Canlı yayın sona erdi. 16-17 Haziran tarihleri arasında İsrail-İran arasında yaşanan sıcak gelişmeleri öğrenmek için bu sayfamızı okuyun.
ÖZET
İsrail’den Tahran’a Yeni Saldırı
İsrail Savunma Kuvvetleri (IDF), Çarşamba sabahı erken saatlerde Tahran’a yeni bir saldırı başlattı. Özellikle 18. bölgedeki sivillere “acil tahliye” çağrısı yapıldı. Bölgede bulunmanın hayati tehlike arz ettiğine dair uyarı sosyal medyada paylaşıldı.
Tahran’da Panik ve Kaçış
Associated Press’in aktardığına göre, Tahran’da halk büyük panik içinde şehirden kaçıyor. Batı ve doğu bölgelerinde şiddetli patlamalar yaşandı. Yollarda trafik tıkandı, benzin istasyonlarında uzun kuyruklar oluştu. Saldırıların etkisine dair net bilgi henüz yok.
İran’dan Füze Karşılığı
İran Devrim Muhafızları, İsrail’e yönelik son saldırılarda hipersonik füzeler kullandıklarını açıkladı. Bu füzelerin ne ölçüde hasara yol açtığına ilişkin ayrıntılar belirsizliğini koruyor. İsrail tarafında halk sığınaklara yönlendirildi.
Hamaney’den Sert Tehdit
İran’ın dini lideri Ayetullah Ali Hamaney, “Siyonist rejime merhamet etmeyeceğiz” diyerek misilleme sözü verdi. Açıklama, krizin daha da tırmanabileceği mesajını içeriyor.
Trump’tan Tehdit, Sanders’tan Uyarı
Başkan Donald Trump, sosyal medyada Ayetullah Hamaney’in yerini bildiklerini ve “şimdilik” öldürmeyeceklerini yazdı. İran’dan “koşulsuz teslim olma” talep etti. Buna karşılık Senatör Bernie Sanders, Trump’ı yasadışı bir askeri harekete girişmemesi konusunda uyardı. Senatör Tim Kaine de, Kongre izni olmadan İran’a karşı askeri müdahaleyi yasaklayan bir karar sundu.
Katz: Saddam Hüseyin’i Hatırlattı
İsrail Savunma Bakanı Israel Katz, Hamaney’in Saddam Hüseyin gibi bir sonla karşılaşabileceğini öne sürdü. Açıklama, İsrail’in rejim değişikliğini hedefleyebileceğine dair yorumlara yol açtı.
Trump Yönetimi Seçenekleri Değerlendiriyor
Ulusal güvenlik ekibiyle yapılan toplantıda Trump, İran’ın nükleer tesislerine yönelik olası bir saldırıda İsrail’e destek verip vermeyeceğini değerlendiriyor. Fordo tesisi gibi dağ altı korunaklı yerler, ABD yardımı olmadan hedef alınamayabilir.
Trump, İran’a Müdahaleyi Değerlendiriyor, İran’a Sert Mesaj: “Koşulsuz Teslim Olun!”
İsrail ile İran arasındaki saldırıların tırmanması üzerine, ABD Orta Doğu’daki askeri varlığını güçlendirmeye başladı. Bu gelişmelerin ardından, ABD Başkanı Donald Trump Salı günü Beyaz Saray’da üst düzey güvenlik danışmanlarıyla bir araya geldi.
Başkan Yardımcısı JD Vance, aynı gün X platformunda yaptığı paylaşımda, Trump’ın İran’ın uranyum zenginleştirme faaliyetlerini durdurmak amacıyla daha sert önlemler almayı değerlendirdiğini açıkladı.
Trump, sosyal medya hesabı üzerinden yaptığı açıklamada, İran’dan “koşulsuz teslim olun ” talep ettiğini belirtti. Ayrıca, İran’ın dini liderinin yerini bildiklerini ancak onu “en azından şimdilik” hedef almayacaklarını ifade etti.
Trump’tan Sert Mesaj: “Ayetullah Hamaney’i Öldürmeyeceğiz, Şimdilik!”
ABD Başkanı Donald Trump, İran ile tırmanan gerilimi sosyal medya üzerinden yaptığı açıklamalarla daha da alevlendirdi. Trump, İran’ın dini lideri Ayetullah Ali Hamaney’in yerini bildiklerini, ancak “şimdilik” onu öldürmeyeceklerini söyledi.
Trump, Truth Social platformunda yaptığı paylaşımda, “Sözde ‘Yüce Lider’in nerede saklandığını tam olarak biliyoruz. O kolay bir hedef, ancak orada güvende. Onu ortadan kaldırmayacağız – en azından şimdilik. Ancak sivillere veya Amerikan askerlerine füze atılmasını istemiyoruz. Sabrımız tükeniyor” ifadelerini kullandı.
Orta Doğu’daki gerilime odaklanmak amacıyla Trump, Kanada’da düzenlenen G7 Zirvesi’nden Pazartesi günü erken ayrıldı. Zirveden bu yana sosyal medya üzerinden İran’a yönelik tehditkâr açıklamalarını sürdürüyor.
Salı sabahı yaptığı başka bir paylaşımda Trump, İran ile barış görüşmeleri yürütüldüğü iddialarını yalanladı. Ayrıca İran’ın ABD ile nükleer programını sınırlandıracak bir anlaşma yapmamasını eleştirdi. “Masadaki anlaşmayı kabul etmeleri gerekirdi. Çok sayıda hayat kurtarılabilirdi!” dedi.
22:59
ABD, İsrail ve Bölgedeki Vatandaşları İçin Kriz Görev Gücü Kurdu
ABD Dışişleri Bakanlığı, İran ile artan gerilim nedeniyle İsrail ve çevre ülkelerde bulunan Amerikan vatandaşlarını desteklemek amacıyla özel bir görev gücü oluşturduğunu duyurdu.
