İngiltere Kraliyet Hava Kuvvetleri’ne ait iki Eurofighter Typhoon tipi savaş uçağı, Katar’da gerçekleştirilen Ferocious Falcon V Tatbikatı dönüşünde Mürted Hava Meydan Komutanlığı’na iniş yaptı.
Milli Savunma Bakanlığı’nın açıklamasında şu ifadeler yer aldı: “Katar’da bir tatbikata katılan Birleşik Krallık’a ait iki adet Eurofighter Typhoon uçağı, dönüş yolunda Ankara’daki Mürted Hava Üs Komutanlığımıza indi. Uçakları, Birleşik Krallık Savunma Tedarik ve Sanayi Devlet Bakanı Maria Eagle, Hava Kuvvetleri Komutanı Orgeneral Ziya Cemal Kadıoğlu, Bakan Yardımcısı Şuay Alpay ve görevli askerî personelimiz karşıladı.”
Uçaklara, iniş sırasında Türk Hava Kuvvetleri’ne ait iki F-16 savaş uçağı eşlik etti. İnişin ardından uçaklar, Türk yetkililer tarafından detaylı bir incelemeye alınacak.
Geçtiğimiz günlerde medya temsilcileri ile bir araya gelen Milli Savunma Bakanı Yaşar Güler, “Eurofighter konusunda da görüşmeler olumlu şekilde sürüyor. Katar’da tatbikata katılan Birleşik Krallık’a ait 2 adet Eurofighter, 18 Aralık’ta Ankara’ya gelecek ve uçakları görme fırsatı bulacağız” ifadelerini kullanmıştı.
Bakan Yaşar Güler, Türkiye’nin hava savunmasını güçlendirmek amacıyla 40 adet Eurofighter Typhoon savaş uçağı alınacağını duyurmuştu. Bakan Güler, Almanya’nın uzun süredir bu alanda direndiğini ancak NATO müttefiklerinin desteğiyle olumlu bir yanıt verdiğini belirtti.
Eurofighter Typhoon uçağının Türkiye’ye satışı konusunda konsorsiyum üyesi ülkelerden Birleşik Krallık, İspanya ve İtalya daha önce onay vermişti. Almanya ise uçağın satışına dair “Geçici Satış Otoritesinin” görevlendirilmesini onayladı. Bu gelişmenin, tedarik sürecini hızlandı.Türk Hava Kuvvetleri Komutanlığının operasyonel ihtiyaçlarını karşılamak amacıyla bir alternatif olarak değerlendirilen Eurofighter Typhoon’un tedarikine yönelik teknik düzeydeki çalışmalar sürmektedir.
RAF’ın Typhoon Filosunda Modernizasyon ve Gelecek Planları
Kraliyet Hava Kuvvetleri (RAF) günümüzde 137 adet Typhoon savaş uçağına sahiptir. Bu uçakların 30’u Tranche 1, 67 Tranche 2 ve 40 Tranche 3 modelindedir. Typhoon FGR4 olarak bilinen bu uçaklar, hem Birleşik Krallık içinde hem de uluslararası görevlerde birçok hava muharebe görevini üstlenmektedir.
Başlangıçta 232 adet Typhoon almayı planlayan Birleşik Krallık, bu uçaklardan yalnızca 160 tanesini teslim almıştır. Bunun nedeni, Suudi Arabistan ve Katar’ın İngiltere’nin üretim kotasından sırasıyla 24 adet almasıdır. Ayrıca Katar, 12 adet daha sipariş etmeyi planlamaktadır.
RAF’ın mevcut planı, 2027’ye kadar Falkland Adaları’nda 4 uçak bulundurmayı ve eski Tranche 1 varyantından 26 uçağı emekli etmeyi hedefliyor. Bu süreç tamamlandığında hizmette kalan Typhoon sayısı 107 olacak. Ancak OCU, deneme ve test uçuşları, QRA (Hızlı Reaksiyon Alarmı) ve FI (Uçuş İnceleme) görevleri için ayrılan uçaklar çıkarıldığında, günlük operasyonlar için 50’den az uçak aktif görevde kalabilir.
Typhoon, hava savunma, Kara saldırı ve keşif görevlerini yerine getirebilmekte ve çok rollü yapısıyla tek bir sortide birden fazla görevi icra edebilmektedir. Ancak keşif görevleri artık özel sensörler yerine göreve özgü podlar ile gerçekleştirilmekte.
