmesi gerektiğine dair mesajlar oldu. Rutte, NATO’nun doğu kanadındaki ülkelerdeki askeri varlığının artırılmasının da bir zorunluluk haline geldiğini belirtti.
Birçok Avrupa ülkesi savunma bütçelerinde artış planlarını duyurdu. İngiltere, 2027 yılına kadar savunma harcamalarını GSYİH’nın %2,3’ünden %2,5’ine, ardından %3’e çıkarmayı taahhüt etti. Almanya ise NATO hedefleri doğrultusunda yaklaşık 50.000 ila 60.000 ek aktif askere ihtiyaç duyulacağını açıkladı.
