Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan ve İngiltere Başbakanı Keir Starmer, Türkiye’nin Eurofighter Typhoon savaş uçakları tedarikine ilişkin işbirliği anlaşmasını imzaladı.
İmza töreninin ardından konuşan Cumhurbaşkanı Erdoğan, iki ülkenin ekonomik ve stratejik ilişkilerine vurgu yaptı. Erdoğan, “(Birleşik Krallık ile) ticaret hacmimizi ilk etapta 30, ardından 40 milyar dolara çıkarma kararlılığındayız. Ekonomik ilişkilerimizi güçlendirmeye devam edeceğiz ” dedi.
Erdoğan, Eurofighter Typhoon tedarikine dair teknik düzenlemelerin heyetler arasında parafe edildiğini belirterek, “Bu işbirliğimizin savunma sanayiinde müşterek projelere de kapı aralayacağına inanıyorum. Mutabakatı, iki yakın müttefik olarak stratejik ilişkilerimizin yeni bir nişanesi olarak görüyorum” dedi.
İngiltere’den 8 Milyar Sterlinlik Anlaşma
Başbakan Starmer, sosyal medya hesabından yaptığı açıklamada Türkiye ile 20 adet Eurofighter Typhoon alımına yönelik 8 milyar sterlin (yaklaşık 10 milyar dolar) değerinde anlaşma imzaladıklarını duyurdu. Starmer, “Bu anlaşma sadece istihdamı desteklemiyor; Türkiye ile stratejik ortaklığımızı daha da derinleştiriyor. Typhoon’lar burada — Türkiye’de — bu önemli günü kutlamak için gökyüzünde! Birleşik Krallık için gerçekten güzel bir gün”ifadelerini kullandı.
Ankara’da Eurofighter ve KAAN Temasları
Starmer’ın resmi ziyaret programı kapsamında Mürted Hava Meydan Komutanlığı’nda Kraliyet Hava Kuvvetleri’ne ait 3 Typhoon savaş uçağı tarafından karşılandığı bildirildi. Starmer, uçakları inceleyerek pilotlar ve teknik ekipten bilgi aldı.
Ziyarette, İngiltere Savunma Bakanı John Healey ve İngiltere Hava Kuvvetleri Komutanı Orgeneral Harv Smyth de Başbakan Starmer’a eşlik etti.
TUSAŞ’ta KAAN Sunumu
Başbakan Starmer daha sonra TUSAŞ Kahramankazan tesislerini ziyaret ederek milli muharip uçak KAAN hakkında bilgi aldı.
Millî Savunma Bakanlığı tarafından yapılan açıklamada, “Millî Savunma Bakanımız Yaşar Güler ve Birleşik Krallık Başbakanı Sayın Keir Starmer, Mürted Hava Meydan Komutanlığındaki karşılama sonrasında TUSAŞ’a geçerek yerli ve millî uçağımız KAAN hakkında bilgi aldı.” ifadelerine yer verildi.
Ziyarette ayrıca Birleşik Krallık Savunma Bakanı John Healey, Hava Kuvvetleri Komutanı Orgeneral Ziya Cemal Kadıoğlu ve İngiltere Hava Kuvvetleri Komutanı Orgeneral Harv Smyth de hazır bulundu.
Türkiye, Eurofighter Typhoon’un 10. Operatörü Oldu
Türkiye; Birleşik Krallık, Almanya, İspanya, İtalya, Avusturya, Umman, Katar, Kuveyt ve Suudi Arabistan’ın ardından Eurofighter Typhoon savaş uçağını envanterine dahil eden 10. ülke oldu.
Yeni anlaşma kapsamında BAE Systems, MBDA’daki payları dahil olmak üzere yaklaşık 4,6 milyar sterlinlik bir gelir elde etmeyi hedefliyor.
