Hindistan, nükleer füze taşıyabilen Fransız Rafale savaş uçaklarını envanterine katıyor. Pakistan da buna ayak uydurmak amacıyla JF-17 ‘Thunder’ jetlerini benzer görevler için geliştiriyor.
Çin-Pakistan işbirliğinden doğan JF-17’nin uzun zamandır nükleer bir role sahip olduğu düşünülüyordu. Yeni fotoğraflar, Pakistan’ın JF-17’lerinin taktik nükleer füzelerle donatıldığını doğruluyor.
Pakistan’ın nükleer silah programını analiz etmek, uzun süredir devam eden hükümet gizliliği nedeniyle belirsizliklerle doludur. Pakistan’ın, diğer birçok nükleer silahlı devletle birlikte, nükleer yeteneklerini modernize ettiği ve yeni silah sistemleri geliştirdiği bilinmekle birlikte, bu planlar veya cephaneliğinin durumu hakkında çok az resmi bilgi yayınlanmıştır.
Pakistan, nükleer kapasiteli uçaklarını ve bunlarla bağlantılı havadan fırlatılan seyir füzelerini (ALCM) uzun zamandır modernize etmektedir. Pakistan Hava Kuvvetleri’nde (PAF) Mirage III ve Mirage V avcı bombardıman uçaklarının nükleer rolüne sahip iki uçak olduğu varsayılmaktadır. Mirage V’in Pakistan’ın sınırlı sayıdaki Serbest Düşüş Nükleer Bombalarını (“nuclear gravity bomb”) vurucu bir role sahip olduğu düşünülürken, Mirage III, Pakistan’ın çift yetenekli Ra’ad-I (Hatf-8) ALCM’sinin yanı sıra devam niteliğindeki Ra’ad-II’nin test atışlarını gerçekleştirmek için kullanılmıştır.
ABD Hava Kuvvetleri Ulusal Hava ve Uzay İstihbarat Merkezi (NASIC), 2017 yılında Ra’ad seyir füzesinin “konvansiyonel veya nükleer” olduğunu bildirdi; bu terim normalde “çift yetenekli” bir sistemi tanımlamak için kullanılır.
Pakistan, eskiyen Mirage III ve V uçaklarını emekliye ayırmak ve savunma üretimini desteklemek için Çin ile ortaklaşa üretilen 130’dan fazla operasyonel JF-17 uçağı tedarik etti. 2024 Pakistan Günü Geçit Töreni sırasında PAF, JF-17 uçağının operasyonel ömrünü en üst düzeye çıkarmak ve yeteneklerini modernize etmek için bir JF-17 PFX (Pakistan Fighter Experimental) projesini duyurdu.
Pakistan’ın çift yetenekli Ra’ad havadan fırlatılan seyir füzelerini (ALCM) JF-17’ye entegre edebileceği ve yeni uçağın Mirage III/V’lerden nükleer saldırı rolünü devralacağı öne sürüldü. Ancak bu tedarikin durumu ve JF-17’lerin nükleer görevde Mirage III ve V’lerin yerini alıp almayacağı hakkında çok az bilgi ortaya çıktı. Bu durum Mart 2023’te bir havacılık fotoğrafçısının bu soruların bazılarını yanıtlamaya yardımcı olabilecek bir görüntü yakalamasıyla değişti.
2023 Pakistan Günü Geçit Töreni provaları sırasında, bir JF-17 Thunder Block II’nin Ra’ad ALCM olduğu bildirilen bir füzeyi taşıdığına dair bir görüntü ortaya çıktı. Bu tür bir konfigürasyonun kamuoyunda ilk kez görülmesi dikkat çekiciydi.
Amerikan Bilim Adamları Federasyonu (FAS), JF-17 görüntüsündeki Ra’ad füzesinin tipini (orijinal Ra’ad-I ya da genişletilmiş menzilli Ra’ad-II) tespit etmek için orijinal görüntüyü satın aldı. Bu görüntüyü daha önceki Pakistan Günü Geçit Törenlerinde sergilenen diğer Ra’ad-I ve Ra’ad-II füzeleriyle karşılaştırdılar. 2017 ve 2022 yılları arasında Ra’ad-I ve Ra’ad-II arasında gözlemlenebilir çok az fark vardı. Bu dönemde her iki füze de yeni bir motor hava girişine sahipti. Ra’ad-II, neredeyse iki kat daha fazla menzil kabiliyetine sahip olarak sunulmasına rağmen, bu durum dış özelliklerden açıkça gözlemlenememişti.
