Endonezya ve Çin, Güney Çin Denizi’nde süregelen gerilimlere rağmen deniz güvenliği alanında işbirliğini artırma kararı aldı. Pazartesi günü yapılan ortak açıklamada, taraflar denizcilik güvenliğini teşvik edecek şekilde hareket edeceklerini belirtti.
Her iki ülke, altyapı inşası, madencilik ve güvenlik alanlarında işbirliği konusunda mutabık kaldı. Bu anlaşma, Çin’in neredeyse tamamında hak iddia ettiği Güney Çin Denizi’nde yer alan ve Endonezya’nın egemenlik iddialarında bulunduğu Natuna Adaları çevresindeki gelişmeler nedeniyle kritik önem taşıyor.
Çin Dışişleri Bakanı Wang Yi, Pekin’de düzenlenen dışişleri ve savunma bakanları toplantısının ardından yaptığı açıklamada, “Sınır aşan suçlara karşı birlikte mücadele etmek için güvenlik işbirliğimizi sürdürülebilir şekilde geliştireceğiz,” dedi. Ayrıca taraflar, sahil güvenlik birimlerinin deniz güvenliği alanında mutabakat zaptı imzaladığını da duyurdu.
Endonezya, Çin ile deniz sınırı anlaşmazlığı yaşamayan altı ülkeden biri olsa da, Pekin’in en güneydeki toprak iddiaları Endonezya’nın 200 deniz millik münhasır ekonomik bölgesi ile örtüşüyor. Bu nedenle Endonezya, Çinli balıkçı teknelerine yönelik devriyelerini artırdı ve garnizonlarını güçlendirdi.
Pekin’in Güney Çin Denizi’ndeki “dokuz çizgi hattı” doktrini, Natuna Adaları’nı da kapsayan iddialar içeriyor. Endonezyalı yetkililer, Çin’in bu bölgeye yönelik planlarını dikkatle izliyor.
Güney Çin Denizi, özellikle Endonezya’ya yakın bölgelerde korsanlık ve yasa dışı gemi faaliyetleriyle zaman zaman kötü şöhret kazanıyor. Limanlarda gemilerin isim ve elektronik kimlikleri değiştirilerek yasa dışı faaliyetler yürütülebiliyor.
Geçtiğimiz yıl Endonezya Devlet Başkanı Prabowo Subianto’nun Çin ziyareti sırasında “ortak denizcilik geliştirme” sözü verilmişti. Bu açıklama, egemenlik iddialarını doğrudan etkilemese de gerginliği kısmen azaltmıştı.
Çin Savunma Bakanı Amiral Dong Jun, iki ülkenin ortak terörle mücadele tatbikatları düzenlemeyi ve iletişimi artırmayı planladığını açıkladı.
Endonezya Dışişleri Bakanı Sugiono ve Savunma Bakanı Sjafrie Sjamsoeddin, Çin ile ekonomik ve güvenlik ilişkilerini derinleştirmek istediklerini belirtti. Sugiono, “Terörizm, aşırılık ve siber tehditlere karşı birlikte hareket etme konusunda mutabık kaldık” dedi. Ayrıca, Çin’in güneybatısındaki Chengdu kentinde yeni bir konsolosluk açacaklarını açıkladı.
Çin, Endonezya’nın en büyük ticaret ortağı konumuna yükseldi. Batı Cava’da bulunan Cirata rezervuarı üzerindeki yüzer güneş enerjisi santrali ve Jakarta-Bandung hızlı tren hattı gibi projeler, Çin’in “Kuşak ve Yol” girişimi kapsamında yürütülüyor. Projelerde zamanlama ve maliyetle ilgili sorunlar yaşansa da Pekin projeleri sürdürmekte kararlı.
Çin’in Güney Çin Denizi stratejisi, bölgedeki her ülkeyle ayrı ayrı müzakere yürütmek ve insan yapımı adaları askerileştirmeme taahhütlerini esnetmek üzerine kurulu. Bu yaklaşım, birleşik bir karşı cepheyle karşılaşmaktan kaçınmayı hedefliyor.
