Suriye’deki Heyet Tahrir El Şam (HTŞ), güvenliği pekiştirmek amacıyla üst düzey askeri atamalar gerçekleştirirken, yabancı savaşçılara savunma rollerinde yer vermesi dikkat çekti.
HTŞ’nin liderliğindeki geçici hükümet, hafta sonunda yaptığı yaklaşık 50 üst düzey askeri atama arasında, Türkistan İslam Partisi ve Xhemati Alban gibi gruplardan radikal isimleri de terfi ettirdi. Bu durum, örgütün uluslararası düzeyde terör örgütü statüsüne dair endişeleri artırıyor.
HTŞ’nin Geçici Savunma Bakanı Murhaf Abu Qasra, Esad rejimine ve zaman zaman birbirine karşı savaşan isyancı grupları birleştirme amacıyla bakanlığı yeniden yapılandırıyor. Bu hamle, resmi güvenlik gücünü yeniden inşa etme girişimi gibi görünse de, örgütün içinde barındırdığı radikal unsurlar nedeniyle ciddi riskler taşıyor.
Yeni atamalarda öne çıkan isimlerden biri, Türkistan İslam Partisi başkan yardımcısı Abdüsselam Yasin Ahmet oldu. Ayrıca, ABD tarafından terör örgütü olarak tanımlanan Arnavut radikal grup Xhemati Alban’ın lideri Abdul Jashari de terfi eden isimler arasında yer aldı.
HTŞ, ABD, Avrupa ve Birleşmiş Milletler tarafından hâlâ terör örgütü olarak tanımlanıyor. Bir zamanlar El Kaide’nin Suriye kolu olan Nusra Cephesi, 2015 yılında BM’nin 2254 sayılı kararı kapsamında terör örgütü ilan edilmişti. Batılı devletler, HTŞ’nin lideri Ahmed El Şara’nın kapsayıcı yönetim ve laik unsurlara saygı taahhüdünde bulunması halinde, örgütün terör statüsünün kaldırılabileceğini belirtiyor.
ARKA PLAN
Murhaf Abu Qasra, Suriye’nin geçici hükümetinde 21 Aralık 2024 tarihinde Savunma Bakanı olarak atandı. Abu Qasra, tarım mühendisliği alanında lisans derecesine sahiptir ve Suriye iç savaşı öncesinde bu alanda çalışmıştır. Savaşın başlamasıyla birlikte, mühendislik bilgisini silahlı muhalefeti desteklemek için kullanmıştır. HTŞ’nin askeri kanadının başında olan Abu Qasra, örgütün insansız hava aracı birimi olan “Shaheen Tugayları”nın oluşturulmasında önemli rol oynamıştır. Ayrıca, 2024 yılında Suriye muhalefetinin düzenlediği saldırıların önde gelen liderlerinden biridir.
Abu Qasra’nın Savunma Bakanı olarak atanması, muhalefet güçlerinin tek bir çatı altında toplanması ve Suriye’deki askeri operasyonların yeniden yapılandırılması çabalarının bir parçası olarak değerlendirilmektedir. 29 Aralık 2024 tarihinde, Ahmed el-Şaraa tarafından yapılan açıklamayla, Abu Qasra’nın Tümgeneral rütbesine terfi ettiği duyuruldu.
Abdüsselam Yasin Ahmet, Türkistan İslam Partisi’nin (TİP) başkan yardımcısı olarak tanınan bir isimdir. TİP, Doğu Türkistan’ın Çin’den bağımsızlığını savunan ve İslamcı ideolojiye sahip bir örgüttür. Abdüsselam Yasin Ahmet, örgütün ideolojisi ve hedefleri hakkında çeşitli açıklamalarda bulunmuştur. Özellikle, örgütün adının “Doğu Türkistan İslami Hareketi” olarak anılmasına karşı çıkarak, “Türkistan İslam Partisi” isminin tüm Orta Asya’daki Türkleri ve Uygurları kapsadığını belirtmiştir.
Ayrıca, TİP’in El Kaide ile ilişkisi hakkında da değerlendirmelerde bulunmuş ve eski liderleri Hasan Mahsum’un El Kaide’den finansal veya eğitim desteği aldığı iddialarını reddetmiştir. TİP, Çin’in Sincan Uygur Özerk Bölgesi’nde bağımsız bir İslam devleti kurmayı hedefleyen ve bu amaçla silahlı mücadele yürüten bir örgüttür. Birleşik Arap Emirlikleri, Çin, Kazakistan, Kırgızistan, Rusya, Suriye ve Türkiye gibi ülkeler tarafından terör örgütü olarak tanımlanmıştır.
Xhemati Alban, Suriye’nin İdlib bölgesinde faaliyet gösteren ve etnik olarak Arnavut savaşçılardan oluşan küçük bir Sünni cihatçı militan grubudur. Grup, ağırlıklı olarak Kosova, Arnavutluk, Kuzey Makedonya ve Sırbistan’ın Preşova Vadisi’nden gelen savaşçılardan oluşmaktadır.
Liderliğini, 1976 doğumlu ve “Abu Qatada al-Albani” olarak da bilinen Abdul Jashari yapmaktadır. Jashari, 2014 yılında HTŞ lideri Abu Muhammed el-Julani tarafından Xhemati Alban’ın askeri lideri olarak atanmıştır. 2016 yılında ABD Hazine Bakanlığı tarafından terörist olarak tanımlanmış ve yaptırım listesine alınmıştır.
Grup, özellikle keskin nişancı birliğiyle tanınmaktadır ve bu birliğin faaliyetlerini gösteren propaganda videoları yayımlamaktadır. Ağustos 2018’de yayımlanan “Şam Topraklarındaki Arnavut Keskin Nişancılar” başlıklı 33 dakikalık video, grubun eğitim, planlama ve savaş hazırlıklarını detaylandırmaktadır.
