Pentagon’un, Washington’un Çin’in askeri atılımına daha güçlü bir karşılık verme stratejisinin önemli bir ayağı olan ABD Japonya Kuvvetleri’nin (USFJ) genişletilmesi planını durdurmayı değerlendirdiği bildiriliyor. Bu olası değişiklik, ABD Kongresi’ndeki üst düzey isimlerin tepkisini çekmiş durumda.
NBC ve CNN’in ulaştığı taslak belgelere göre, USFJ’nin müşterek bir kuvvet karargâhına dönüştürülmesini içeren planın askıya alınması, personel ve komuta kontrol yükseltmelerinden yaklaşık 1.1 milyar dolar tasarruf sağlayabilir. Ancak bu adım, ABD’nin Tokyo ile ilişkilerinde siyasi risk oluşturabileceği gibi, Hint-Pasifik bölgesinde ABD’nin komuta ve kontrol kapasitesini de sınırlayabilir.
The Japan Times’ın sorularını yanıtlayan Savunma Bakanlığı sözcüsü, Pentagon’un bu haberlerden haberdar olduğunu ancak “konuya ilişkin açıklama yapmayacaklarını” belirtti. Sözcü, gönderdiği e-postada şu ifadeleri kullandı:“ABD-Japonya İttifakı tarihinin en güçlü dönemindedir. ABD’nin Japonya’ya bağlılığı sarsılmazdır. Bu ittifak, bölgesel barış ve güvenliğin temel taşı olmayı sürdürmekte ve Hint-Pasifik stratejimizin merkezinde yer almaktadır.”
Bütçe Kesintileri ve Stratejik Değişiklikler
Söz konusu karar, Pentagon’un 800 milyar doları aşan bütçesinde kesintiye gitmeyi hedefleyen daha geniş çaplı bir planın parçası. Bu plan, muharip komutanlıkların birleştirilmesini ve ABD’nin NATO’daki Avrupa Yüksek Müttefik Komutanı görevinden çekilmesini de içeriyor.
USFJ’nin genişletilmesi planının iptali, geçtiğimiz Temmuz ayında Japonya’daki ABD kuvvetlerinin görev ve operasyonel sorumluluklarının artırılacağının açıklanmasının ardından önemli bir geri adım olarak değerlendiriliyor. Bu adım, “Japonya’daki ABD Kuvvetleri’nde kuruluşundan bu yana yapılan en büyük değişiklik” olarak tanımlanmıştı.
ABD-Japonya İttifakı Üzerindeki Etkiler
Uzmanlara göre Japonya, ABD’nin Hint-Pasifik bölgesindeki en önemli müttefiklerinden biri olmasının yanı sıra, Çin’in artan askeri etkisine karşı önemli bir denge unsuru olarak görülüyor. Tokyo, Washington’un Asya’daki ve küresel ölçekteki stratejik ortaklarından biri olarak konumlanıyor.
ABD Başkanı Donald Trump ve Japonya Başbakanı Shigeru Ishiba, Şubat ayındaki zirvede, iki ülkenin komuta ve kontrol çerçevelerini geliştirerek caydırıcılık kapasitelerini artırma kararlılığını yinelemişti.
Japonya Kabine Baş Sekreteri Yoshimasa Hayashi ise Cuma günü yaptığı açıklamada, “Bu politikada bir değişiklik olmadığını” söyledi. Basın toplantısında, “Japonya ve ABD arasında, ittifakın caydırıcılık ve müdahale kabiliyetlerinin daha da geliştirilmesi için, komuta ve kontrol sistemlerini de kapsayan yakın istişarelere devam etmek istiyoruz” ifadelerini kullandı.
Kongre’den Sert Tepki
USFJ genişleme planının durdurulması yönündeki öneri, Çin ve bölgedeki diğer aktörlerin elini güçlendireceği endişesiyle Kongre üyelerinden sert tepki aldı. Senato Silahlı Hizmetler Komitesi Başkanı Senatör Roger Wicker ve Temsilciler Meclisi Silahlı Hizmetler Komitesi Başkanı Temsilci Mike Rogers, Çarşamba günü yayımladıkları ortak açıklamada, Pentagon’un “stratejik düzeydeki bu tür kararları Beyaz Saray ve Kongre ile koordinasyon olmadan almasının endişe verici olduğunu” belirtti.
Açıklamada, “Muharip yapılar üzerindeki ciddi değişiklikler, kurumsal süreçler ve Genelkurmay Başkanlığı ile istişare edilmeden alınmamalıdır. Bu tür adımlar, ABD’nin küresel caydırıcılığını ve müzakere gücünü zayıflatabilir” denildi.
Japonya’nın Hazırlıkları ve Pentagon’daki Değişim
Bu gelişmeler yaşanırken, Japonya Öz Savunma Kuvvetleri (SDF), alanlar arası operasyonlarını geliştirmek ve ABD kuvvetleriyle koordinasyonu artırmak amacıyla, JJOC (Japonya Ortak Operasyonlar Komutanlığı) adlı yeni bir merkez kurmaya hazırlanıyor. JJOC’un, öngörülen ABD ortak kuvvet karargâhına muadil olması planlanıyor.
ABD Savunma Bakanı Pete Hegseth, Şubat ayında yaptığı açıklamada, Pentagon’daki yolsuzluk, israf ve suistimalleri azaltarak orduyu yeniden yapılandırmaya odaklandıklarını belirtti. Perşembe günü, 580 milyon dolarlık sözleşme, program ve hibenin iptal edilmesi talimatını verdi.
Hegseth, İkinci Dünya Savaşı’nın sona ermesinin 80. yıl dönümünde ay sonunda Japonya’yı ilk kez ziyaret edecek. Ziyaretin gündeminde, USFJ planının askıya alınmasının yanı sıra Tokyo’nun savunma harcamalarını artırması ve ABD askerlerine ev sahipliği için daha fazla bütçe ayırması gibi konuların da yer alabileceği belirtiliyor.
