ABD Uzay Kuvvetleri ve Ulusal Coğrafi Uzay İstihbarat Ajansı (NGA), askeri komutanlıklara daha hızlı ve etkin uzay tabanlı istihbarat sağlamak amacıyla 21 Mayıs’ta yeni bir mutabakat zaptı imzaladı.
ABD Uzay Kuvvetleri Uzay Operasyonları Şefi General Chance Saltzman, bu anlaşmayı “kurumlar arası iş birliğini derinleştiren önemli bir adım” olarak nitelendirdi. Anlaşma, ticari uydu görüntüleri, uzaktan algılama verileri ve ilgili ürünlerin elde edilmesi ve kullanımı konusunda kurumlar arası sorumlulukları netleştiriyor. Temel amaç, görevlerde tekrarları azaltmak ve muharip komutanlara sağlanan desteği artırmak.
TacSRT Programı ve Ticari Uydu Verileri
Mutabakat zaptı, Uzay Kuvvetleri’nin TacSRT (Taktik Gözetleme, Keşif ve İzleme) adlı programı ile NGA arasında sinerji oluşturmayı hedefliyor. TacSRT, başlangıçta bir pilot proje olarak başlasa da, daha sonra ticari firmaların veri temelli analiz ürünleri sunduğu çevrimiçi bir pazara dönüştü.
Saltzman, bu programın istihbarat topluluğuyla rekabet etmediğini vurgulayarak, “TacSRT, komutanlara hızlı ve göreve hazır ürünler sunmamıza olanak sağlıyor” dedi. NGA Direktörü Whitworth ise anlaşmayı “işbirliği için yeni bir standart” olarak tanımladı.
Kurumlar Arası Gerginliklerin Aşılması
Uzun yıllardır Savunma Bakanlığı ile istihbarat kurumları arasında yetki paylaşımı ve bürokratik engeller konusunda yaşanan gerginlikler, askeri istihbaratın zamanında ulaştırılmasını zorlaştırıyordu. Saltzman, bu anlaşmanın uzun süredir beklenen bir adım olduğunu belirtti: “Önemli olan sadece belge imzalamak değil, bunu birlikte hayata geçirebilmek.”
Saltzman ayrıca, kurumlar arası sınırların ötesine geçilmesinin gerekliliğine dikkat çekti: “Rozetinizde ne yazdığı önemli değil; önemli olan kaliteli istihbarat sağlamak.”
Tamamlayıcı İstihbarat Rolü
Saltzman, Uzay Kuvvetleri’nin NGA ve NRO’nun (Ulusal Keşif Ofisi) görevlerini kopyalama niyetinde olmadığını vurgulayarak, “Bu kurumlar sahip oldukları tecrübe ile istihbaratın toplanması ve analizinde kritik rol oynuyor. Bizim görevimiz, onların çabalarını tamamlayacak şekilde hareket etmek” dedi.
TacSRT ürünlerinin “coğrafi istihbarat ürünü” olarak sınıflandırılıp sınıflandırılmamasının ikincil öneme sahip olduğunu belirten Saltzman, bu ürünlerin hızlı bilgi sağlamak için tasarlandığını vurguladı. “Bu ürünlerle hedef belirleme yapılmıyor; bunlar hızlı planlama için kullanılıyor.”
Afetlerde Hızlı Müdahale Örneği: Türkiye Depremi
Saltzman, TacSRT kapsamında Türkiye’deki bir deprem sonrası ticari uydu görüntülerinin hızlıca analiz edilerek NATO ortakları ve sivil kuruluşlarla paylaşıldığını belirtti. Bu sayede hasar tespiti ve yardım planlaması daha etkili şekilde yapılabildi.
Uzay Kuvvetleri’nin rolünün geleneksel istihbaratın yerini almak değil, onu tamamlamak olduğunu yeniyen Saltzman, “Bizim odak noktamız hız ve genişlik. Derin analiz yerine hızlı farkındalık sağlamak istiyoruz” dedi.
TacSRT, ABD Uzay Kuvvetleri tarafından geliştirilen bir programdır ve ticari uydu görüntüleri ile veri analizlerini kullanarak hızlı durum farkındalığı sağlar. Özellikle afet yanıtlarında, planlamacılar için hızlı bilgi sunmayı hedefler.
TacSRT, 2023 yılında pilot olarak başlatılmış ve daha sonra genişletilmiştir. Program, Global Data Marketplace (GDM) gibi platformlar aracılığıyla ticari satıcılarla işbirliği yaparak, askeri komutanlıklara hızlı ve sınıflandırılmamış veri sağlar. Bu, özellikle afet yanıtları, yasa dışı balıkçılık izleme ve insani operasyonlar gibi alanlarda kritik öneme sahiptir.
