ABD eski Başkanı Donald Trump, Ukrayna’da yeni seçimlerin yapılması gerektiğini savundu ve devam eden savaşın sorumluluğunu Devlet Başkanı Volodymyr Zelenskiy’nin savaş dönemi liderliğine yükledi.
Trump’ın bu açıklamaları, ABD ve Rus yetkililerinin Suudi Arabistan’da Ukrayna’nın katılımı olmadan geniş çaplı savaşı sona erdirme stratejilerini görüşmesinin hemen ardından geldi.
Ukrayna’nın Görüşmelere Katılmaması
Görüşmelerde Ukrayna’nın neden yer almadığı sorulduğunda Trump, Kiev yönetimini Rusya’nın işgaline sebep olmakla ve barış sağlamak için anlaşmaya yanaşmamakla suçladı.
“Bugün duydum ki, ‘Oh, biz davet edilmedik.’ Üç yıldır oradasınız. Bunu hiç başlatmamalıydınız. Bir anlaşma yapabilirdiniz,” dedi Trump, 18 Şubat’ta gazetecilere yaptığı açıklamada.
Bu ifadeler, Trump’ın daha önce Rusya’nın başlattığı savaştan Zelenskiy ve Biden yönetimini sorumlu tuttuğu açıklamalarla benzerlik gösteriyor.
Zelenskiy’nin Onay Oranı Üzerine Tartışmalar
Trump, herhangi bir kanıt sunmadan, Zelenskiy’nin “%4 onay oranına” sahip olduğunu ve bu nedenle Ukrayna’nın seçimlere gitmesi gerektiğini iddia etti. Ancak bu iddia, Kiev Uluslararası Sosyoloji Enstitüsü’nün Aralık 2024’te yayımladığı ankette, Ukraynalıların %52’sinin Zelenskiy’e güvendiğini ortaya koyan sonuçlarla çelişiyor.
Kremlin Söylemi ve Ukrayna Anayasası
Kremlin propagandası, Zelenskiy’nin ilk başkanlık döneminin 20 Mayıs 2024’te sona erdiği iddiasıyla Ukrayna liderini gayrimeşru ilan etmeye çalıştı. Ancak bu söylem, Ukrayna anayasasının, Rusya’nın 2022’de başlattığı geniş çaplı işgal nedeniyle ilan edilen sıkıyönetim sırasında seçimlerin yasaklandığını görmezden geliyor.
Trump, Ukrayna’nın seçimlere gitmesi gerektiğinin tamamen kendi görüşü olduğunu belirterek, Rusya’nın söylemleriyle arasına mesafe koydu. “Bu bir Rusya meselesi değil. Bu benim fikrim,” dedi.
Trump’tan Ukrayna’daki Savaşın Seyri Hakkında İddialar
Trump, Ukrayna’daki yıkımı abartılı ifadelerle tanımlayarak, ülkenin çoğu kentinin “paramparça” olduğunu iddia etti. Savaşın başlarında hızlı bir anlaşmayla Ukrayna’nın “neredeyse tüm topraklarını” alabileceğini ve hiçbir şehrin yıkılmayacağını savundu. “Orada hâlâ birilerinin nasıl yaşadığını bile bilmiyorum,” diyerek çarpıcı ifadeler kullandı.
Ancak Trump, üç yıldır Ukrayna’yı her gün bombalayan Rusya’yı eleştirmek yerine, savaşın devamından kısmen Zelenskiy yönetimini sorumlu tuttu. “Şu anda savaşın devam etmesine izin veren bir liderliğiniz var ” dedi.
ABD-Rusya Görüşmeleri ve Ukrayna’nın Dışlanması
Trump, Riyad’daki görüşmeleri “çok iyi” olarak nitelendirerek, Rusya’nın “bir şeyler yapmak” ve “vahşi barbarlığı durdurmak” istediğini öne sürdü. Ancak Suudi Arabistan’daki ABD-Rusya toplantısı, savaşın sona erdirilmesi konusunda somut bir anlaşma sağlanamadan sona erdi. Ukrayna’nın bu görüşmelere dahil edilmemesi, Kiev ve müttefikleri açısından endişe verici bir sinyal olarak değerlendirildi.
Dışişleri Bakanı Marco Rubio başkanlığındaki ABD heyeti, görüşmelerin uzun ve zorlu bir yolculuğun sadece başlangıcı olduğunu vurguladı. Rubio daha önce, resmi müzakereler başladığında Avrupa ve Ukrayna’nın da sürece dahil olacağını belirtmişti.
Trump ve Putin Arasında Doğrudan Görüşme
Trump, 12 Şubat’ta Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin ile doğrudan bir telefon görüşmesi yaptı. Aynı günün ilerleyen saatlerinde Devlet Başkanı Zelenskiy ile de görüştü. Suudi Arabistan’daki toplantılar, geniş çaplı savaşın başlamasından bu yana ABD ve Rusya arasındaki ilk doğrudan müzakereleri temsil ediyor.
