İtalya, İngiltere ve Japonya’nın iş birliği ile yürütülen Çok Uluslu Yeni Nesil Küresel Muharip Uçak Programı (GCAP) kapsamında, altıncı nesil savaş uçağı geliştirme çalışmaları hız kesmeden devam ediyor.
Farnborough Airshow’da, aerodinamiği artırmak için geniş bir kanat açıklığına sahip yeni bir konsept model sergilendi. Bu yeni tasarım, BAE Systems, Leonardo ve Mitsubishi Heavy Industries’in iş birliğini temsil ediyor.
GCAP lider şirketlerinin temsilcileri, Japonya ve İtalya ile yapılan çalışmalarda operasyonel gereksinimlerin çok iyi örtüştüğünü ve işbirliğinin tamamlayıcı olduğunu belirtti.
BAE Systems Geleceğin Muharebe Hava Sistemleri Genel Müdürü Herman Claesen, “Japonya ve İtalya’daki meslektaşlarımızla bugüne kadar yaptığımız çalışmalarda, operasyonel gereksinimlerimizin çok iyi örtüştüğünü, geleceğe yönelik tehditlerin neler olduğu konusunda ortak bir yaklaşım olduğunu ve işbirliğimizin de çok tamamlayıcı olduğunu gördük” dedi.
GCAP programının başka bir ülkeyi kapsayacak şekilde genişleme olasılığı bir süredir gündemdeydi. Özellikle Suudi Arabistan’ın programa dahil olması fikri küresel havacılık yorumcularının ilgisini çekiyor. Leonardo’nun küresel muharip hava programı sorumlusu Guglielmo Maviglia, “Söyleyebileceğimiz şey, diğer ortaklara açık bir yapı geliştirdiğimizdir – ortaklar kesinlikle önemlidir çünkü ihracat pazarı [programın] iş durumuyla ilgilidir” dedi.
GCAP programı, 2035 hizmet tarihine ulaşmayı hedefleyen zorlu bir zaman çizelgesini takip ediyor. 2027 yılında prototip uçuşunun gerçekleştirilmesi planlanıyor. Yeni bir ülkenin programa dahil edilmesi durumunda, bu katı takvime uyulmasında gecikmelere yol açması beklenmiyor. Maviglia, “Ekstra bir çaba gerektirecektir, ancak böyle bir kararın alınması halinde, devam eden faaliyetlerimiz kesintiye uğramayacaktır – program ve hedeflerimize ulaşma konusunda net bir resmimiz var” dedi.
İşçi Partisi’nin GCAP’e Dair Belirsiz Tutumu
Birleşik Krallık’ın yeni İşçi Partisi hükümeti, devam eden Stratejik Savunma Değerlendirmesi (SDR) nedeniyle Çok Uluslu Yeni Nesil Küresel Muharip Uçak Programı’na (GCAP) uzun vadeli bir taahhütte bulunmaktan kaçınıyor.
Bu program, Birleşik Krallık ve ortakları Japonya ve İtalya için büyük önem taşıyor. İşçi Partisi lideri Keir Starmer tarafından başlatılan SDR, Birleşik Krallık’ın savunma stratejisini ve önceliklerini 2025’in ortasına kadar yeniden tanımlamayı hedefliyor.
GCAP’in finansal sürdürülebilirliği, özellikle ABD Hava Kuvvetleri’nin kendi Yeni Nesil Hava Hakimiyeti (NGAD) projesini yüksek maliyetler nedeniyle yeniden değerlendirmesi ile ilgili endişeleri artırıyor. Analistler, önümüzdeki beş yıl içinde Avrupa’da büyük bir çatışmanın GCAP’i ekonomik olarak uygulanamaz hale getirebileceğini öne sürüyorlar.
Avustralya için nükleer denizaltılara odaklanan AUKUS güvenlik ortaklığına verilen kamu desteğine rağmen, İşçi Partisi’nin GCAP konusundaki tereddütü dikkat çekiyor. Kraliyet Hava Kuvvetleri (RAF), Eurofighter Typhoon’u 2037 yılına kadar değiştirme ihtiyacının altını çiziyor ve bu süreçte otonom sistemler ve ileri teknolojilerden yararlanmayı planlıyor.
Daha önce Muhafazakar hükümet, GCAP’e önemli miktarda fon ayırmıştı, ancak İşçi Partisi’nin bu taahhüdü sürdürüp sürdürmeyeceği belirsiz. Proje, İtalyan Eurofighter Typhoon’ları ve Japon F-2 jetlerini değiştirerek gelişmiş sensörler, silahlar ve veri sistemleri ile donatılmış yeni nesil uçaklar sunmayı amaçlıyor.
GCAP, Birleşik Krallık’ın altıncı nesil savaş uçaklarının yanı sıra insansız hava araçlarını da sahaya sürmeyi amaçlayan bir “sistem ailesi” olan Geleceğin Savaş Hava Sisteminin bir parçası olarak geliştiriliyor. Bu program, Kraliyet Hava Kuvvetleri’nin Eurofighter Typhoon’unun yerini alacak bir jet üretmeyi hedefliyor.