Görev gücünün öncelikli hedefi, ABD vatandaşlarına ve bölgede görev yapan diplomatik personele bilgi sağlamak. Bakanlık yetkilileri, şu anda bir tahliye planı bulunmadığını, ancak gelecekte bu tür bir kararın alınmasının ihtimal dışı olmadığını belirtti.
Dışişleri Bakanlığı Sözcüsü Tammy Bruce, yaptığı açıklamada, “Kriz bölgelerinden ABD vatandaşlarının ayrılmasına yardımcı olmak için her zaman acil durum planları hazırda tutulur. Vatandaşlarımızı, gerekli bilgiler mevcut olduğunda ve bu bilgiler güncellendiğinde bilgilendireceğiz” dedi.
Görev gücünün Konsolosluk İşleri Bürosu tarafından 24 saat esasına göre yönetildiği bildirildi. Ancak kaç kişinin başvurduğu konusunda herhangi bir bilgi paylaşılmadı.
İsrail’in İran ile çatışması nedeniyle hava sahasının büyük ölçüde kapalı olması, ABD vatandaşlarının ülkeden ayrılmasını zorlaştırıyor. Bu durumda Dışişleri Bakanlığı’nın nasıl bir destek sağlayacağı ise belirsizliğini koruyor.
Geçtiğimiz yıl ABD ordusu, benzer krizlerde olduğu gibi Lübnan kıyılarına bir Deniz Piyade Tugayı göndermişti. Ancak isimsiz kalmayı tercih eden ABD’li yetkililer, şu anda bu tür birliklerin bölgede konuşlu olmadığını aktardı.
Öte yandan bazı yabancı ülkeler, vatandaşlarını karayoluyla Ürdün’e yönlendirerek oradan hava yoluyla tahliyelerini gerçekleştirdi. ABD Dışişleri Bakanlığı ise bu seçeneğin Amerikan vatandaşları için geçerli olup olmadığı konusunda yorum yapmadı.
İsrail’de yaşayan yaklaşık 700.000 ABD vatandaşının çoğunun çifte vatandaş olduğu tahmin ediliyor. Dışişleri Bakanlığı, Orta Doğu’daki vatandaşlarına seyahat uyarılarına kaydolmalarını ve acil durum halinde bakanlıkla irtibata geçmelerini tavsiye etti.
22:00
İran Devlet Medyası WhatsApp’ı Hedef Aldı: “Veriler İsrail’e Aktarılıyor” İddiası
İran devlet medyası, popüler mesajlaşma uygulaması WhatsApp’ın kullanıcı verilerini İsrail’e aktardığını öne sürerek, vatandaşlara uygulamayı telefonlarından silmeleri çağrısında bulundu.
WhatsApp ise iddiaları net bir dille yalanladı. Şirketten yapılan açıklamada, “Bu tür yanlış haberlerin, insanların en çok ihtiyaç duyduğu anda hizmetlerimizin engellenmesine bahane oluşturmasından endişeliyiz” denildi. Açıklamada ayrıca, “Hiçbir hükümete toplu kullanıcı bilgisi sağlamıyoruz” ifadelerine yer verildi.
21:23
Macron’dan Uyarı: İran’da Rejim Değişikliği Orta Doğu’da Kaosa Yol Açar
Fransa Cumhurbaşkanı Emmanuel Macron, İran’da rejim değişikliği girişimlerinin Orta Doğu’da büyük bir kaosa neden olabileceği uyarısında bulundu.
Macron, bu açıklamayı Kanada’da düzenlenen G7 Zirvesi sırasında yaptı. Açıklama, ABD Başkanı Donald Trump’ın “şimdilik” İran’ın dini liderini hedef almayacaklarını söylemesinin ardından geldi.
Fransız lider, Trump’ın Tahran ile diplomatik ilişkileri yeniden başlatmada kritik bir rol üstlenebileceğini belirtti. Ayrıca, ABD Başkanı’nın İran ile İsrail arasında ateşkesin sağlanmasından yana olduğunu düşündüğünü ifade etti.
Macron, gazetecilere yaptığı açıklamada, “Herkesi müzakere masasına geri getirmek için Amerika Birleşik Devletleri’ne ihtiyaç duyduğumuza inanıyorum” dedi.
12:24
İsrail Savunma Kuvvetleri (IDF), 17 Haziran sabah saatlerinde İran’dan İsrail’e balistik füzeler fırlatıldığını tespit ettiğini duyurdu.
İsrail polis yetkilileri, bu sabah ülkenin merkezinde gerçekleşen balistik füze saldırısıyla ilgili üç farklı noktaya düştüğünü ve incelemelerin sürdüğünü açıkladı. Saldırının üzerinden yaklaşık 90 dakika geçmesine rağmen, ekipler bölgede hâlâ yangın söndürme ve hasar tespiti çalışmalarını sürdürüyor.
Yetkililer, Herzliya yakınlarında bir füzenin depo binasına isabet ettiğini ve olayın ardından yangın çıktığını belirtti. Bir başka füze ise, boş bir otobüsün park halinde bulunduğu bir otoparka düştü ve otobüs tamamen alevlere teslim oldu.
Yarkon Bölgesi Polis Şefi Tzachi Sharabi, yaptığı açıklamada, “Şu anda odak noktamız, henüz fark edilmemiş başka bir çarpma noktası, olay ya da yaralı olup olmadığını belirlemek,” dedi. İlk incelemelere göre can kaybı veya yaralanma bulunmuyor, ancak bölgedeki maddi hasarın boyutu henüz netleşmiş değil.
İtfaiye ekipleri, yangınların tamamen kontrol altına alınması için çalışmalarını sürdürüyor. Polis ise yeni şarapnel hasarları veya olası füze parçalarının düştüğü diğer alanları belirlemek için detaylı arama faaliyetlerine devam ediyor.
