GA-ASI firması (General Atomics Aeronautical Systems, Inc.), Gray Eagle Extended Range (GE-ER) İnsansız Hava Sistemi’nin Ocak 2025’te PLEO (Proliferated Low Earth Orbit) uydu takımyıldızını kullanarak bir dizi testten geçtiğini duyurdu.
ABD Ordusu tarafından ihale edilen testlerde GE-ER’in gelişmiş iletişim, navigasyon ve veri yönetimi kabiliyetlerini değerlendirmeye yönelikti.
İlk testler, iki GE-ER uçuşu ve PLEO ile yapılan çeşitli yer testlerini kapsadı. Bu süreçte, temel hava aracı kontrol işlevleri, sensör ve iletişim sistemleri gibi kritik operasyonlara odaklanıldı. GA-ASI şirketi, bu denemelerin ardından daha kapsamlı testler ve tüm uçuş rejimini kapsayan operasyonlar planladığını belirtti.
Gray Eagle 25M’nin Teknik Özellikleri
GA-ASI, test edilen uçağı ABD Ulusal Muhafız Ordusu’nun Haziran 2024’te sipariş ettiği GE 25M (Gray Eagle 25M) modeli olarak tanımladı. GE 25M, ABD Ordusu’nun Çok Alanlı Operasyonlar ihtiyaçlarına özel olarak geliştirilmiş, yükseltilmiş bir Gray Eagle versiyonudur.
GE 25’in en önemli güncellemeleri şöyledir:
- 200 beygir gücünde HFE 2.0 ağır yakıt motoru (GE-ER’de kullanılan 180 beygirlik motorun yerine düşünülüyor).
- Eagle Eye çok modlu radar (Hareketli hedef göstergesi sağlayarak Algılama, Tanımlama, Konumlandırma ve Raporlama – DILR görevlerini destekler).
- AI-ML (Yapay Zeka – Makine Öğrenimi) yetenekleri.
- Modüler Açık Sistem Yaklaşımı (MOSA) ile dizüstü bilgisayar tabanlı yer kontrol istasyonu (Taşınabilirliği artırır ve seferi operasyonlara uygun hale getirir).
- PLEO uydu takımyıldızının hızlı entegrasyonunu destekleyen açık mimari.
GE 25M’nin gelişmiş MOSA mimarisi, elektronik tehditlere karşı dayanıklılığı artırırken zorlu coğrafyalarda daha etkili operasyon yapılmasını sağlıyor.
PLEO Uydu Takımyıldızı ve GE 25M Entegrasyonu
GA-ASI firması, Gray Eagle’ın GEO (Jeostatik Dünya Yörüngesi), LEO (Alçak Dünya Yörüngesi) ve PLEO takımyıldızlarından yararlanabilen tek ABD Ordusu İnsansız Hava Aracı olduğunu belirtti. PLEO sistemleri, iletişim, veri aktarımı, optik keşif ve füze takibi gibi kritik görevlerde esneklik ve yüksek performans sunuyor.
PLEO ve GE 25M’nin entegrasyonu, büyük teknik zorluklar veya uzun geliştirme süreçleri olmadan gerçekleştirildi. Bu entegrasyon şu avantajları sağlıyor:
- Standartlaştırılmış arayüzler ve protokoller sayesinde hızlı ve sorunsuz entegrasyon.
- Gelişmiş veri bağlantıları ve modüler sistemler.
- Daha uzun menzilli sensörler ve sıkışmaya karşı dayanıklı navigasyon.
- İleri Birlik Hattı’nın (FLOT) yüzlerce kilometre ötesinde etki sağlayabilme.
GA-ASI Ordu Programları Başkan Yardımcısı Don Cattell, “PLEO entegrasyonu ve uçuş testleri, mevcut GE-ER açık mimarisinin başarısını kanıtlamaktadır” dedi ve Çok Alanlı Operasyonlarda platformun hayatta kalabilirliği ile görev başarısı için kritik önem taşıdığını vurguladı.
Çoğaltılmış Alçak Dünya Yörüngesi (PLEO) Uydularının Rolü
PLEO takımyıldızı, geleneksel GEO uydu ağlarına daha düşük gecikme süresi ve yüksek bant genişliği gibi avantajlar sunarak daha esnek bir alternatif sağlıyor. Defense Scoop’a göre, LEO takımyıldızları geleneksel SATCOM sistemlerine kıyasla çok daha fazla bant genişliği sunarak 200 megabayt veya daha yüksek veri hızlarına ulaşabiliyor.
ABD Uzay Kuvvetleri, PLEO’yu Taşıma ve İzleme Katmanı olmak üzere iki ana bölümde sınıflandırıyor:
- Taşıma Katmanı: Esnek, düşük gecikmeli bir iletişim ağı sağlar.
- İzleme Katmanı: Füze algılama ve takibini gerçekleştirir.