Umman ve Katar’dan 24 Adet Daha Planlanıyor
Ankara, bu anlaşmaya ek olarak Körfez ülkelerinden 24 adet jet daha satın almayı planladığını açıkladı. Savunma Bakanlığı, Türkiye’nin Umman ve Katar’dan 12’şer adet Typhoon daha satın almayı planladığını duyurdu.
Geçen hafta Reuters, Türkiye’nin acil ihtiyaçlarını karşılamak için Umman ve Katar’dan hafif kullanılmış 12 adet Typhoon’u derhal teslim alacağı ve önümüzdeki yıllarda Birleşik Krallık’tan daha fazla yeni jet alacağı bir anlaşmaya yaklaştığını bildirmişti.
Londra, Ankara’nın 20 adet Typhoon’un ilk partisini 2030 yılında teslim alacağını açıkladı. Starmer, 2023’te görüşmelerine başlanan anlaşmanın daha fazla satın alma opsiyonu içerdiğini de ekledi.
Üretim ve İş Paylaşımı
Anlaşma, Edinburgh, Warton, Samlesbury ve Bristol’daki üretim hatlarıyla Birleşik Krallık genelinde 20.000 kişilik güçlü bir işgücünün sürdürülmesine yardımcı olacak.
Anlaşma, Birleşik Krallık’ın Type 26 fırkateynlerinin Norveç tarafından seçilmesinden sadece birkaç hafta sonra imzalandı. Bu fırkateyn anlaşması da Birleşik Krallık ekonomisine 10 milyar sterlin ekleyerek 4.000 kişinin istihdamını güvence altına almıştı.
Typhoon iş paylaşımı anlaşmasına göre, her uçağın üçte birinden fazlası (%37) Birleşik Krallık’ta üretilecek; her uçağın geri kalan kısmı ise Eurofighter Ortak Ülkeleri tarafından üretilecek. Birleşik Krallık’taki iş dağılımı şöyle:
- Yaklaşık 6.000 iş, her Typhoon savaş uçağının üretimi ve son montajının yapıldığı Warton ve Samlesbury’deki BAE Systems tesislerinde Typhoon programını doğrudan desteklemektedir.
- Typhoon programı, Güney Batı bölgesinde 1.100’den fazla istihdamı desteklemektedir. Buna, Bristol’daki Rolls-Royce’un Typhoon’un EJ200 jet motorları için kritik modüller ve bileşenler üretmesi ve motorların bakımında ana merkez olarak görev yapması da dahildir.
- Typhoon programı, İskoçya’da 800’den fazla istihdamı desteklemektedir. Buna, Edinburgh’daki Leonardo’nun düşmanları tespit etmek için savaş uçağının son teknoloji radarını üretmesi de dahildir.
Stratejik Hedef: KAAN Öncesi Filodaki Boşlukları Doldurmak
Batı ile yıllardır en sıcak ilişkilerini yaşayan Türkiye, yaşlanan ve çoğunluğu F-16’lardan oluşan filosunu desteklemek için Eurofighter uçakları ve potansiyel olarak ABD yapımı F-35’leri satın almaya çalışıyor. Türkiye, kendi milli muharip uçağı KAAN önümüzdeki yıllarda hazır hale gelmeden önce bu boşluğu doldurmak istiyor. Ankara, geçen yıl Washington ile gecikmelerle karşılaşan 40 adet F-16 için 7 milyar dolarlık bir anlaşma imzalamıştı.
Yetkililer, İsrail’in geçtiğimiz yıl Türkiye’nin komşuları İran ve Suriye’nin yanı sıra Lübnan ve Katar’a düzenlediği hava saldırılarının Ankara’yı tedirgin ettiğini ve savunma sistemlerini yenilemeye ikna ettiğini söyledi.
Bu arada Avrupa, doğu kanadını güçlendirmek ve Ukrayna’da gelecekteki savaş sonrası istikrar gücünü desteklemek için NATO’nun en büyük ikinci ordusu ve SİHA ihracatçısı olan Türkiye’ye giderek daha fazla yöneliyor.
