Hindistan’ın savunma şirketlerinin Afrikalı ordulara teröristlerle mücadelede yardımcı olmak üzere ‘uygun fiyatlı’ silahlar satmayı önermesinin üzerinden bir yıldan fazla zaman geçti. Fakat büyük medya desteğine rağmen, girişimle ilgili çok az ilerleme kaydedildi.
Hindistan, Rusya ve Çin gibi güçlü ülkelerle rekabet edebilmek amacıyla silah ticaretindeki varlığını artırmak için özenle çalışmaktadır. Bu hırs, Hindistan’ın çabalarını, genellikle Batı yapımı teçhizatı karşılayamayan Afrika ordularına kendi ürettiği silahları satmaya odaklamasına neden oldu. Hindistan, bu sektörde halihazırda bazı başarılar elde etti ve Afrika silah anlaşmalarında önemli bir oyuncu olmak için bunun üzerine inşa etmeyi umuyor.
Hindistan, küçük silahlardan sofistike uçaklara kadar uzanan geniş bir yelpazede silah ve savunma sistemleri geliştirmiş ve üretmiştir. Bunlar, Afrika ordularına Batılı muadillerinin çok altında bir maliyetle sunulmakta ve bu da onları yoksul ülkeler için cazip bir seçenek haline getirmektedir. Hindistan ayrıca, silah sistemlerine bakım ve destek sağlama konusunda da önemli adımlar atarak bunları Afrika orduları için güvenilir ve uygun maliyetli bir seçenek haline getirmiştir.
Hindistan, Afrika’daki artan varlığından faydalanarak daha fazla yerli üretim donanım satmayı, yeni pazarlara erişim sağlamayı ve küresel varlığını güçlendirmeyi umuyor. Afrika silah pazarına şimdiden güçlü bir giriş yapan Hindistan, doğru stratejilerle sektörde önemli bir oyuncu haline gelebileceğinden ve silah anlaşmaları için Rusya ve Çin ile rekabet edebileceğinden emin.
Medya enformasyonuna rağmen, girişimle ilgili çok az ilerleme kaydedildi. Ancak bazı ilerlemeler de oldu.
‘Uygun fiyatlı’ silah vaadinden birkaç ay sonra Nijerya, savunma sanayisini güçlendirmek için Hindistan ile 1 milyar dolarlık bir anlaşma imzaladı. Hindistan hükümetinin Askeri-Sanayi Kompleksi Yönetim Kolu ile imzalanan anlaşma, Nijerya Savunma Sanayi Şirketi’nin (DICON) 2027 yılına kadar yerel imalat ve savunma ekipmanı üretiminde %40 oranında kendi kendine yeterli hale gelmesini sağlayacak.
Bu mutabakat, DICON’a tesislerini modernize etmek ve ateşli silahlar, mühimmat, zırhlı araçlar ve gelişmiş iletişim sistemleri de dahil olmak üzere daha geniş bir ürün yelpazesi üretmek için gereken finansman ve uzmanlığı sağlayacak. Anlaşma aynı zamanda istihdam yaratılmasına ve Nijerya ekonomisinin canlanmasına da yardımcı olacak. Nijerya için bu düzenleme, devlete ait DICON’un yıllarca ara verdiği silah ve mühimmat üretimine yeniden başlamasıyla meyvelerini hemen verdiği için stratejik bir hamle olarak değerlendiriliyor.
Bu ilerlemeye rağmen, Hindistan’dan herhangi bir Afrikalı alıcıya fiili silah satışı gerçekleşmedi. Botsvana, savunma kapasitesini artırmak amacıyla Hindistan’ın devlete ait Hindustan Aeronautics Limited (HAL) şirketinden en az bir filo Tejas savaş uçağı almak için görüşmelere başladı, ancak anlaşma sağlanamadı.
Benzer şekilde, Hindistan’ın Orta Doğu’daki stratejik ortaklarından biri olan Mısır, Hindistan Savunma Araştırma ve Geliştirme Örgütü (DRDO) tarafından geliştirilen ve Bharat Dynamics Limited (BDL) tarafından üretilen orta menzilli bir mobil karadan havaya füze (SAM) sistemi olan Akash hava savunma füze sistemini satın almakla ilgilendiğini belirtti. Akash füze sistemi, 45 km (28 mil) uzaklığa kadar uçakları hedef alabilir ve savaş uçakları, seyir füzeleri, havadan karaya füzeler ve balistik füzeler gibi hava hedeflerini etkisiz hale getirebilir. Hindistan Ordusu ve Hindistan Hava Kuvvetleri’nde operasyonel hizmet vermektedir. Mısır, Almanya’ya ödediği ancak Ağustos ayında Ukrayna’ya verilen IRIS-T SLM hava savunma sisteminin yerine Akash’ı kullanmayı ummasına rağmen bu anlaşma da gerçekleşmedi.
