ABD Başkanı Trump, ABD’nin dış askeri satış sistemini modernize etmek ve müttefik ülkelere silah ihracatını hızlandırmak amacıyla yeni bir İcra Emri imzaladı. Bu adım, Trump’ın “güç yoluyla barış” stratejisinin bir parçası olarak değerlendiriliyor.
İcra Emri, ABD’nin askeri teknolojideki küresel üstünlüğünü korumayı ve şeffaf, hızlı silah transferleri yoluyla uluslararası ortaklıkları güçlendirmeyi hedefliyor.
Yıllardır süregelen bürokratik engeller, ABD’nin savunma ekipmanlarını yabancı ortaklara zamanında ulaştırmasını zorlaştırarak küresel güvenlik iş birliklerini zayıflatmıştı. Yeni yürütme kararı, bu süreci sadeleştirmek için çeşitli devlet kurumlarında hedeflenmiş reformları hayata geçirmeyi amaçlıyor.
Beyaz Saray’ın belirlediği üç temel hedef:
- Dış savunma satışlarında şeffaflık ve hesap verebilirlik sağlamak,
- Karar alma süreçlerinde kurumlar arası koordinasyonu güçlendirmek,
- Düzenleyici yükleri azaltarak sistemin verimliliğini artırmak.
Uygulanacak Temel Politikalar
İcra Emri kapsamında öne çıkan başlıca değişiklikler:
- Yabancı Askeri Satışlar (FMS) için geleneksel sıralı onay sisteminin yerine paralel karar alma süreçleri getirilecek.
- Füze Teknolojisi Kontrol Rejimi kapsamındaki Kategori I kısıtlamaları yeniden değerlendirilecek.
- FMS programlarında maliyetleri düşürmek ve verimliliği artırmak amacıyla savunma sanayisiyle iş birliği güçlendirilecek.
- Yeni silah sistemlerine, tasarım aşamasında ihracata uygunluk özellikleri entegre edilecek.
- Kongre gözetim eşikleri, mevcut satış hacimlerine göre güncellenecek.
Uygulama Takvimi ve Kurumsal Koordinasyon
İcra Emri doğrultusunda Dışişleri ve Savunma Bakanlıkları, 60 ila 120 gün içerisinde çeşitli adımları atmakla görevlendirildi:
- 60 gün içinde: Öncelikli ortaklar ve silah sistemlerinin listesi hazırlanacak, diplomatik misyonlara yönelik yeni kılavuzlar yayımlanacak.
- 90 gün içinde: Şeffaflık, hesap verebilirlik ve lisans takibi için kapsamlı bir plan Başkan’a sunulacak.
- 120 gün içinde: Doğrudan Ticari Satış (DCS) ve FMS işlemlerini kapsayan ortak bir elektronik takip sistemi kurulacak.
Stratejik Vizyon ve Uzun Vadeli Hedefler
Trump yönetimi, bu reformların yalnızca ihracatı hızlandırmakla kalmayıp daha geniş bir savunma stratejisinin parçası olduğunu belirtiyor:
- ABD savunma sanayi tabanının güçlendirilmesi,
- Müttefik kuvvetler için daha uygun maliyetli çözümler,
- Sürekli Amerikan desteğine olan bağımlılığın azaltılması ve yerel kabiliyetlerin artırılması.
Yeni İcra Emri, “paralel karar alma”, “sadece FMS” ve “ihraç edilebilirlik” gibi kavramlar için resmi tanımlar getirerek uygulamadaki belirsizlikleri ortadan kaldırmayı hedefliyor. Ayrıca, emrin mevcut yasal çerçeveyle uyumlu olduğu ve bireylere doğrudan yasal hak tanımadığı açıkça belirtiliyor.