Tranche 1 aşamasında 126’sı Taşıma Katmanı’nda olmak üzere toplam 158 uydu planlandı. Ancak, Uzay Savunma Ajansı (SDA), 5 Mart’ta Breaking Defense’e yaptığı açıklamada, Tranche 1 ağının Eylül 2024’te başlaması planlanan fırlatmasının geciktiğini duyurdu. Gecikmenin en önemli nedenleri arasında Optik İletişim Terminalleri (OCT) üretiminde yaşanan sorunlar ve NSA’nın şifreleme cihazları onayı sürecindeki aksaklıklar yer alıyor.
Gray Eagle 25M, PLEO uydu sistemleri ile birleşerek ABD Ordusu’nun gelecekteki insansız hava operasyonlarında devrim yaratabilecek bir platform haline geliyor. Daha güçlü motor, yapay zeka destekli sensörler, MOSA tabanlı modüler kontrol sistemleri ve gelişmiş veri bağlantıları sayesinde operasyonel esneklik ve güvenilirlik maksimum seviyeye çıkıyor.
GA-ASI, PLEO takımyıldızının hızlı entegrasyonu ile Gray Eagle 25M’nin modern savaş ortamındaki etkinliğini artıracağını ve onu Ordu envanterindeki en dayanıklı İnsansız Hava Aracı platformu haline getireceğini belirtiyor.
ARKA PLAN BİLGİ
PLEO (Proliferated Low Earth Orbit – Çoğaltılmış Alçak Dünya Yörüngesi), Alçak Dünya Yörüngesi (LEO) içinde yer alan geniş kapsamlı bir uydu takımyıldızıdır. Geleneksel GEO (Jeostatik Dünya Yörüngesi) uydularına kıyasla daha fazla sayıda ve daha küçük olan bu uydular, yüksek bant genişliği, düşük gecikme süresi ve yedeklilik avantajları sunar.
PLEO’nun Temel Özellikleri ve İşlevleri
- Yüksek Bant Genişliği: Geleneksel askeri SATCOM (uydu iletişim sistemleri) yeteneklerinden çok daha fazla veri kapasitesine sahiptir. 200 Mbps ve üzeri hızlar sağlayabilir.
- Düşük Gecikme Süresi: LEO’da (yaklaşık 500-1200 km yükseklikte) konumlandığı için GEO uydularına kıyasla çok daha düşük gecikme süreleri sunar.
- Güçlü Yedeklilik: Çok sayıda küçük uydu içerdiğinden, bir kısmı devre dışı kalsa bile sistem çalışmaya devam eder.
- Gelişmiş Veri Aktarımı: İstihbarat, keşif ve gözetleme (ISR), optik keşif, füze takibi gibi askeri görevlerde kullanılabilir.
- Elektronik Harp ve Karşı Önlemlere Dayanıklılık: Düşman saldırılarına karşı daha dirençlidir, çünkü çok sayıda uyduyu yok etmek düşman için daha maliyetli ve zor hale gelir.
PLEO’nun Askeri Kullanımı
PLEO, ABD Savunma Bakanlığı ve Uzay Kuvvetleri tarafından geliştirilen PWSA (Proliferated Warfighter Space Architecture – Çoğaltılmış Savaşçı Uzay Mimarisi) kapsamında önemli bir yer tutar. Bu sistem, ABD askeri operasyonları için güvenli ve sürekli iletişim sağlar.
PWSA’nın İki Ana Katmanı:
- Taşıma Katmanı: Güvenli ve düşük gecikmeli iletişim rölesi sağlayarak askeri birlikler arasındaki veri aktarımını güçlendirir.
- İzleme Katmanı: Füze tespiti ve takibi gibi kritik görevleri yerine getirir.
ABD Uzay Savunma Ajansı (SDA), PLEO tabanlı PWSA ağıyla 2024-2025 yılları arasında 158 uyduyu konuşlandırmayı planlıyor. Bu uyduların 126’sı iletişim için, 28’i füze uyarı sistemleri için, 4’ü ise gösteri amaçlı kullanılacak.
PLEO ve GA-ASI Gray Eagle 25M Entegrasyonu
- GA-ASI Gray Eagle 25M İHA’sı, PLEO uydu takımyıldızıyla entegre çalışabilen tek ABD Ordusu UAS’sidir.
- Bu entegrasyon, GE 25M’nin dünya çapında daha güvenilir ve kesintisiz veri bağlantısı kurmasını sağlar.
- Elektronik harp ve siber saldırılara karşı daha dirençli bir iletişim altyapısı sunar.
- Füze tehditlerini ve hedefleri daha hızlı tespit etmesine yardımcı olur.
PLEO, ABD’nin yeni nesil askeri uzay sistemleri içinde önemli bir yere sahiptir. Özellikle istihbarat, keşif, gözetleme (ISR) ve füze savunma sistemlerinde kritik bir rol oynar. Düşük maliyetli ve yüksek performanslı LEO uydularından oluşması, onu geleceğin en etkili askeri uydu sistemlerinden biri yapmaktadır.