07:32
Trump, İran’ın Nükleer Tesisine Saldırı Seçeneğini Masada Tutuyor
New York Times: Trump, Fordo’daki tesisi vurmak için ABD bombası kullanmayı değerlendiriyor
New York Times’ın haberine göre, ABD eski Başkanı Donald Trump, İran’ın Fordo’daki nükleer zenginleştirme tesisine yönelik bir saldırı seçeneğini değerlendiriyor. Haberde, Trump’ın böyle bir saldırının İran ile doğrudan bir çatışmayı tetikleyip tetiklemeyeceğini masaya yatırdığı ifade ediliyor.
Haberde yer alan bilgiye göre, Fordo’daki yer altı tesisine yalnızca ABD’nin en büyük sığınak delici bombası olan Massive Ordnance Penetrator (MOP) ile ulaşmak mümkün. Bu bomba, yalnızca B-2 Spirit stratejik bombardıman uçaklarıyla taşınabiliyor.
Gazeteciler David E. Sanger ve Jonathan Swan, “Eğer bu plana onay verilirse, ABD, Trump’ın geçmişte her iki seçim kampanyasında da uzak duracağını belirttiği türden bir savaşla İran’a karşı doğrudan müdahil olacak. Bu da Orta Doğu’da yeni bir çatışma riskini artıracaktır” değerlendirmesinde bulundu.
Öte yandan, söz konusu haberin başlığı “haber” değil, “analiz” olarak sunuldu. Ayrıca böyle bir saldırının değerlendirildiğine dair herhangi bir resmi kaynak ya da istihbarat doğrulaması haberde yer almıyor.
05:16
İran’dan Yeni Füze Saldırısı: Hayfa ve Kuzey İsrail’de Alarm Sirenleri Çaldı
İran’ın gece boyunca gerçekleştirdiği yeni füze saldırıları sırasında Hayfa ve Caesarea dahil olmak üzere kuzey İsrail genelinde hava saldırısı sirenleri çaldı. İsrail Savunma Kuvvetleri (IDF), hava savunma sistemlerinin füzeleri engellemek için devreye girdiğini ve halktan sığınaklara girerek yeni bir duyuruya kadar içeride kalmalarını istediğini duyurdu.
İsrail’in acil yardım servisi Magen David Adom, Hayfa ve çevresinde çalan sirenlere rağmen herhangi bir çarpma ya da yaralanma vakasının bildirilmediğini açıkladı. IDF İç Cephe Komutanlığı, tehlikenin geçtiğini belirterek sivillerin sığınaklardan çıkabileceğini duyurdu.
Yetkililere göre İran, bu kez önceki gecelerdeki saldırılara kıyasla daha az sayıda füze fırlattı. Daha önce Tahran yönetimi, tek seferde düzinelerce balistik füze fırlatırken, bu saldırıda yalnızca sınırlı sayıda füze kullanıldı.
İran’ın gece saat 03:30 ile 04:30 arasında düzenlediği üç ayrı saldırıda, toplamda 10’dan az füze fırlattığı bildirildi. Ancak her saldırıda, sirenler çalmadan önce sivillere yalnızca 2 ila 3 dakika önceden uyarı yapıldığı kaydedildi. Normal şartlarda, İsrail Savunma Kuvvetleri (IDF), balistik füzelerin fırlatıldığını tespit ettiğinde, sirenler devreye girmeden yaklaşık 10 dakika öncesinden erken uyarı sinyalleri veriyor.
Askeri kaynaklar, bu olağan dışı durumun İran’ın önceki saldırılarına kıyasla çok daha az füze fırlatmasından kaynaklandığını değerlendiriyor. Düşük sayıda füze fırlatılması, hem fırlatmaların tespit edilmesini hem de ön hazırlıkların izlenmesini zorlaştırmış olabilir. Bu da sistemin tehditleri daha geç algılamasına neden oldu.
Uzmanlara göre, bu durum İsrail’in füze erken uyarı sistemlerinde bir zafiyet oluşturmasa da, düşük yoğunluklu ve düzensiz saldırılar karşısında sistemin tepki süresinin optimize edilmesi gerektiğini ortaya koyuyor. İsrail kamuoyunda ise, gece yarısı saldırılarına yönelik uyarı sürelerinin yetersizliği, özellikle kuzey şehirlerde yaşayan siviller arasında endişe oluşturdu.
Dün gece Petah Tikva, Hayfa ve Bnei Brak’ta yaşanan füze çarpmaları sonucu sekiz kişi hayatını kaybetti. Bir önceki gün ise Bat Yam’da dokuz, Tamra’da dört kişi yaşamını yitirmişti.
16 HAZİRAN 2025
PAZARTESİ
ÖZET
Pazartesi sabahından başlayan gelişmeler
- ABD Başkanı Donald Trump’ın yaptığı son açıklama uluslararası dikkatleri yeniden üzerine çekti. Trump, sosyal medya platformu Truth Social üzerinden yaptığı paylaşımda, “Herkes Tahran’ı derhal tahliye etsin!” uyarısında bulundu.
- Bu sert çıkıştan kısa bir süre sonra Fransa Cumhurbaşkanı Emmanuel Macron, ABD’nin İsrail ve İran arasında bir ateşkes önerisi sunduğunu duyurdu. G7 Zirvesi’nde gazetecilere konuşan Macron, “Gerçekten de bir görüşme ve müzakere teklifi var. Özellikle ateşkesin sağlanması ve ardından daha geniş kapsamlı görüşmelerin başlatılması için bir teklif sunuldu. Şimdi tarafların bu teklifi kabul edip etmeyeceğini göreceğiz,” dedi.
