İspanya’nın en büyük savunma ve güvenlik fuarı olan Feindef 2025, sektördeki hızlı büyüme, yatırım artışı ve jeopolitik çalkantılar arasında kapılarını açtı. Feindef 2025’e yaklaşık 30 Türk firması katıldı. Kara, deniz, hava ve elektronik sistemleri kapsayan geniş ürün yelpazesiyle Türk savunma sanayi gücünü bir kez daha kanıtladı.
Rusya’nın Ukrayna’yı işgali, Orta Doğu’daki istikrarsızlıklar ve Donald Trump’ın NATO konusunda verdiği mesajlarla birlikte Avrupa Birliği, yumuşak gücünün sınırlarını gördü. Brüksel, üyelerini stratejik özerklik ve savunma kapasitesinin artırılması yönünde harekete geçirdi. Bu çağrı, İspanya’daki savunma firmalarının üretim kapasitesini hızla artırma baskısını beraberinde getirdi.
Fuar, dört salonda ve 66.000 m²’lik alanda düzenleniyor. 400 İspanyol şirketin yanı sıra 200 yabancı firma da yer aldı. 57 ülkeden askeri ve sivil heyetlerin katılımı bekleniyor. Ayrıca, tematik olarak gruplandırılmış 6.000 m²’lik yeni statik sergi alanı, organizasyona yenilik kattı. 100’den fazla medya kuruluşu akredite oldu, 35.000 profesyonelin katılımı öngörülüyor.
Yatırımlarla büyüyen İspanyol savunma sanayii, yapısal sorunlarla karşı karşıya. Özellikle Indra liderliğindeki kara sistemleri yeniden yapılanma sürecinde. Savunma Bakanlığı tarafından açıklanan yirmiden fazla yeni Özel Modernizasyon Programı (PEM), küçük ve orta ölçekli işletmelerde hem umut hem de belirsizlik yaratıyor. Sektör, bu programları sadece birkaç ay içinde hayata geçirme baskısı altında.
Feindef 2025’e yaklaşık 30 Türk firması katılıyor
Türkiye, İspanya’da düzenlenen Uluslararası Savunma Fuarı Feindef 2025’te karada, denizde ve havada güçlü bir varlık göstererek adeta fuara damga vurdu. Sadece Fransa, Türk firmalarının sergilediği yoğun katılım düzeyine yaklaşabildi.
Türk zırhlı araç üreticisi Otokar, 2023 yılında düzenlenen üçüncü Feindef Fuarı’na Türkiye’den birkaç firma ile birlikte katılarak büyük ilgi uyandırmıştı. O dönemde, İspanya’da üretim yapılabileceğine dair söylentiler dikkat çekmişti. 2025 edisyonunda ise Türkiye, sürprizden çok güçlü bir katılımla öne çıktı.
Yaklaşık 30 firma ve Savunma Sanayii Başkanlığı (SSB) çatısı altında kurulan ulusal pavyonla temsil edilen Türkiye, bu alanda yalnızca Fransa ile rekabet etti. Katılımcı sayısı, ABD ve Portekiz gibi ülkelerin üç katına ulaştı (her biri 12 firma ile temsil edildi). Almanya ise 10 firmanın altında kaldı.
TUSAŞ, HÜRJET Eğitim ve Hafif Taarruz Uçağı’nın tam ölçekli mock-up modelini, İspanyol Hava Kuvvetleri renkleriyle statik alanda (4. Salon, E11A) sergiledi. Aralık 2024’te Türkiye ile İspanya arasında imzalanan eğitim uçağı geliştirme anlaşması, HÜRJET’in fuardaki stratejik önemini daha da artırdı.
Yeni nesil PARS ALPHA 6×6 Ateş Destek ve Keşif Aracı, Cockerill 3030 kulesi ve 30mm MK44S Bushmaster topuyla tanıtıldı. Araç, Türk Kara Kuvvetleri’nin Zırhlı Muharebe Aracı Programı kapsamında geliştirildi ve saha testlerinden başarıyla geçti. İspanyol basını, FNSS’nin ZAHA (Zırhlı Amfibi Hücum Aracı) tanıtımını, İspanya’nın Türk savunma ürünlerine ilgisiyle ilişkilendirdi. Bu, Türkiye ile İspanya arasındaki savunma iş birliğinin bir göstergesi olarak yorumlandı.
ROKETSAN Sahada başarıyla test edilmiş roket ve füze sistemlerini sundu. Genel Müdür Murat İkinci, fuarın ROKETSAN için önemli iş birliklerine kapı aralayacağını belirtti.
SARSILMAZ, yüksek teknolojiyle geliştirilen geniş ürün yelpazesini FEINDEF 2025’te sergiledi. Türk savunma sanayiinin köklü firmalarından biri olarak, yenilikçi ürünleriyle fuarda yer aldı.
SYS Grup, CANiK, AEI Systems ve UNIROBOTICS markalarıyla fuara katıldı. Grup, silah sistemlerini ve savunma teknolojilerini standında tanıttı.
Denizcilik sektöründe Türkiye; Vipulse Tecnology, Pals Elektronik, Sarsılmaz, Roketsan, SDT, Nero Industries, Havelsan, İPEK, Global Wire Harness, Canik, CTECH ve CES Armour gibi firmalarla yer aldı. Bu şirketler, deniz alt sektörü için çeşitli ürün ve hizmetler sundu.
Roketsan, Havelsan, Nurol Makina, Nero Industries ve Yılmaz Makina da geniş ürün yelpazeleriyle yer aldı. Türk pavilyonu, Milli Savunma Bakanlığı koordinasyonunda organize edildi.
2023’te Türkiye, dünyanın en büyük 10 silah ihracatçısı arasında yer aldı. Ancak bu pozisyon, Güney Kore, Hollanda, Norveç ve İsveç gibi ülkelerin savunma harcamalarındaki artış nedeniyle kısa süreliğine kaybedildi. Buna rağmen Türk savunma sanayi, son yıllarda kaydettiği büyümeyle dikkat çekiyor. Türkiye’nin savaş dronlarında ABD, İsrail ve Çin’i geride bıraktığı vurgulanıyor.
Türk savunma sanayii ile İspanya arasındaki ilişkiler, İstanbul’da inşa edilen ve Navantia tarafından tasarlanan TCG Anadolu (L-400) gemisi ile başlamıştı. Bugün ise Hürjet üzerinden İspanyol Hava Kuvvetleri için yeni bir eğitim uçağı geliştirme müzakereleri sürüyor.
Bu iş birliği Madrid Fuar Merkezi Ifema’nın 6 numaralı salonunun doğu kanadında açıkça görülüyor. Türkiye’den katılan 30 şirketin çoğu burada yer alıyor. Ayrıca 4 ve 8 numaralı salonlarda da bazı Türk firmaları konumlanmış durumda.