Pakistan, 2017 yılında nükleer kapasiteli Ra’ad’ın geliştirilmiş bir versiyonu olan Ra’ad-II havadan fırlatılan seyir füzesini tanıttı. Hem Ra’ad-I hem de Ra’ad-II, yıllık Pakistan Günü Geçit Törenlerinde yer aldı ve benzer bir tasarıma sahip gibi görünüyordu. Ancak, ilk kez 2022’de Ra’ad-II’nin son versiyonu, daha önceki ‘ikiz kuyruk’ konfigürasyonlarından farklı olarak ‘x şeklinde’ bir kuyruk kanadı konfigürasyonuyla ve yaklaşık 600 km menzille sergilendi. 2024 Pakistan Günü Geçit Töreni’nde Ra’ad’ın her iki versiyonu da kendi kuyruk kanadı düzenlemeleriyle sergilendi. JF-17’de fotoğraflanan füzenin kanatçık düzenlemeleri, Ra’ad-II’nin daha yeni ‘x-şekilli’ kuyruğundan ziyade Ra’ad-I’in ‘ikiz kuyruk’ konfigürasyonuna daha yakındır.
Pakistan ayrıca Ra’ad ALCM’nin “Taimoor” olarak bilinen ve JF-17’den fırlatılabilen konvansiyonel bir anti-gemi varyantını da geliştirmektedir. Füzenin fotoğrafları, iki tasarımın birbirine oldukça benzediğini gösterse de Taimoor füzesinin ‘x-tail’ kanatçık konfigürasyonuna sahip olduğu ve 4,38 metre uzunluğunda olduğu bildiriliyor. ‘X-kuyruk konfigürasyonu’, JF-17 üzerinde fotoğraflanan füzenin Taimoor olmadığını düşündürmektedir. Doğruluğundan emin olmak için Ra’ad’ın her iki versiyonunun birden fazla geçit töreni görüntüsü ölçülmüş ve fotoğraflanan füzeyle karşılaştırılmıştır.
Pakistan hükümetinin nükleer güçleri hakkında kamuya açık bilgi eksikliği göz önüne alındığında, bu analizler Pakistan’ın nükleer cephaneliğinin durumunu anlamak için çok önemlidir. Pakistan’ın, JF-17’lerini eskiyen Mirage III/V’lerin nükleer saldırı rolünü tamamlayacak ve muhtemelen onların yerini alacak şekilde donatma yolunda önemli ilerleme kaydetmiş olması muhtemeldir. Buna ek olarak, Pakistan Ra’ad-II ALCM’yi yeniden tasarlamıştır, ancak yeni tasarımı hakkında çok az bilgi teyit edilmiştir.
Photoshop’taki Kaybolan Nokta özelliği kullanılarak, 2019 Pakistan Günü Geçit Törenindeki Ra’ad-I ve 2022 geçit törenindeki Ra’ad-II’nin boyutları tahmin edildi. Her ikisinin de yaklaşık 4,9 metre uzunluğunda olduğu tespit edilmiştir. JF-17 görüntüsündeki seyir füzesinin boyutları da ölçülmüş ve Ra’ad-I ve Ra’ad-II ALCM’lerin bildirilen boyutlarıyla eşleşerek Taimoor’un bildirdiği 4,38 metreden daha uzun olduğu görülmüştür.
Pakistan hükümetinin nükleer güçleri hakkında kamuya açık bilgi eksikliği göz önüne alındığında, bu analizler Pakistan’ın nükleer cephaneliğinin durumunu anlamak için çok önemlidir. Pakistan’ın, JF-17’lerini eskiyen Mirage III/V’lerin nükleer saldırı rolünü tamamlayacak ve muhtemelen onların yerini alacak şekilde donatma yolunda önemli ilerleme kaydetmiş olması muhtemeldir. Buna ek olarak, Pakistan Ra’ad-II ALCM’yi yeniden tasarlamıştır, ancak yeni tasarımı hakkında çok az bilgi teyit edilmiştir.
Bu modernizasyon, bölgede devam eden nükleer silahlanma rekabetinin arka planında gerçekleşmektedir. Pakistan’ın Ababeel füzesi ile çoklu bağımsız hedeflenebilir yeniden giriş araçlarının (MIRV) peşinde olduğu bildirilirken, Hindistan Agni-P ve Agni-5 füzeleri için MIRV teknolojisinin peşindedir ve Çin de DF-5B ICBM’lerine ve DF-41’e MIRV yerleştirmiş durumdadır.
MIRV (Multiple Independently Targetable Reentry Vehicle), bir balistik füzenin birden fazla nükleer savaş başlığını taşıyabilmesi ve bu başlıkları bağımsız olarak farklı hedeflere yönlendirebilmesidir. Bir MIRV sistemi, fırlatılan tek bir füzenin atmosfer dışına çıktıktan sonra birden fazla savaş başlığını serbest bırakmasını sağlar. Bu başlıklar, farklı hedeflere yönlendirilebilir ve her biri bağımsız olarak hedefine doğru ilerler.