- Trump’ın açıklamasından sadece bir saat sonra gelen bu duyuru, dikkatleri Washington’a çevirdi. Trump ayrıca paylaşımında, “İran, onlara imzalamalarını söylediğim anlaşmayı imzalamalıydı. Ne yazık, ne kadar büyük bir insan hayatı kaybı,” ifadelerini kullandı. Beyaz Saray, Trump’ın Orta Doğu’daki durumu gerekçe göstererek Kanada’daki G7 Zirvesi’nden erken ayrıldığını açıkladı.
- İsrail Savunma Kuvvetleri (IDF), Pazartesi günü yaptığı açıklamada, İran’ın gece boyunca düzenlediği saldırılarda sekiz İsrailli sivilin hayatını kaybettiğini bildirdi. Böylece Cuma gününden bu yana çatışmalarda ölen İsraillilerin sayısı 24’e yükseldi
- IDF sözcüsü Tuğgeneral Effie Defrin, İran’ı “nüfus merkezlerini hedef almakla” suçladı. Saldırıların etkisi, ülkenin merkez bölgeleri ile kuzeydeki Hayfa liman kentinde yoğun şekilde hissedildi.
- Öte yandan İsrail, Pazar günü İran’a karşılık vererek enerji üretim tesisleri ve fabrikaları hedef aldı. Tahran sakinleri, saldırıların şimdiye kadarki en yoğun bombardıman dalgası olduğunu aktardı.IDF ayrıca, İran’ın orta kesimindeki İsfahan kentinde yaklaşık 100 askeri hedefin vurulduğunu duyurdu. Sosyal medya görüntüleri ve İran devlet medyasına göre saldırılar, havaalanları ile polis karakollarını da kapsadı.
- İran Sağlık Bakanlığı Sözcüsü Hossein Kermanpour, İsrail’in Cuma günü başlattığı askeri operasyonlar sonucunda ülkede en az 224 kişinin öldüğünü açıkladı.
- ABD’nin eski Başkanı Donald Trump ise Pazar günü gazetecilere yaptığı açıklamada, “İran ve İsrail arasındaki gerilimi azaltacak bir anlaşmanın zamanı geldi” dedi, ancak “bazen savaşmak zorunda kalırlar” ifadelerini de kullandı.
- Uluslararası Atom Enerjisi Ajansı (IAEA) Başkanı Rafael Mariano Grossi, Pazartesi günü yaptığı açıklamada, İran’ın Natanz uranyum zenginleştirme tesisinin yeraltı bölümlerine doğrudan bir saldırı izi tespit edilmediğini ancak diğer bölümlerde hasar meydana geldiğini belirtti.
21:39
İsrail’den Tahran’a Nokta Atışı: İran’a Ait İki F-14 Savaş Uçağı İHA Saldırısıyla Vuruldu
İsrail Savunma Kuvvetleri (IDF), Tahran’daki bir havaalanında bulunan iki İran F-14 Tomcat savaş uçağının, İsrail Hava Kuvvetleri’ne (IAF) ait bir insansız hava aracı tarafından imha edildiğini duyurdu.
Açıklama, IDF Sözcüsü Tuğgeneral Effie Defrin tarafından düzenlenen basın toplantısında yapıldı. Defrin, operasyonun yüksek hassasiyetle gerçekleştirildiğini ve görüntülerin kamuoyuyla paylaşıldığını belirtti.
Tarihi F-14’ler İsabet Aldı
ABD tarafından 1979’daki İslam Devrimi öncesinde İran’a tedarik edilen F-14 Tomcat’lar, hâlen aktif kullanımda olan son birkaç uçak arasında yer alıyor. İsrail’in bu hava operasyonuyla İran’ın nadir envanterindeki kritik platformlardan ikisinin imha edildiği bildiriliyor. Bu gelişme, bölgede süren hava çatışmalarının boyutunu ve hedeflerin niteliğini gözler önüne seriyor.
İsrail ordusu, yalnızca F-14’lerin vurulduğu saldırının değil, İranlı askerlerin İsrail’e insansız hava aracı fırlatmaya hazırlandığı anlara yönelik düzenlenen hava saldırısının da görüntülerini yayınladı. Bir diğer videoda ise İran’ın insansız hava aracı sistemlerini sakladığı konteynerlerin hedef alındığı operasyon anı yer alıyor.
IDF ayrıca geçtiğimiz günlerde Tahran’daki İran devlet televizyonu binasına düzenlenen saldırının da görüntülerini paylaşmıştı. Bu saldırılar, İsrail’in İran’ın başkentinde yürüttüğü yüksek hassasiyetli ve hedef odaklı askeri operasyonların şeffaf bir şekilde uluslararası kamuoyuna sunulduğunu gösteriyor.
18:21
İsrail İran Devlet Televiyonunu Vurdu
İsrail güçlerinin kısa bir süre önce İran devlet televizyonu IRIB’nin Tahran’daki ofislerini hedef aldığı bildirildi. Saldırı sırasında, televizyonun canlı yayını sunucu Sahar Emami’nin stüdyodan kaçarken görüldüğü sırada aniden kesildi.
Sunucu Sahar Emami, İran’da devlet televizyonunun en tanınan yüzlerinden biri..
Saldırının İran’daki medya dünyasında şok etkisi oluşturduğu belirtildi.
İran’da yabancı medya kuruluşlarının büyük ölçüde yasaklı. Halkın büyük bölümü yabancı medya kanallarına erişmekte zorluk çekiyor. Bu nedenle IRIB, genel halk için en erişilebilir yayın organı olarak biliniyor.
Saldırının medya ve iletişim altyapısını doğrudan hedef alması, bilgi savaşı boyutunun da açık bir göstergesi olarak değerlendiriliyor.
17:35
WSJ: İran, Arap Aracılar Yoluyla ABD ve İsrail’e Müzakere Mesajı Gönderdi
The Wall Street Journal, Pazartesi günü yetkililere dayandırdığı haberinde, İran’ın Arap ülkeleri aracılığıyla ABD ve İsrail’e düşmanlıkların sona ermesini ve nükleer müzakerelerin yeniden başlamasını istediğini bildirdiğini aktardı.
