Uzay Kuvvetleri, endüstriye orta menzilli füze savunması için kinetik enerjili uzay tabanlı önleyici (SBI) prototipleri konusunda resmi bir teklif talebi yayınlamayı planlıyor. Bu hamle, Eylül ayında başlatılan itki aşaması SBI programının ardından geliyor.
Perşembe günü yayımlanan ön duyuruya göre Space Systems Command (SSC), “birden fazla sabit fiyatlı Diğer İşlem Anlaşması (OTA)” kullanmayı ve “Rekabetçi” seçim süreçleri içeren bir model öngörüyor. Ancak duyuru, teknik ayrıntılar bakımından oldukça sınırlı. Metinde yalnızca, yörünge uçuşundaki düşman füzelerini vurmak için yönlendirilmiş enerji sistemleri yerine (hit-to-kill) sistemlerinin tercih edildiği vurgulanıyor.
SSC, teklif belgelerini almak isteyen firmaların 4 Aralık’a kadar başvuruda bulunması gerektiğini belirtiyor. Uygun bulunan firmalara ihale dokümanları gönderilecek ve program kapsamında ihaleyi kazanaların Şubat 2026’da duyurulması bekleniyor.
Orta Menzilli Uzay Tabanlı Savunmanın Potansiyeli
Orta menzilli önleyicilerden oluşacak bir uydu konstelasyonu, Uzay Kuvvetlerine ek bir savunma katmanı oluşturarak, itki aşamasındaki SBI’ların kaçırdığı düşman kıtalararası balistik füzelerini vurma imkânı sağlayabilir.
Ayrıca, bu konseptin fiziksel avantajları bulunuyor: Daha kısa angajman mesafesi ve atmosferik etkilerin olmaması sayesinde, önleyicilerin fırlatıldıktan hemen sonra hedefe yönelme kapasitesinin artması.
Teknik Zorluklar ve Riskler
Bununla birlikte sistemin belirgin dezavantajları da var. Düşman unsurlar, füze yörüngeye ulaştığında ortaya çıkan yalancı hedefler (decoys) kullanarak savunmayı zorlaştırabilir. Bu evrede, gerçek hedef artık parlama üretmediği için, aynı derecede sönük yalancı hedeflerle ayrıştırılması güçleşir. Bu durum, orta menzilli uzay tabanlı sistemlerin isabet oranını olumsuz etkileyebilir.
ARKA PLAN BİLGİ
Kinetik Enerjili Uzay Tabanlı Önleyici (SBI) Nedir?
SBI, uzayda konuşlandırılan ve tamamen kinetik enerjiyle çalışan bir füze önleme sistemi türüdür. Temel amacı, düşman balistik füzelerini uzayda, yani atmosfer dışındaki yörünge uçuşu sırasında vurup imha etmektir.
Bu sistemde patlayıcı bir savaş başlığı kullanılmaz. Hedef, çok yüksek hızla çarpılarak yok edilir. Bu, “hit-to-kill” yani vur-vur yöntemi olarak bilinir.
Bir ülke kıtalararası balistik füze (ICBM) fırlattığında:
- Füze atmosferi terk eder, uzaya çıkar.
- SBI uyduları bu füzeyi algılar.
- Yörüngedeki önleyicilerden biri füzeye doğru yüksek hızla manevra yapar.
- Savaş başlığı kullanmadan, tamamen kinetik çarpışmayla füzeyi parçalayıp yok eder.
İtki Aşaması SBI Programı Nedir?
- SBI (Space-Based Interceptor) → Uzay Tabanlı Önleyici sistemi.
- İtki aşaması programı → Bu önleyicilerin, düşman füzesini tam fırlatıldığı anda, motoru yanarken vurmasını hedefleyen programdır.
Yani programın amacı: “Düşman füzesini daha uzaya çıkmadan, motoru çalışırken yok etmek.”
Neden İtki Aşamasında İmha Etmek İstenir?
Bu aşamada:
- Füze kocaman bir IR (kızılötesi) hedef gibi parlar → tespit kolay
- Motor çalıştığı için manevra kapasitesi düşüktür → vurmak daha kolay
- Henüz yalancı hedef (decoy) bırakamaz → savunma daha net
- Savaş başlığı daha savunmasızdır
- Füze henüz hızına tam ulaşmamıştır
Bu yüzden ABD ve Uzay Kuvvetleri, füzeleri en erken aşamada yok edebilecek bir sistem geliştirmeye çalışıyor.
Space Systems Command (SSC), yani Uzay Sistemleri Komutanlığı, ABD Uzay Kuvvetleri’nin (U.S. Space Force) uzay teknolojileri, uydu sistemleri, füze uyarı altyapısı ve uzay tabanlı savunma projelerinden sorumlu ana tedarik ve geliştirme komutanlığıdır.SSC’nin merkezi Los Angeles Space Force Base (Eski: LA Air Force Base) El Segundo, Kaliforniya.
OTA (Other Transaction Agreement)
OTA, ABD Savunma Bakanlığı’nın (DoD) klasik, ağır ve bürokratik savunma sözleşmeleri yerine kullandığı esnek, hızlı ve daha az kural bağlı bir sözleşme türüdür.