Mısır ve Hindistan arasında özellikle askeri satışlar, eğitim ve teknik bilgi transferi konularında halihazırda güçlü bir savunma işbirliği mevcut. İki ülke ayrıca deniz ve hava kuvvetleri tarafından ortak tatbikatlar ve liman ziyaretleri gerçekleştiriyor. Mısır’ın Akash ve Botsvana’nın Tejas anlaşmalarının gerçekleşmemesinin nedenleri belirsiz. Uzmanlar, bunun Hindistan’ın silah geliştirme, sahaya sürme ve tedarik etme konusundaki karmaşık bürokratik süreciyle bağlantılı olabileceğine inanıyor. Hindistan’ın bürokratik süreçleri, birçok onay ve prosedürü içerdiği için silah anlaşmalarının hızlı bir şekilde sonuçlanmasını zorlaştırmaktadır.
Tejas Fiyaskosu
Hindistan, 1 milyar dolarlık savunma sanayi anlaşmasını imzaladıktan sonra Tejas savaş uçaklarını Nijerya’ya satmayı denedi, ancak Nijerya uçakları reddetti. Afrika’nın en büyük ve en kalabalık ülkelerinden biri olan Nijerya, İslamcı militan grup Boko Haram, ayrılıkçı hareketler, toplumsal şiddet ve korsanlık gibi çeşitli kaynaklardan gelen güvenlik tehditleriyle karşı karşıya.
Yaklaşık 15.000 personeli ve 150 uçağı bulunan Nijerya Hava Kuvvetleri’nin modernizasyona ve genişlemeye büyük ihtiyacı var. Uluslararası Stratejik Araştırmalar Enstitüsü’ne göre, Nijerya’nın hava kuvvetleri envanteri çoğunlukla eski veya yaşlanan platformlardan oluşuyor, bunlar arasında Alpha Jet, F-7 ve birkaç helikopter bulunuyor. Nijerya ayrıca, Pakistan ve Çin tarafından ortaklaşa geliştirilen ve 2018’de satın aldığı bir savaş uçağı olan sadece üç JF-17 Thunder kullanıyor.
Hindistan ve Nijerya arasındaki yakın bağlara rağmen, Tejas savaş uçağının Nijerya’ya satışı birkaç nedenden dolayı pek olası görünmüyor. İlk olarak, Tejas hala savaşta kendini kanıtlamamış ve Hindistan Hava Kuvvetleri tarafından tam olarak operasyonel hale getirilmemiştir. Tejas, geliştirilmesinde çeşitli gecikmeler ve teknik sorunlarla karşılaştı ve savaşa hazır olduğunu belgeleyen nihai operasyonel izne (FOC) henüz ulaşmadı. Tejas ayrıca, taşıması gereken görsel ötesi menzilli havadan havaya füze (BVRAAM) ve aktif elektronik taramalı dizi (AESA) radarı gibi bazı gelişmiş silah ve sistemlerle henüz donatılmamıştır.
Tejas, Botsvana ve Mısır’a teklif edilmiş, ancak HAL’ın Tejas Mk1A için Mısır’da üretim tesisleri kurmayı teklif etmesine rağmen her iki ülke de teklifi reddetmiştir. Mısır, KAI FA-50/T-50 Golden Eagle jetini seçerken, Botsvana muhtemelen SAAB JAS 39 Gripen’i tercih etti.
Savunma ve Havacılık alanında çalışan askeri yazar ve gazeteci Aritra Banerjee, Hindistan’ın savunma tedarik sürecinin bürokratik engellerle karşı karşıya olduğunu ve bunun da gecikmelere yol açabileceğini kabul ediyor. Bununla birlikte, “uluslararası silah ticaretinin karmaşıklığı, bürokrasinin ötesinde kapsamlı müzakereler, düzenleyici onaylar, ekipmanın özelleştirilmesi ve güvenilir satış sonrası destek sağlanması gibi çok sayıda faktörü içeriyor” görüşünü dile getiriyor.
“Bu engellere rağmen Hindistan, verdiği sözleri yerine getirmeye kararlıdır. Örneğin, Nijerya ile yapılan önemli anlaşma, Hindistan’ın bu pazardaki etkinliğini göstermektedir. Ayrıca, Hindistan’ın DRDO bünyesindeki reformlar ve özel sektörle işbirliğinin artırılması da dahil olmak üzere savunma tedarik sürecini düzene sokmaya yönelik devam eden çabaları, gecikmeleri azaltmayı ve verimliliği artırmayı amaçlamaktadır.”
Başbakan Narendra Modi, 2020 yılında 8,6 milyar dolar olan savunma ihracatını 2025 yılına kadar 25 milyar dolara çıkarmayı hedefliyor. Hindistan ayrıca, Çin ve Rusya’nın rekabetiyle karşı karşıya olduğu Afrika ülkeleriyle stratejik ve askeri bağlarını genişletmek istiyor. Ülke, şu anda yaklaşık 1,7 milyar dolar olan yıllık silah ihracatını önümüzdeki yıllarda iki katından fazla artırarak 5 milyar dolara çıkarmayı hedefliyor.
