Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin ve İran Cumhurbaşkanı Mesud Pezeşkiyan, uzun süredir beklenen Kapsamlı Stratejik Ortaklık Anlaşmasını bugün Kremlin’de düzenlenen bir törenle imzaladı.
Rus haber ajansı TASS’a göre bu anlaşma; savunma, terörle mücadele, enerji, finans, ulaştırma, sanayi, tarım, kültür, bilim ve mühendislik gibi pek çok alanı kapsıyor.
Putin, anlaşmaya ilişkin yaptığı açıklamada, “Bu çalışmanın tamamlanmış olmasından büyük memnuniyet duyuyorum. İş birliğimizin neredeyse tüm alanlarına yeni bir ivme kazandırma fırsatı yaratacak” dedi. Ayrıca Putin, “Nükleer enerji dahil büyük projelerimize devam ediyoruz. Enerji sektöründe yeni projeler ve lojistik alanında da olumlu beklentilerimiz var” ifadelerini kullandı.
Pezeşkiyan ise, “Rusya ile ikili ilişkilerimizin stratejik açıdan büyük öneme sahip ve kapsamlı olduğuna inanıyoruz. Güçlü görüşmelerimizi ve diyaloğumuzu sürdüreceğiz” dedi.
Savunma İşbirliğinde Yeni Dönem
2001 yılında Tahran ve Moskova arasında imzalanan 20 yıllık kapsamlı anlaşmanın süresinin dolmasının ardından, iki ülke bu kez daha geniş kapsamlı bir anlaşmaya imza attı. Yeni anlaşma, savunma iş birliği başta olmak üzere iki ülkenin stratejik ortaklığını daha da güçlendirmeyi hedefliyor.
Washington Post’un 2023 tarihli haberine göre İran, Rusya’ya Shahed intihar dronları ihraç etti ve bu dronların yerel üretimi için Moskova’da bir tesis açarak Ukrayna’daki operasyonlarda Rus güçlerine destek sağladı. Öte yandan, İran’ın S-300 gibi Rus yapımı hava savunma sistemlerini kullandığı biliniyor.
Center for a New American Security’nin Orta Doğu Güvenlik Programı Direktörü Jonathan Lord, “Rusya ve İran, daha ölümcül başıboş mühimmatlar geliştirmek ve bu mühimmatları üretmek için birlikte çalışıyor. Bu iş birliği, Rusya’nın Ukrayna’daki operasyonlarını ve İran’ın Orta Doğu’daki vekil gruplarını destekliyor” dedi.
Demokrasileri Savunma Vakfı’ndan kıdemli araştırmacı Behnam Ben Taleblu, anlaşmanın askeri ve güvenlik bağlarını derinleştireceğini, aynı zamanda nükleer ve uzay teknolojileri gibi stratejik alanlarda iş birliği yaratacağını öngördü. Taleblu, “Rusya ve İran, nükleer enerji ve uzay projelerinde ortaklık kurabilir” şeklinde konuştu.
İran, Lübnan’daki Hizbullah’ın İsrail operasyonlarıyla zayıflaması ve Suriye’deki Esad rejiminin isyancılar tarafından tehdit edilmesinin ardından destek için Moskova’ya daha fazla yöneliyor.
ABD Ulusal Güvenlik Danışmanı Jake Sullivan, ABD Barış Enstitüsü’nde yaptığı bir konuşmada, “İran, İslam Devrimi’nden bu yana en zayıf döneminde” ifadelerini kullandı. Bu durum, İran’ın Moskova ile stratejik ortaklığını daha da derinleştirmesinin bir nedeni olarak değerlendiriliyor.