Habere göre, İranlı yetkililer, Arap muhataplarına ABD’nin çatışmalara doğrudan katılmaması durumunda müzakere masasına dönmeye açık olduklarını belirtti.
Tahran yönetiminin İsrail’e gönderdiği mesajlarda ise, şiddetin kontrol altında tutulmasının her iki tarafın da çıkarına olacağı vurgulandı.
Ayrıca İran’ın, eğer ABD ile müzakerelerin yeniden başlama ihtimali kalmazsa, nükleer programını hızlandırabileceği ve savaşın kapsamını genişletebileceği yönünde uyarılarda bulunduğu bildirildi.
Haberde belirtilen bu iddialar, Reuters tarafından henüz bağımsız olarak doğrulanamadı.
16:45
Netanyahu: Tahran halkı şehri terk etmeli
İsrail Başbakanı Benjamin Netanyahu, daha önce IDF Sözcüsü tarafından yapılan açıklamaları yineleyerek, “İsrail, Tahran semalarını kontrol altında tutuyor” dedi. Netanyahu, İsrail’in Tahran halkına şehri terk etmeleri gerektiği yönünde açık bir mesaj verdiğini söyledi.
Netanyahu, İsrail Savunma Bakanı Yoav Gallant ve Genelkurmay Başkanı Korgeneral Eyal Zamir ile birlikte Tel Nof Hava Üssü’nü ziyaret etti. Burada yaptığı açıklamada, “Bu, yürüttüğümüz tüm operasyonlar bir dönüm noktasıdır” ifadelerini kullandı.
Netanyahu, İsrail’in İran’ın nükleer ve balistik füze tehditlerini ortadan kaldırma hedefinde “ulaşma noktasına geldiğini” belirtti.
Netenyahu, “Tahran semalarını kontrol altına aldığımızda, İran’ın suç rejiminin vatandaşlarımıza yönelik saldırılarına karşılık veriyor, onların hedeflerini vuruyoruz. İran, kadın ve çocuklarımızı hedef alırken; biz rejimin altyapısını hedef alıyoruz” dedi.
İsrail Başbakanı ayrıca, İsrail’in Tahran halkına şehri terk etmeleri gerektiği yönünde açık bir mesaj verdiğini söyledi.”uğunu da ekledi.
15:01
Orta Doğu Gerginliği: ABD Yakıt İkmal Uçaklarını Avrupa’ya Sevk Etti
ABD ordusu, Orta Doğu’da artan gerginlikler karşısında Başkan Donald Trump’a daha geniş bir askeri seçenek yelpazesi sunmak amacıyla Avrupa’ya çok sayıda yakıt ikmal uçağı sevk etti.
İsrail’in sınırlı tanker kapasitesi, özellikle İran’a yapılacak derin menzilli operasyonlarda büyük bir zafiyet oluşturuyor. Elinde yalnızca yedi kadar eski Boeing 707 tanker bulunan İsrail, yoğun sorti temposunu uzun süre sürdüremiyor. ABD ise bu açığı, geniş tanker filosu sayesinde telafi edebilir.
Bu destek, İsrail’in sığınak delici mühimmatlarını etkin şekilde hedefe ulaştırmasına, savaş uçaklarının daha uzun süre İran hava sahasında kalmasına ve İran’ın balistik füzelerini havada imha etme yeteneğinin artırılmasına olanak tanır. Böyle bir destek, ABD’nin doğrudan savaşa katılmadan, etkili biçimde destek sağlamasına imkan sunar.
Washington’un İsrail’in yanında doğrudan savaşta yer alabileceğini ima ediyor. Özellikle İran’ın ABD üslerine veya çıkarlarına yönelik saldırıları artarsa, ABD’nin müdahalesi kaçınılmaz hale gelebilir. Tankerlerin önden pozisyonlandırılması, sürpriz bir angajman anında ABD hava unsurlarının kesintisiz görev icra etmesine olanak tanır.
İran’ın Hürmüz Boğazı’nı kapatma yönünde bir hamlesi, sadece İsrail değil, küresel enerji güvenliği açısından da büyük bir tehdit. Bu durumda ABD öncülüğünde çok uluslu bir SEAD/DEAD operasyonu başlatılması gündeme gelebilir. Bu tür bir müdahale, gemisavar füzelerin ve mobil rampaların hedef alınmasını da içereceğinden, devamlı havada kalma ve keşif yeteneği sağlayacak tanker desteği kritik rol oynar.
ABD, İsrail’e ek savaş uçağı, ekipman veya özel birlikleri sevk etmek üzere bölgeye hava köprüsü kurma hazırlığında olabilir. Bu aynı zamanda, derin nüfuz yeteneğine sahip B-2 bombardıman uçaklarının görevlerini desteklemek için kritik bir adım olabilir.
B-2’lerin, İran’ın nükleer tesislerini hedef alan olası bir baskın için tek uygun konvansiyonel platform olduğu düşünülüyor. Bu tür bir operasyonun başarısı, önceden hazırlanmış tanker rotalarına bağlı olabilir.
Bu tanker hareketliliği; İsrail-İran krizinin önümüzdeki günlerde yeni bir evreye taşınabileceğinin işareti olarak okunuyor. ABD’nin doğrudan askeri çatışmadan uzak kalmaya çalıştığı bilinse de, lojistik hazırlıkların seviyesi, her türlü senaryo için hazır olunduğunu gösteriyor.
ABD, İran-İsrail Gerilimi Sürerken USS Nimitz’i Orta Doğu’ya Gönderdi
ABD Donanması’nın en güçlü uçak gemilerinden biri olan USS Nimitz, Vietnam’a planlanan liman ziyaretini iptal ederek rotasını Orta Doğu’ya çevirdi. Kararın, İsrail ile İran arasında tırmanan hava saldırılarının dördüncü gününde alınması dikkat çekti.
