ABD ile Türkiye arasındaki F-35 savaş uçağı krizi kritik bir dönemece giriyor. Washington’da gerçekleşen Trump-Erdoğan görüşmesinin ardından, Türkiye’ye yönelik yaptırımların kaldırılması ya da F-35 savaş uçaklarının satışı konusunda kesin bir taahhüt verilmeden sona erdi.
Erdoğan, Türkiye’nin Heybeliada’daki seminerinden bahsederek, “Bugün burada F-35, F-16 ve Heybeliada davasıyla ilgili bazı konuları görüşme fırsatımız var” dedi.
Trump ve Erdoğan, Oval Ofis’te gazetecilerin sorularını yanıtladı. Trump, Erdoğan’ın F-35 satışı talebi üzerine, ABD’nin Türkiye’ye yönelik yaptırımlarını “anında” kaldırabileceğini belirtti.
Trump, “Eğer iyi bir görüşme yaparsak, hemen hemen anında” ifadelerini kullandı. Ayrıca, “F-35’i görüşeceğiz. Bence satın almak istediği şeyleri satın almayı başaracak” diyerek sürecin olumlu ilerleyebileceğini vurguladı.
Trump, konuyu “çok ciddiye” aldıklarını söyleyerek, “F-35’i istediğini biliyorum. Bunu uzun zamandır istiyor. Biz de bu konuyu ciddiye alıyoruz. Onun bazı şeylere ihtiyacı var, bizim de bazı şeylere ihtiyacımız var. Bir sonuca varacağız” ifadelerini kullandı.
Toplantı, Türkiye’ye yönelik yaptırımların kaldırılması ya da F-35 savaş uçaklarının satışı konusunda kesin bir taahhüt verilmeden sona erdi. Ancak Trump, bu konularda ilerleme sağlanabileceğini belirterek iyimser mesajlar verdi.
ABD’nin Türkiye Büyükelçisi Tom Barrack, Trump-Erdoğan görüşmesine ilişkin dikkat çekici bir değerlendirme yaptı. Barrack, “Görüşme tek kelimeyle destansıydı. F-35’ler yıl sonuna kadar çözülecek demiştim. Yanılmayacağım” ifadelerini kullandı.
Büyükelçinin sözleri, Türkiye’nin uzun süredir ABD ile yaşadığı F-35 anlaşmazlığında yıl sonuna kadar somut bir ilerleme beklentisini işaret ediyor.
Görüşmeden kısa bir süre sonra bir muhabirin, Türkiye’nin iptal edilen F-35 anlaşmasını yeniden canlandırıp canlandıramayacağını sorması üzerine Trump, “İstersem bunu kolayca yapabilirim. Bunu yapabiliriz. Tabii, duruma bağlı. [Erdoğan] bizim için bir şeyler yapacak” dedi.
Trump’ın ilk döneminde ABD, Türkiye’nin Rus yapımı S-400 hava savunma sistemini satın almasının ardından yaptırımlar uygulamış ve Türkiye’yi F-35 programından çıkarmıştı.
ABD’deki bazı milletvekilleri, Türkiye’nin Suriye’deki operasyonları ve Yunan hava sahası ihlalleri nedeniyle F-35 satışına karşı çıkıyor. Ayrıca, Kongre’deki iki partili Hellenic Caucus grubu, Ankara’nın Rusya ile askeri iş birliği ve “uluslararası normları ihlal eden adımları” gerekçesiyle uyarıda bulundu.
