Türkiye, alçak dünya yörüngesi (LEO) üzerinden IoT iletişimi alanında kritik bir başarıya imza attı. ASELSAN tarafından geliştirilen LUNA-1 alçak yörünge IoT uydusu, SpaceX Falcon-9 roketi ile Transporter-15 görevi kapsamında başarıyla fırlatıldı ve ilk telemetri verileri Ankara’daki yer istasyonundan alındı.
Bu gelişme, Türkiye’nin uzay tabanlı haberleşme teknolojilerinde millî çözümler geliştirme kapasitesinin ve uzayda bağımsız iletişim altyapısı kurma hedefinin güçlü bir göstergesi olarak değerlendiriliyor.
UNA-1 / LUNA-1 uydusunun başarıyla devreye alınması, şu alanlarda kritik bir ilerlemeyi temsil ediyor:
- Uzay tabanlı haberleşme kabiliyetlerinin olgunlaşması
- LEO IoT teknolojilerinde millî tasarım, geliştirme ve entegrasyonun sağlanması
- Kritik altyapılarda dışa bağımlılığın azalması
- Gerçek zamanlı IoT hizmetleri için Türkiye merkezli yeni bir ekosistemin oluşması
“Uzayda attığımız her adım; savunma, tarım, enerji, ulaşım ve lojistik gibi birçok alanda ülkemize yeni stratejik kapasite kazandırıyor.” değerlendirmesi yapılırken, ASELSAN mühendisliğinin bu başarıdaki belirleyici rolüne dikkat çekildi.
LUNA-1: Milli IoT Uydu Ağına Giden Yolun İlk Uydusu
ASELSAN’ın açıklamasına göre:
- Uydu, taşıyıcı roketten ayrıldıktan sonra 510 km kutupsal senkron yörüngeye (SSO) yerleşti.
- Tüm alt sistemler — görev yükleri, uçuş bilgisayarı, haberleşme, yazılım, entegrasyon ve testler — tamamen ASELSAN mühendisliğiyle geliştirildi.
- İlk telemetri verileri başarıyla çözümlendi ve sistemin tam kapasite çalıştığı doğrulandı.
ASELSAN Genel Müdürü Ahmet Akyol, “Alçak yörünge IoT uydumuz LUNA-1 uzayda. LEO çözümlerine yönelik çalışmalarımıza hızla devam edeceğiz.” dedi.
LEO IoT: Küresel Bağlantıyı Dönüştüren Yeni Teknoloji
Düşük Dünya Yörüngesi IoT sistemleri, yüz milyonlarca hatta milyarlarca düşük güçlü sensörü dünyaya bağlamayı hedefliyor. Ancak bu teknolojinin görünen basitliğinin ardında karmaşık bir mühendislik dengesi bulunuyor.
Aşağıda, LEO IoT’nin perde arkasını anlamak için 4 kritik gerçek öne çıkıyor:
1. Uydu Sayısı Her Zaman Gerçek Zamanlı İletişim Demek Değildir
Swarm’ın 175 uyduya rağmen ortalama mesaj teslim süresi 39 dakika. Iridium’un yalnızca 66 uydulu çapraz bağlantılı ağı ise gerçek zamanlı iletişim sağlıyor.
Farkı belirleyen Takımyıldızının mimarisi, yani “daha çok uydu” değil, “daha akıllı bağlantı”. Görev kritik uygulamalar için mimari kalitesi, uydu sayısından çok daha önemlidir.
2. Küçük IoT Cihazı, 7 km/saniyeyle Giden Uyduya ‘Fizik Hesabı’ Yapıyor
LEO uydularının hızı nedeniyle oluşan Doppler kayması, küçük IoT cihazları için büyük bir problem.
Bu nedenle cihaz, sinyali göndermeden önce: Kendi konumunu, uydunun yörünge parametrelerini ve beklenen frekans kaymasını hesaplayıp sinyali bilinçli olarak “yanlış” frekansta gönderiyor. Bir toprak sensörü bile, saniye saniye fizik hesaplaması yapan bir mikro bilgisayar gibi çalışıyor.
3.NB-IoT mi LTE-M mi? Milyarlarca Cihazın Kaderini Belirleyen Seçim
Bu seçim, bir IoT projesinin maliyeti, kapsamı ve kullanım alanı dahil tüm iş modelini belirler.
| Özellik | NB-IoT | LTE-M |
|---|
| Hareket desteği | Yok — sabit cihazlar için | Var — hareketli cihazlar için |
| Cihaz maliyeti | Daha düşük | Daha yüksek |
| Küresel dolaşım | Çok zayıf | Güçlü roaming |
4. LEO IoT’nin “Gizli Patronu”: Uydunun Güç Bütçesi
LEO IoT uyduları yüksek bant genişliği yerine küçük veri paketlerini tercih ediyor. Sebep: Nano uyduların güç üretimi sınırlı, 32 taşıyıcı kanalda çalışma ~640 W gerektiriyor ve CubeSat platformları bu gücü sürekli sağlayamaz Bu yüzden operatörler bilinçli olarak kanal kapasitesini düşürür, ancak zamanlama sayesinde saniyede yüzlerce cihaza hizmet verebilirler. Sonuçta LEO IoT geniş bantla rekabet etmiyor; tam tersine kendi nişinde benzersiz.
Türkiye Uzay Tabanlı IoT’de Oyuncu Olmaya Hazır
LUNA-1’in fırlatılması ve ilk verinin alınması:
- Türkiye’yi LEO IoT pazarında rekabetçi bir aktör konumuna taşımaya,
- Millî IoT uydu ağının ilk adımını oluşturmaya,
- Savunma, enerji, tarım ve lojistik gibi sektörlere kesintisiz küresel veri erişimi sağlamaya
yönelik stratejik bir eşik niteliği taşıyor.
ASELSAN’ın Yeni Uzay (New Space) vizyonu doğrultusunda gelecek yıllarda LUNA uydu takımyıldızının genişletilmesi bekleniyor.
