ABD Donanması, kısa süre önce tüm gemilere entegre edilen yeni drone kontrol sistemiyle ilk kez gerçek bir insansız hava aracını çalıştırdı. Maryland’deki Patuxent River Donanma Hava İstasyonu’ndaki pilotlar, General Atomics’in geliştirdiği bir MQ-20 Avenger İHA’sını California’daki test sahasından kontrol etti.Uçak Gemisi Havacılık Görev Kontrol Sistemi’ne bağlı (UMCS) alçak dünya yörüngesinde uydular aracılığıyla İHA ile iletişim kuruldu ve görev verileri alındı.
İnsansız platform, General Atomics’in geliştirdiği gizli bir Avenger drone‘u olup, otonomi ve İşbirlikçi Savaş Uçağı (CCA) projelerini desteklemek için kullanılıyor. Uçak Gemisi Havacılık Görev Kontrol Sistemi (UMCS) yalnızca MQ-25 Stingray gibi hava tankerleri için değil, daha geniş kapsamda diğer İHA’lar içinde kullanılması planlanıyor.
ABD Deniz Hava Sistemleri Komutanlığı (NAVAIR), 5 Kasım’da yapılan testin başarıyla tamamlandığını duyurdu. Teste, UMCS’nin geliştirilmesinde uzun süredir yer alan Lockheed Martin’in Skunk Works bölümü ve General Atomics Aeronautical Systems, Inc. (GA-ASI) katıldı. NAVAIR açıklamasında, Maryland’deki Patuxent River Donanma Hava İstasyonu’ndaki pilotlar, Avenger’ı California’daki test sahasından kontrol etti. UMCS, alçak dünya yörüngesinde bir uydu aracılığıyla İHA ile iletişim kurdu ve görev verilerini aldı.
General Atomics, “Bu uçuş, UMCS kodlarını kullanarak otonom bir operasyon gerçekleştiren ilk GA-ASI İnsansız Hava Sistemi uçuşudur,” açıklamasını yaptı. Ayrıca Avenger’ın, TacACE yazılımı sayesinde yarı otonom modda uçtuğunu belirtti.
UMCS’nin ana bileşeni, MD-5E yer kontrol istasyonu olup, monitörler, tablet benzeri cihazlar ve diğer bilgisayar donanımlarını içeriyor. Yazılım tarafında ise Skunk Works tarafından geliştirilen Çok Alanlı Savaş Sistemi (MDCX) bulunuyor. UMCS, Nimitz ve Ford sınıfı Uçak gemilerine özel İnsansız Hava Harp Merkezi (UAWC) eklenerek entegre ediliyor. NAVAIR, USS George H.W. Bush’un tam donanımlı İHA Kontrol Merkezi olan ilk gemi olduğunu duyurdu.
Donanmanın UMCS geliştirme süreci, başlangıçta başarısız olan UCLASS programına kadar uzanıyor. Donanma, 2026’da ilk operasyonel drone olarak MQ-25’i hizmete almayı planlıyor. Stingray, F/A-18E/F Super Hornet uçaklarının tanker görevini üstlenerek operasyonel menzili genişletecek ve ikinci derecede istihbarat, keşif ve gözetleme (ISR) görevlerini üstlenebilecek.
UMCS testinde General Atomics’in Avenger platformu, Boeing’in T1 Stingray test varlığı yerine kullanıldı. Donanma, gelecekte mürettebatlı unsurlarla birlikte çalışacak CCA tipi drone filolarını şekillendirmeye devam ediyor. Donanmanın nihai hedefi, hava filolarının %60’ının insansız platformlardan oluşması.
Bu arada, General Atomics, ABD Hava Kuvvetleri’nin CCA programı kapsamında Gambit 5 gibi uçak gemisi tabanlı İHA modelleri geliştiriyor. MQ-25 programında yaşanan gecikmeler ve bütçe sıkıntıları nedeniyle Donanmanın 2030’larda operasyonel olacak F/A-XX platformu için de endişeler artıyor. ABD ordusu, sabit kalan bütçeler karşısında modernizasyon projelerini yeniden gözden geçiriyor.
Türkiye’de gemi tabanlı İHA çalışmaları devam ediyor. Bayraktar TB3 SİHA, 46. uçuşunda ilk Rampa Kalkış Testini başarıyla gerçekleştirdi. Geçtiğimiz günlerde Bayraktar TB3 SİHA, TCG ANADOLU’ya gece yaklaşma testlerine başladı.