Marine Traffic verilerine göre, uçak gemisi 16 Haziran günü GMT 13:45’te Malakka Boğazı’nı geçerek Hint Okyanusu’na doğru ilerlemeye başladı. Bu hamle, bölgede olası bir geniş çaplı çatışmayı caydırma amacı taşıyor.
Vietnam Ziyareti İptal Edildi: Pentagon’dan “Acil Operasyonel Gereklilik” Gerekçesi
Fransız haber ajansı AFP’ye konuşan Vietnamlı bir yetkili, USS Nimitz’in 19-23 Haziran tarihleri arasında Vietnam’ın Da Nang limanına yapması planlanan ziyaretin iptal edildiğini doğruladı. Gemiye 20 Haziran’da yapılması planlanan resmi resepsiyon da iptal edildi. ABD Büyükelçiliği, etkinliğin “acil operasyonel gereklilik” nedeniyle iptal edildiğini içeren Pentagon açıklamasını taraflara iletti.
İsrail ile İran arasında devam eden karşılıklı saldırılar, dördüncü gününde de hız kesmeden sürdü. Uluslararası toplum, taraflara itidal çağrısı yaparken, bölgede kalıcı bir ateşkesin ne zaman sağlanacağı henüz netlik kazanmış değil. ABD’nin USS Nimitz hamlesi, tansiyonun düşmesinden çok caydırıcılığın artırılmasına odaklı bir sinyal olarak yorumlanıyor.
14:54
İngiltere, Orta Doğu’daki Askeri Varlığını Güçlendiriyor
İngiltere Başbakanı Keir Starmer, İsrail ile İran arasındaki gerilimin tırmanması üzerine, Birleşik Krallık’ın Orta Doğu’daki askeri varlığının artırıldığını açıkladı.
G7 Zirvesi kapsamında Kanada’da gazetecilere konuşan Starmer, “acil durum desteği” kapsamında bölgeye ek Eurofighter Typhoon savaş uçakları ve yakıt ikmal uçaklarının sevk edildiğini belirtti.
İngiltere’nin Kraliyet Hava Kuvvetleri (RAF) halihazırda Orta Doğu’da IŞİD’e karşı yürütülen Operasyon Shader kapsamında aktif görev yapıyor. Nisan 2024’te, İran tarafından fırlatılan bazı insansız hava araçlarını İsrail hava sahasında vurarak önleyen RAF Typhoon jetleri, dönemin Başbakanı Rishi Sunak tarafından da teyit edilmişti.
RAF, Kıbrıs, Katar, Birleşik Arap Emirlikleri (BAE) ve Umman gibi önemli üslerden operasyonlarını sürdürüyor. Bunun yanı sıra, İngiliz Kraliyet Donanması’nın Orta Doğu’daki ana operasyon üssü, Bahreyn’de bulunuyor.
Uzmanlara göre İngiltere, hem bölgesel istikrarın korunması hem de müttefik İsrail’in güvenliğinin sağlanması amacıyla askeri caydırıcılığını artırma yoluna gidiyor
14:45
IDF, Gazze’den Çekilen Birlikleri Ürdün ve Mısır Sınırına Konuşlandırdı
İsrail Savunma Kuvvetleri (IDF), İran ile devam eden çatışmalar kapsamında bazı birliklerini Gazze Şeridi’nden çekerek, Mısır ve Ürdün sınırlarına yeniden konuşlandırdığını açıkladı.
Askeri yetkililere göre, İran’la yaşanan gerilimlerin ardından paraşütçü ve komando birliklerinden oluşan seçkin 98. Tümen, Gazze’nin Han Yunus bölgesinden çekildi. Bu birlikler başka bir göreve yönlendirilirken, hâlihazırda dört IDF tümeni Gazze’de operasyonlarını sürdürüyor. Şeritte hâlâ on binlerce İsrail askeri görev yapıyor.
IDF, Gazze’deki operasyonlarının devam ettiğini ve Hamas militanlarına yönelik saldırıların sürdüğünü belirtti. Açıklamada, yer altı tüneller dâhil olmak üzere terör altyapısının yok edilmeye çalışıldığı ve Gazze sınırındaki savunma hatlarının güçlendirildiği ifade edildi.
Ürdün sınırında ise askeri varlığın üç katına çıkarıldığı bildirildi. Bu kapsamda yeni kurulan 96. “Gilad” Tümeni, Ürdün sınırının kuzeyine konuşlandırılırken, 80. “Edom” Tümeni hem güney sınırını hem de Mısır sınırındaki birlikleri takviye etti.
IDF ayrıca, İsrail’in kuzeyinde Lübnan ve Suriye kaynaklı olası tehditlere karşı savunma pozisyonlarını korumaya devam ettiğini duyurdu.
12:56
IAEA: İran Nükleer Tesislerinde Yeni Hasar Tespit Edilmedi
Birleşmiş Milletler’e bağlı Uluslararası Atom Enerjisi Ajansı’nın (IAEA) Başkanı Rafael Mariano Grossi, İsrail’in İran’ın nükleer programını hedef alan saldırılarının ardından Natanz ve Fordo nükleer tesislerinde ek bir hasar tespit edilmediğini açıkladı.
Reuters’a konuşan Grossi, daha önce İran’ın üç zenginleştirme tesisinden en küçüğü olan Natanz’daki yer üstü pilot tesisin tahrip edildiğini doğruladı. Ancak, Natanz’ın yer altına inşa edilen büyük zenginleştirme tesisinde doğrudan fiziksel bir saldırı izine rastlanmadığını, buna rağmen elektrik güç kaynağının devre dışı kaldığını ve bu durumun santrifüj sistemlerine zarar vermiş olabileceğini belirtti.