Dördüncü nesil bir avcı uçağı olmasına rağmen fiziksel performansı oldukça yüksek olan Typhoon, F-35’in gizlilik avantajına sahip değildir. Beşinci nesil tehditlere karşı hayatta kalabilmesi için gelişmiş silah sistemlerine ve yerleşik Savunma Yardım Alt Sistemi’ne (DASS) güvenmektedir.
Tranche 1 uçakları, fiziksel olarak Tranche 2 ve 3 modellerine benzer olsalar da aviyonik ve işlemci sistemleri oldukça eskidir. Bu nedenle gelişmiş silah sistemleri (Meteor, Brimstone, StormShadow) ve yeni elektronik taramalı AESA radarları destekleyemezler. Ayrıca, Tranche 1 uçaklarının yorulma ömürlerinin yarısına ulaşması, onların ekonomik açıdan modernize edilmesini daha zor hale getirmektedir.
RAF’ın ekonomik durumu göz önüne alındığında, bu uçakların hurdaya çıkarılması ya da modernize edilmesi konusu Savunma Bakanlığı’nın bütçe politikalarına bağlıdır. Mevcut durumda, Tranche 2 ve 3 uçaklarına yapılacak yatırımların öncelik kazanması daha olasıdır.
Typhoon filosunu genişletmek için yeni uçak alımları bir seçenek olarak değerlendirilmektedir. Bu durum, Birleşik Krallık’ın savunma sanayisi iş gücünü korurken, GCAP (Geleceğin Muharebe Hava Programı) için hazırlık sağlamasına da yardımcı olabilir. Ancak bu kararın F-35 alımları ve GCAP finansmanı ile dengelenmesi gerekecektir.
Kalan 107 Typhoon, özellikle yeni radar sistemleri ile donatılmış olanlar, oldukça güçlü bir etkiye sahiptir. Beşinci nesil F-35 ile entegre çalıştıklarında havadan havaya öldürme oranları ve operasyonel etkinlikleri önemli ölçüde artmaktadır. Ancak, yeterli sayıda uçak ve pilot olmaması, RAF’ın operasyonel kapasitesini sınırlandırmaktadır.
F-35 uçaklarının daha uzun menzilli silahlarla donatılmasına kadar Typhoon, derin saldırı görevlerinde birincil platform olmaya devam edecektir. Bu nedenle, mevcut filoyu küçültmek yerine modernizasyon ve kapasite artırımı yatırımlarının sürdürülmesi kritik öneme sahiptir.
EK BİLGİ:
OCU, Operational Conversion Unit (Operasyonel Dönüşüm Birimi) anlamına gelir. Bu birim, yeni veya deneyimli pilotlara belirli bir uçak tipi üzerinde eğitim verilmesi ve operasyonel görevler için hazır hale getirilmesini sağlamak amacıyla kullanılır. Örneğin, Kraliyet Hava Kuvvetleri’nde (RAF), Typhoon uçakları için OCU, pilotların bu uçaklarla etkin şekilde uçabilmeleri ve görev yapabilmeleri için gereken ileri seviyede eğitimi sunar. Bu eğitim genellikle uçak sistemlerinin kullanımı, silah entegrasyonu ve taktik operasyonlar gibi konuları kapsar.
QRA, Quick Reaction Alert (Hızlı Reaksiyon Alarmı) anlamına gelir. Bu konsept, belirli bir bölgenin hava sahasını korumak için sürekli olarak hazırda bekleyen savaş uçakları ve ekipleri ifade eder. Hızlı Reaksiyon Alarmı, herhangi bir hava sahası ihlali, izinsiz giriş veya tehdit durumunda savaş uçaklarının kısa süre içinde kalkış yapmasını sağlar.Kraliyet Hava Kuvvetleri (RAF) gibi birçok ülkenin hava kuvvetleri, savaş uçaklarını 7/24 görevde tutarak QRA operasyonlarını yürütür. Typhoon FGR4 gibi uçaklar bu tür görevler için ideal platformlardır.
FI, Flight Inspection (Uçuş İnceleme) anlamına gelir. Uçuş inceleme, hava sahası ve hava seyrüsefer yardımcılarının (radarlar, iletişim sistemleri, seyrüsefer cihazları vb.) doğruluğunu, güvenliğini ve performansını test etmek amacıyla yapılan denetleme uçuşlarını ifade eder.
Yerleşik Savunma Yardım Alt Sistemi (DASS – Defensive Aids Sub-System), modern savaş uçaklarında kullanılan bir elektronik savunma sistemidir. Bu sistem, uçağı düşman tehditlerinden korumak için tasarlanmış bir dizi sensör, yazılım ve karşı önlemleri içerir. DASS, savaş uçaklarının hayatta kalma şansını artırmak için kritik bir role sahiptir.
