Firefly Aerospace, mürettebatsız Blue Ghost (Mavi Hayalet) uzay aracıyla Ay’a ilk iniş denemesinde başarılı oldu. Bu başarı, özel firmaların Ay yarışında öne geçmek için rekabet ettiği iki haftalık bir araştırma görevinin başlangıcını temsil ediyor.
Kompakt bir araba büyüklüğündeki dört bacaklı Blue Ghost, Ay’ın Dünya’ya bakan yüzünün kuzeydoğu köşesindeki Mare Crisium bölgesinde eski bir volkanik menfezin yakınına indi. Uzay aracı, bu görev süresince 10 bilimsel yük taşıdı.
Firefly’ın Austin, Teksas’taki merkezinde bulunan görev kontrol odasında iniş anında gerilim ve sessizlik hâkimdi. Firefly’ın Blue Ghost Baş Mühendisi Will Coogan, uzay aracının Ay’ın yerçekimine girdiğini doğrularken dakikalar sonra “Ay’dayız!” diyerek inişin başarılı olduğunu ilan etti.
Ay’a İniş Yapan İkinci Özel Firma
Firefly, Ay’a iniş yapan ikinci özel şirket oldu ancak kendisini “tamamen başarılı” bir yumuşak iniş gerçekleştiren ilk firma olarak ilan etti. Daha önce Intuitive Machines’ın Odysseus iniş aracı, Ay’a başarılı bir iniş yapmış ancak büzük eşitsizlikler nedeniyle yerleşik bazı sistemlere zarar vermişti.
Geçmişte beş ülke başarılı yumuşak inişler gerçekleştirdi: Sovyetler Birliği, ABD, Çin, Hindistan ve Japonya. Çin ve ABD, 2030’a kadar astronotlarını Ay’a göndermek için çalışmalarını hızlandırırken, müttefiklerine bu süreçte önemli roller veriyor.
Uzayda Yeni Bir Dönem: Blue Ghost’un Görevi
Blue Ghost, Dünya’dan 238.000 mil (383.000 km) uzaklıktaki Ay’a ulaşmak için Dünya yörüngesinde üç kez tur attı ve toplamda 2,8 milyon mil yol kat etti. NASA’nın Florida’daki Kennedy Uzay Merkezi’nden SpaceX roketiyle fırlatılan uzay aracı, bir buçuk ay sonra Ay’ın yüzeyine ulaştı.
Blue Ghost’un görevi 14 gün boyunca devam edecek ve iniş aracı, güneş panelleri aracılığıyla bilimsel yüklerine enerji sağlayacak. Ancak bu süre sonunda Ay’daki çetin gece koşulları nedeniyle sistemlerin işlevini kaybetmesi bekleniyor.
Ay Yarışı Kızışıyor
Firefly’ın Mavi Hayaleti gibi misyonlar, ABD’nin 2027’den itibaren mürettebatlı görevlerle astronotlarını Ay’a göndermeden önce, Ay ortamının detaylı araştırılmasını sağlayan düşük maliyetli öncü projeler olarak görülüyor. Çin ise robotik Chang’e programıyla Ay’da iddialı planlar gerçekleştiriyor ve 2030’a kadar Ay’a insan göndermeyi hedefliyor.
Firefly, Ay misyonlarını daha düşük maliyetli ve sürekli hale getirmeyi amaçlayan NASA’nın Ticari Ay Yükü Hizmetleri (CLPS) programı kapsamında, Mavi Hayalet görevi için 101 milyon dolarlık bir sözleşme imzaladı.
NASA ve Özel Sektörün Artan Rolü
NASA, özel sektörle ortaklık kurarak Ay misyonlarını daha hızlı ve maliyet etkin hale getirmeyi amaçlıyor. Blue Ghost’ta bulunan iki önemli bilimsel araç, NASA’nın Artemis programı kapsamında Ay toprağını ve yüzey altı sıcaklıklarını incelemek üzere geliştirildi.
NASA’ın Langley Araştırma Merkezi ise iniş motoru tarafından fırlatılan Ay tozunu analiz edecek stereo kameralarıyla gelecekteki daha büyük Ay misyonları için veri toplayacak.