Fordo’daki, dağın içine kazılmış zenginleştirme tesisinde ise herhangi bir hasara rastlanmadı.
Grossi, IAEA’nın 35 üyeden oluşan Yönetim Kurulu’nun olağanüstü toplantısında yaptığı konuşmada şu ifadeleri kullandı:“Cuma günü yer üstündeki Pilot Yakıt Zenginleştirme Tesisi’ne yönelik saldırıdan bu yana, Natanz Yakıt Zenginleştirme Tesisi’nde ek bir hasar tespit edilmedi.”
Ayrıca, İsrail’in Cuma günü hedef aldığı İsfahan’daki nükleer kompleksle ilgili detayları da paylaştı. Saldırının; merkez kimya laboratuvarı, uranyum dönüşüm tesisi, Tahran reaktör yakıt üretim tesisi ve inşaat halindeki UF4 (uranyum tetraflorür) işleme tesisini kapsadığını bildirdi.
Grossi, ajansın İran’daki varlığını sürdürdüğünü belirterek, İran’ın Nükleer Silahların Yayılmasını Önleme Anlaşması (NPT) kapsamındaki yükümlülükleri doğrultusunda, güvenlik koşulları elverdiği sürece denetimlerin devam edeceğini vurguladı.
12:11
İsrail, Tahran Hava Sahasında Kontrolü Ele Geçirdi: 100 Füze Rampası Vuruldu
İsrail Savunma Kuvvetleri (IDF) Sözcüsü Emanuel Fabian’ın açıklamasına göre, İsrail Hava Kuvvetleri (IAF), İran’ın başkenti Tahran üzerinde “tam hava üstünlüğü” sağladı. Açıklamaya göre, İran’a ait 100’den fazla balistik füze rampası imha edildi.
IDF Sözcüsü Tuğgeneral Effie Defrin, düzenlediği basın toplantısında, IAF’nin İran’ın balistik füze fırlatıcılarının üçte birini etkisiz hale getirdiğini ve İran’ın İsrail’e yönelik saldırılarının büyük bölümünün engellendiğini belirtti.
Defrin’in verdiği bilgilere göre, Pazar gecesi ile Pazartesi sabahı arasında İran tarafından İsrail’e toplam 65 balistik füze ve onlarca insansız hava aracı (İHA) fırlatıldı. Çoğu önlense de, üç füzenin isabet etmesi sonucu sekiz kişi hayatını kaybetti.
IDF ayrıca, İran’ın gece boyunca İsrail’e en az bu sayının iki katı kadar füze fırlatmayı planladığını ancak 20 balistik füzenin, henüz fırlatılmadan önce İran topraklarında eş zamanlı operasyonlarla hedef alındığını duyurdu.
Operasyonlara yaklaşık 50 savaş uçağı ve insansız hava aracı katıldı. Bu unsurlar, İran’daki füze depolama tesislerini ve füze fırlatma hazırlığı yapan askerî birliklerin bulunduğu komuta merkezlerini tespit ederek vurdu.
10:12
İsrail Donanması, Yeni Hava Savunma Sistemiyle 8 İHA’yı Düşürdü
İsrail Savunma Kuvvetleri (IDF), İran’dan İsrail’e fırlatılan sekiz insansız hava aracının (İHA), gece boyunca İsrail Donanması’na ait füze korvetleri tarafından başarıyla önlendiğini duyurdu.
Açıklamada, bu operasyon sırasında yeni bir deniz konuşlu hava savunma sisteminin ilk kez kullanıldığı belirtildi.
IDF’ye göre bazı İHA’lar, İsrail Donanması’nın Sa’ar 6 sınıfı korvetlerine entegre edilen BARAK MX hava savunma sisteminin bir parçası olan LRAD önleme füzeleri ile etkisiz hale getirildi.
Ayrıca, Cuma günü başlayan çatışmalardan bu yana Donanma birimlerinin toplamda İran kaynaklı yaklaşık 25 İHA’yı başarıyla engellediği bildirildi.
BARAK MX, İsrail Havacılık ve Uzay Sanayii (IAI) tarafından geliştirilen bir hava ve füze savunma sistemidir. Bu sistem, uçaklar, helikopterler, İHA’lar, seyir füzeleri ve balistik füzeler gibi çeşitli tehditlere karşı kapsamlı koruma sağlar. Hem kara hem de deniz platformlarında kullanılabilir, bu da onu çok yönlü bir çözüm haline getirir.
Sistem, farklı menzillerde üç interceptor (araç) içerir, Barak MR: 35 km menzil, Barak LR: 70 km menzil ve Barak ER: 150 km menzile sahip. Ağırlığı 275 kg, maksimum hızı Mach 3’e ulaşabilir ve 360 derece kapsama alanı sunar.
BARAK MX, Hindistan, Azerbaycan, Fas, Güney Kıbrıs ve Slovakya gibi ülkelerde kullanılmaktadır. Örneğin, Slovakya 2025 sonunda teslimat beklerken, Fas 2023’te ilk teslimatlarını aldı.
BARAK MX, Barak 8’in geliştirilmiş bir versiyonudur. Barak 8, İsrail ve Hindistan’ın Savunma Araştırma ve Geliştirme Kuruluşu (DRDO) tarafından ortaklaşa geliştirilmiştir, ancak BARAK MX tamamen IAI tarafından geliştirilmiştir ve yalnızca IAI tarafından üretilir. Barak 8’in üretimi, IAI ve Hindistan’daki çeşitli savunma şirketleri (örneğin, Bharat Dynamics Limited, Kalyani Rafael Advanced Systems, Tata Advanced Systems) tarafından gerçekleştirilir. Sistem, hem deniz hem de kara platformları için optimize edilmiştir ve geleceğe yönelik tehditlere karşı uyarlanabilirliğiyle dikkat çeker.
