Türkiye, 3. Ana Jet Üssü’nde düzenlenen törenle dördüncü T-70 genel maksat helikopterini Hava Kuvvetleri Komutanlığı’na teslim etti. Savaş Arama ve Kurtarma (CSAR) görevleri için yapılandırılan helikopter, Türk Genel Maksat Helikopter Programı (TUHP) kapsamında teslim edilen 31’inci platform oldu.
T129 ATAK projesindeki başarının ardından genel maksat helikopterlerinde de benzer bir başarı yakalamak amacıyla 2007’de başlatılan TUHP, TUSAŞ, Sikorsky ve yerli alt yüklenicilerin ortaklığıyla 600 adede kadar helikopter üretimini hedefliyordu. Ancak program, önemli gecikmeler nedeniyle neredeyse yirmi yıl sonra erken sonlandırılma riskiyle karşı karşıya bulunuyor.
Mevcut plana göre Kara Kuvvetleri, Hava Kuvvetleri, Jandarma, Özel Kuvvetler, Polis ve Orman Genel Müdürlüğü için genel maksat, savaş arama-kurtarma ve yangın söndürme varyantlarında toplam 109 helikopter alınması planlanıyordu. Fakat üretimin 39 helikopterden sonra durdurulması bekleniyor.
T-70, Sikorsky S-70i Black Hawk’ın Türkiye’ye özgü yerelleştirilmiş versiyonu. Helikopter, TEI üretimi T700-TEI-701D motorlarla çalışıyor ve ASELSAN tarafından geliştirilen görev bilgisayarları, çok işlevli ekranlar ve yerli IFF Mod 5/C yanıtlayıcılarla donatıldı. Rotor kafaları ve şanzımanlar gibi kritik bileşenler ise Alp Aviation tarafından üretiliyor.
Programdaki gecikmeler, değişen operasyonel gereksinimlere ve özellikle silahlı İHA’ların yükselişinin birlik taşıma ihtiyacını azaltmasına bağlanıyor. Ayrıca, Türkiye’nin S-400 hava savunma sistemlerini satın almasının ardından ABD’nin uyguladığı yaptırımlar süreci olumsuz etkiledi.
Lockheed Martin, 2024 yıllık raporunda, yaptırımların TUHP kapsamındaki operasyonlarını bozduğunu, bu durumun Ekim 2024’te çalışmaların kısmen askıya alınmasına ve 95 milyon dolarlık zarara yol açtığını açıkladı. 2025 yazındaki bir kazanç toplantısında yöneticiler, programın yeniden yapılandırılması için “kavramsal bir anlaşma”dan söz etse de geleceği hâlâ belirsiz.
ürk Havacılık ve Uzay Sanayii A.Ş. (TUSAŞ), yerli bir alternatif olarak T925 Ağır Hizmet Helikopteri projesine devam ediyor. Yangın söndürme konfigürasyonunda 19 yolcu veya 4 ton su taşıyabilecek şekilde tasarlanan T925’in 2026’da ilk uçuşunu yapması ve 2028’de hizmete girmesi planlanıyor.