İran’dan İsrail’e Füze Yağmuru: Tel Aviv ve Hayfa Vuruldu
İran, Pazartesi günü şafak vakti Tel Aviv ve Hayfa’ya düzenlenen füze saldırılarında “yeni bir yöntem” kullandıklarını açıkladı. İsrail cuma gününden bu yana ölü sayısının 18’e ulaştığını açıkladı. Gece boyunca süren bombardımanda ise en az 100 kişi yaralandı. İran Sağlık Bakanlığı ise, İsrail saldırılarında ülkede en az 224 kişinin öldüğünü ve bu kişilerin %90’ının sivil olduğunu açıkladı.
Bu saldırılar, G7 Zirvesi öncesinde küresel liderler arasında bölgesel bir savaş endişesini artırdı. İran’ın füzeleri, Tel Aviv ve Hayfa’daki birçok yerleşim bölgesini vurdu, binalar yıkıldı, camlar patladı. İsrail’in ulusal acil durum servisi, saldırılarda en az 5 kişinin hayatını kaybettiğini, Cuma gününden bu yana ölü sayısının 18’e ulaştığını açıkladı. Gece boyunca süren bombardımanda ise en az 100 kişi yaralandı.
Saldırıların, İsrail’in İran’ın nükleer ve balistik füze programlarına yönelik başlattığı operasyonlara bir misilleme olduğu belirtildi. Hayfa’da yaklaşık 30 kişinin yaralandığı bildirildi; liman yakınındaki bir elektrik santralinde ise yangın çıktı. İlk müdahale ekipleri olay yerlerinde yoğun arama kurtarma çalışmaları yürüttü.
Tel Aviv üzerinde birçok füze görülürken, şehirde ve Kudüs’te patlamalar duyuldu. Saldırılardan bazıları ABD’nin Tel Aviv Büyükelçiliği’ne yalnızca birkaç yüz metre uzaklıktaki oteller ve yerleşim alanlarını da etkiledi. Büyükelçilik binasında hafif hasar meydana gelirken, personel arasında can kaybı yaşanmadı.
Füzeler, popüler Carmel Pazarı’nın yakınlarına ve bar-restoranların yoğun olduğu alanlara da isabet etti. Petah Tikva’da bir yerleşim caddesi ile ultra Ortodoks Yahudi şehri Bnei Brak’taki bir okul da vuruldu.
İran’dan ‘Yeni Yöntem’ Vurgusu
İran Devrim Muhafızları, son saldırılarda İsrail’in çok katmanlı hava savunma sistemlerinin “birbirini hedef almasına” neden olan yeni bir taktik kullandıklarını ve bu sayede çok sayıda hedefi başarıyla vurduklarını açıkladı.
İsrail Savunma Kuvvetleri olayla ilgili yorum yapmazken, Savunma Bakanı İsrail Katz, “Tahran’ın diktatörü artık sivilleri hedef alan bir katile dönüştü. Bunun bedelini ödeyecekler,” dedi.
İran Sağlık Bakanlığı ise, İsrail saldırılarında ülkede en az 224 kişinin öldüğünü ve bu kişilerin %90’ının sivil olduğunu açıkladı. İsrail ise Pazartesi sabahı İran Devrim Muhafızları ve orduya ait komuta merkezlerini yeniden vurduğunu duyurdu.
G7 Zirvesi Gölgesinde Savaş Gündemi
Kanada’nın Rocky Dağları’nda toplanan G7 liderlerinin gündeminde, İran-İsrail gerilimi ilk sırada yer alıyor. Almanya Başbakanı Friedrich Merz, İran’ın nükleer silah geliştirmesini önlemenin, İsrail’in kendini savunma hakkını korumanın ve çatışmanın tırmanmasını engellemenin öncelikli hedefleri olduğunu söyledi.
ABD Başkanı Donald Trump ise, “Anlaşma zamanı geldiğini düşünüyorum. Bazen insanlar savaşmadan önce kavga etmek zorunda kalır,” diyerek diplomasi çağrısı yaptı.
Petrol Yükseliyor, Piyasalar Tedirgin
Brent petrol fiyatları, Asya piyasalarında %0,5 artış gösterdi. Ballast Rock Private Wealth analisti Jim Carroll, “Bu şu anlık bir petrol hikâyesi, hisse senedi değil” değerlendirmesinde bulundu.
Trump, İsrail’in Hamaney Planını Veto Etti
Washington kaynaklarına göre, Trump yönetimi, İsrail’in İran’ın dini lideri Ayetullah Ali Hamaney’e yönelik suikast planını veto etti. İsrail Başbakanı Netanyahu ise bu iddialara ilişkin olarak, “Hiç yaşanmamış konuşmalar hakkında yorum yapmam” ifadelerini kullandı.
Netanyahu, İsrail’in İran’daki üst düzey askeri komutanlıkları hedef alan sürpriz saldırısının kampanyanın yalnızca başlangıcı olduğunu ve operasyonların artarak süreceğini açıkladı.
İran ise misilleme olarak “cehennemin kapılarını açacağız” açıklaması yaptı.
Trump’tan İran’a Uyarı
ABD Başkanı Trump, İsrail’in saldırılarını desteklediğini belirtti ancak İran’ın ABD hedeflerini vurmaması konusunda açık uyarılarda bulundu. ABD’li yetkililer, İran’dan gelen füzelerin önlenmesinde Amerikan ordusunun da rol oynadığını doğruladı.
Trump, İran’ın nükleer programına ciddi kısıtlamalar getirmesi halinde çatışmanın sona erebileceğini belirtti. İran ise programının barışçıl amaçlarla yürütüldüğünü savunmaya devam ediyor.
İran Cumhurbaşkanı Masoud Pezeshkian, parlamentoda yaptığı konuşmada, nükleer silah üretme niyetlerinin olmadığını ancak barışçıl nükleer enerji faaliyetlerine devam edeceklerini belirtti.
